Είσαι σε σχέση και μπορείς με τη σχέση σου να κάνεις παρέα με τους φίλους σου γιατί εντελώς τυχαία είναι κι αυτοί μαζί; Υπέροχα! Όπως καταλαβαίνεις αυτό έχει ως φυσικό επακόλουθο βόλτες, ταξίδια, dinner σε νέα στέκια κι όλα τα παρελκόμενα που κάνει ένα ζευγάρι αλλά μαζί με τους κολλητούς του. Νομίζω δε θα μπορούσες να κάνεις καλύτερο deal! Τι γίνεται όμως όταν είσαι θεατής σ’ ένα άβολο σκηνικό όπως για παράδειγμα μια παρεξήγηση ή ακόμα χειρότερα μια διαμάχη που μπορεί να εξελιχθεί σε καβγά; Εκεί λίγο δαγκώνεσαι γιατί κάπως στέκεσαι βουβός σ’ όλο αυτό, απ’ τη μία οκ σκέφτεσαι τους κολλητούς σου ότι βιώνουν μια έντονη σκηνή όπως κι εσύ με τη σειρά σου μπορείς να βρεθείς σ’ αυτή τη θέση αλλά γιατί να το λύσουν μπροστά σου;
Συνήθως σε τέτοιες σκηνές αισθάνεσαι τρομερά άβολα και ψάχνεις τρύπα να κρυφτείς απ’ όλο αυτό. Όσο άσχημα και να αισθάνεσαι όμως δεν παύει να συμβαίνει και να βρίσκεσαι εκεί. Ο καβγάς στο ζευγάρι ξέρεις πολύ καλά ότι μπορεί να σκάσει από κει που δεν το περιμένεις, κι εντάξει εδώ που τα λέμε η αλήθεια είναι ότι αυτό εξαρτάται απ’ το ζευγάρι. Υπάρχουν οι τύποι «όλα στη φόρα, είμαστε μια οικογένεια» κι οι τύποι «θα τα πούμε καλύτερα στο σπίτι». Το τι συμβαίνει μετά είναι ένα άλλο κεφάλαιο, το θέμα μας τώρα είσαι εσύ μαζί με τ’ άλλο σου μισό που βρίσκεστε θεατές.
Σε τέτοιες παρεξηγήσεις κρατάς μια στάση ομερτά, καθώς ό,τι κι αν πεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου απ’ τους φίλους σου ή ακόμη χειρότερα απ’ το ίδιο σου το ταίρι. Έλα πες την αλήθεια. Το έκανες εικόνα, εκεί που πας να υπερασπιστείς τον φίλο σου και αραδιάζεις τα επιχειρήματά σου με περηφάνια σε λοξοκοιτάει κι η δική σου σχέση και μπουμ έσκασε κι άλλη ωρολογιακή βόμβα από κει που δεν το περίμενες, οπότε προτιμάς αν είσαι διπλωμάτης να μη μιλήσεις. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δε θα το συζητήσετε στο σπίτι. Δε γλιτώνεις δηλαδή αλλά ας πούμε ότι η στρατηγική ομερτά σού αφήνει ένα κάποιο περιθώριο να συγκροτήσεις τη σκέψη σου και τα επιχειρήματά σου να είναι καλύτερα δομημένα.
Το μόνο σίγουρο οι περισσότεροι έχουμε την τάση να κάνουμε τον σχολιασμό μας για τ’ άλλα ζευγάρια κι άλλες φορές μπορεί να είναι έντονος ενώ άλλες φορές πιο χαλαρός. Όποιος κι αν είναι ο τύπος σχολιασμού όμως μάς εξιτάρει να το συζητάμε και να βγάζουμε συμπεράσματα. Θα πεις στο ταίρι σου: «είδες τι είπαν και πώς αντέδρασαν», κι αυτό φτάνει για να ξεκινήσει το κους-κους. Πολλές φορές αυτές οι κουβέντες δεν είναι καν κουτσομπολιό με πρόθεση – είναι όμως μια ευκαιρία μέσα απ’ τις τοποθετήσεις για μια φαινομενικά άσχετη αφορμή να καταλάβουμε καλύτερα τον τρόπο σκέψης του δικού μας συντρόφου. Κι αυτό είναι και που κυρίως μας απασχολεί.
Επομένως, δεν μπορούμε να αντισταθούμε στο κουτσομπολιό με το ταίρι μας, γιατί το κουτσομπολιό μάς φέρνει πιο κοντά υπό μια έννοια. Σε βοηθά ν’ ανταλλάξεις άποψη και να είσαι ενήμερος για το τι γίνεται και με ποιον, χωρίς αυτό να ξεπερνάει τα όρια. Όπως είναι απαραίτητη η ανταλλαγή απόψεων μέσα σε μία κοινωνία έτσι είναι και σ’ ένα ζευγάρι. Τα όρια κι οι κόκκινες γραμμές για το πότε κάτι ξεκινά να γίνεται όντως κακοπροαίρετο επαφίεται στην ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα του καθενός. Σίγουρα κανένας μας δεν απολαμβάνει να βρίσκεται στη θέση εκείνου που σχολιάζεται απλώς για να περνάει καλά η παρέα και να σπάει πλάκα μαζί του και καλό είναι να το ‘χουμε κατά νου πριν δράσουμε έτσι.
Ας σημειωθεί επίσης ότι το κουτσομπολιό πλέον έχει αποδειχθεί καλό για την υγεία. Μέσω αυτού συσφίγγονται φιλίες, κοινωνικοί δεσμοί και συναναστροφές, ερχόμαστε κοντά με συνανθρώπους και συναδέλφους ικανοποιώντας την ανάγκη μας για αποδοχή και φιλία.
«Το κουτσομπολιό βοηθά να διατηρείται η συνοχή της κοινότητας, διασφαλίζοντας πως όλοι είναι ενήμεροι σχετικά με το τι κάνει ποιος και με ποιον», έχει δηλώσει ο Ρόμπιν Ντάνμπαρ, ομότιμος καθηγητής Εξελικτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από τους πρωτοπόρους της έρευνας σχετικά με το κουτσομπολιό, το οποίο όπως ο ίδιος υποστηρίζει, βρίσκεται στον πυρήνα των ανθρώπινων κοινωνικών σχέσεων και στον πυρήνα της ίδιας της κοινωνίας.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος