Μέχρι εχθές ήταν το μικρό σου αδελφάκι, το γλυκό και χαριτωμένο που έκανε ζημιές κι έτρεχε από πίσω σου για να μην τ’ ακούσει από τους γονείς σας. Ήταν ο σύμμαχός σου σε διαφωνίες με τους γονείς και ο παρτενέρ σου σε παιχνίδια μαζί τους. Συνωμοτούσατε ώστε να κερδίσετε και το πετυχαίνατε γιατί υπήρχε αυτή η πηγαία σύνδεση.
Σιγά σιγά μεγαλώνετε, είτε έχετε μεγάλη διαφορά ηλικίας είτε όχι τα ενδιαφέροντα και οι έξτρα φίλοι μπαίνουν στη μέση ώστε κάπου να το χάνετε και να βρίσκεστε αραιά και πού. Ίσα-ίσα να τα λέτε και να γελάτε. Η σχέση έχει ομαλοποιηθεί όσο γίνεται και οι καβγάδες έχουν αραιώσει. Συνήθως αυτό που παρατηρείται στη μετάβαση αυτή είναι τα αδέρφια να κλείνονται για λίγο μέσα τους χωρίς να εξωτερικεύουν τόσο εύκολα τα συναισθήματά τους.
Καλώς ήλθατε στην εφηβεία! Για πολλούς είναι μια περίεργη φάση που περνούν· όλα τους φαίνονται μίζερα και μαύρα ή αγχωτικά και χαώδη, ενώ στο μυαλό τους είναι ελεύθερα πνεύματα υπό στενή παρακολούθηση από τους γονείς που πάντα «δεν καταλαβαίνουν» και δεν τους αφήνουν να βγουν με τα φιλαράκια ως αργά. Ό,τι απέχει από την ελεύθερη επιλογή έστω και λίγο θέτεται υπό αμφισβήτηση και ψάχνουν τον χώρο και τον χρόνο να ακουστούν και να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα τους, πράγμα δύσκολο, ειδικά αν είστε λαός στην οικογένεια. Υπάρχει μια καχυποψία απέναντι στους μεγαλύτερους και μια αποστροφή στο να συζητήσουν ακόμα και με τα μεγαλύτερα αδέλφια, ειδικά αν προσπαθούν να πάρουν τον ρόλο του γονέα.
Η αλήθεια είναι ότι τα αδέρφια σε αυτές τις περιπτώσεις αποτελούν για τους γονείς έναν ιδανικό δούρειο ίππο ώστε να μη βρίσκονται τόσο κοντά αλλά ούτε και τόσο μακριά. Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν να έχουν μια εικόνα του τι συμβαίνει χωρίς να εμπλέκονται άμεσα, μια καθόλου κακή στρατηγική, αρκεί να γίνεται χωρίς καθοδηγήσεις συμπεριφορών από την πλευρά τους.
Και για το ίδιο το άτομο που επωμίζεται αυτόν τον ρόλο της μέσης δεν είναι και εύκολο, χρειάζεται μεγάλη μαεστρία ώστε να μην τα τινάξει όλα στον αέρα. Το πρώτο και βασικό βήμα που πρέπει να γίνει είναι να κερδίσει την εμπιστοσύνη του μικρότερου ώστε να του εμπιστεύεται σκέψεις και συναισθήματα που βιώνει. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να σκορπά τις πληροφορίες στους γονείς χωρίς λόγο ή με πρόθεση εκδικητική. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και πολύ συχνά οι ρόλοι αυτοί αποδεικνύονται μεγάλα ρίσκα αν γίνει μια παρανόηση με μια λάθος επικοινωνία.
Αν ανήκεις σε αυτή τη θέση, που δεν είσαι ούτε ο μικρός, αλλά ούτε ο γονέας της υπόθεσης, νιώθεις μια ευθύνη καμιά φορά πολύ ισχυρή. Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να εμπνέεις σιγουριά γι’ αυτά που λες, έχοντας τη διάθεση να προστατέψεις οποιοδήποτε μυστικό με όποιο τίμημα, τρόπος του λέγειν. Δε χρειάζονται πολλές κουβέντες κι υπεραναλύσεις. Αρκεί μία, αν είναι η σωστή. «Είμαι εδώ για σένα» ή «πάμε μια βόλτα;» αποτελούν καμιά φορά τη μυστική συνταγή για να μπορέσει το μικρότερο αδερφάκι σου που τα έχει χαμένα, να νιώσει ότι έχει ένα άτομο εμπιστοσύνης. Ακόμη κι αν δε θελήσει να ανοιχτεί.
Για τους γονείς, υπομονή, δεν υπάρχει τίποτα άλλο που μπορείτε να κάνετε. Θα περάσει η φάση αυτή και αν μείνετε σταθεροί κι έχετε χτίσει οικογενειακές βάσεις στέρεες, τα πράγματα θα βρουν από μόνα τους τον δρόμο τους. Αφήστε τα παιδιά σας να χτίσουν τη σχέση μεταξύ τους αλλά και με τον εαυτό τους, χωρίς τον φόβο της διαρκούς σας αξιολόγησης. Να είστε κοντά, αλλά όχι τόσο που να μην μπορούν να ανασάνουν ελεύθερα. Κι ας κάνουν λάθη. Άλλωστε εσείς δεν κάνατε;
Για σένα που τώρα ανακαλύπτεις αυτή τη φάση της ζωής σου που μπορεί λίγο να σε φοβίζει, να θυμάσαι πως έχεις ανθρώπους δίπλα σου και πως θα περάσει. Κι όταν αυτό συμβεί, θα γνωρίζεις ποιος είσαι λίγο καλύτερα και θα συνεχίζεις να το ανακαλύπτεις όλη σου τη ζωή. Κι αυτό δεν είναι παρά η φυσική ροή των πραγμάτων. Έτσι περίεργη κι υπέροχη είναι η ζωή.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου