Δεν είναι τυχαίο που σε κάθε θρησκεία, σε κάθε πολιτισμό, σε κάθε γωνιά της γης η οικογένεια κατέχει κεντρική θέση. Η σπουδαιότητά της είναι παντού ίδια, όσο κι αν διαφέρουμε εμείς οι άνθρωποι μεταξύ μας. Είναι οι άνθρωποι-πρότυπά σου, οι δάσκαλοί σου στην αρχή της ζωής σου, οι καθοδηγητές της πορείας σου. Είναι ο πιο δυνατός σου σύμμαχος κι η ήρεμη δύναμη που θα σε συντροφεύει πάντα. Ή –τουλάχιστον– έτσι πρέπει να είναι.
Δυστυχώς, το να έχεις αυτό που λέμε καλή οικογένεια δε συμβαίνει πάντα. Λέγοντας καλή, καμία σχέση δεν έχει με καταγωγή ή κοινωνικό-οικονομικό στάτους. Είναι πολύ διαφορετικό να έχεις τέσσερις τοίχους να σε περιβάλλουν από το να έχεις ένα αληθινό σπίτι. Αληθινό σπίτι σημαίνει αγάπη, επικοινωνία, κατανόηση, στήριξη. Σημείο αναφοράς. Να ξέρεις πως, ό,τι κι αν γίνει, όποιος κι αν είσαι, με τα καλά και τα στραβά σου, εκεί σε περιμένουν δυο χέρια να σε ζεστάνουν. Μια γλυκιά κουβέντα να σε παρηγορήσει, ένα χάδι να φροντίσει τις πληγές σου, δυο μάτια που θα σε καταλάβουν χωρίς να χρειάζεται να δώσεις εξηγήσεις.
Είναι μαρτύριο να ζεις μαζί με ανθρώπους που τους νιώθεις ξένους. Να νιώθεις ότι φιλοξενείσαι σ’ ένα μέρος που όλοι ξέρουν ως σπίτι σου. Να κρατάς την ανάσα σου πριν διαβείς την πόρτα, να κλείνεις τ’ αφτιά σου σε κάθε καβγά. Να νιώθεις άγνωστος ανάμεσα σε αγνώστους κι ότι πρέπει να φοράς μονίμως ένα προσωπείο για να προστατευτείς. Η έκφραση «σαν στο σπίτι σου» έχει μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ ό,τι νομίζουμε. Ξέρεις πώς είναι η αίσθηση του να βρίσκεσαι σ’ ένα πραγματικό σπίτι;
Δε φτάνει μόνο να τα πηγαίνεις καλά μ’ ένα από τους δύο σου γονείς ή με τ’ αδέρφια σου. Σ’ ένα σπίτι, δεν υπάρχουν μονάδες ή δυάδα. Πρέπει να υπάρχει ομάδα. Όλοι να έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους. Σκέψου, αν ο πατέρας κι η μητέρα, το ζευγάρι, μαλώνει συνέχεια και δεν εκτιμάει ο ένας τον άλλον. Σκέψου αν υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα σε μητέρα -κόρη, πατέρα -γιο. Σκέψου αν τ’ αδέρφια είναι αντίζηλα.
Η κάθε σχέση ξεχωριστά είναι ένας κρίκος. Κι η αλυσίδα της οικογένειας είναι φτιαγμένη για να είναι ανίκητη. Αν ένας κρίκος σπάσει, ή έστω είναι αδύναμος, η αλυσίδα ποτέ δε θα εκπληρώσει τον ανώτατο σκοπό της. Και μετά άντε να φτιάξεις τη δική σου οικογένεια, όταν σου λείπουν τα σωστά παραδείγματα, όταν δεν ξέρεις πώς είναι να δείχνεις στον άλλον ότι τον αγαπάς και τον εκτιμάς άνευ όρων.
Όσα προβλήματα κι αν αντιμετωπίζεις στη ζωή σου, όσα εμπόδια κι αν συναντήσεις, όταν έχεις την οικογένειά σου σύμμαχο όλα γίνονται ευκολότερα. Από την άλλη, όσο ψηλά κι αν φτάσεις, αν η οικογένειά σου είναι απέναντι, ένα κομμάτι της καρδιάς σου θα αιμορραγεί πάντα.
Πώς να γίνεις ολοκληρωμένος άνθρωπος όταν δεν έχεις βιώσει τη μητρική αγάπη, όταν δεν έχεις ακούσει την πατρική συμβουλή, όταν δεν έχεις νιώσει τον αδερφικό δέσιμο; Είναι βασικό κομμάτι της ταυτότητάς σου και πάντα θα έχεις ένα κενό μέσα σου, άλλοι μεγάλο κι άλλοι μικρότερο, αν δεν το έχεις ζήσει όπως πρέπει. Όπως πρέπει κι όπως αξίζει στον καθένα μας.
Σπουδαίο πράγμα οι καλοί φίλοι. Αληθινή ευλογία. Αλλά χωρίς οικογένεια, χωρίς πραγματική, δεμένη οικογένεια με όμικρον κεφαλαίο, ποτέ δε θα είσαι πλήρης.
Γιατί, όταν βρίσκεται επάνω στη σκηνή, στο τέλος κάθε παράστασής σου, όσο επιτυχημένη κι αν ήταν, όσες χιλιάδες και να ‘ναι οι θεατές, μικρή σημασία έχουν τα χειροκροτήματα αν στο βάθος του θεάτρου δε βρίσκεται το μητρικό και το πατρικό χέρι, αγκαλιασμένα, να σου δείχνουν το σήμα της νίκης.
Επιμέλεια Κειμένου Στέλλας Φρασιόλα: Πωλίνα Πανέρη