Αν κάτσεις λίγο μόνος με τον εαυτό σου, χωρίς μουσική, χωρίς ειδοποιήσεις, χωρίς φωνές απ’ έξω, και ρωτήσεις «πόσα από αυτά που κάνω είναι δική μου επιλογή;» τι απαντάς; Ειλικρινά τώρα. Όχι αυτά που λες για να πείσεις τους άλλους. Όχι τα «ακολουθώ το πάθος μου» που γράφεις στο βιογραφικό. Όχι τα «είμαι αυτό που διάλεξα» που ποστάρεις στο Instagram.
Αν βγάλεις όλο τον θόρυβο απ’ έξω, μήπως είσαι ένας άνθρωπος που ζει μέσα σε κουτάκια που σχεδίασαν άλλοι για σένα; Η δουλειά σου. Τη διάλεξες ή απλώς έγινε η λογική επιλογή; Η σχέση σου. Την κρατάς γιατί είσαι ακόμα ερωτευμένος ή γιατί έτσι κάνουν οι κανονικοί άνθρωποι; Η καθημερινότητά σου. Σε εκφράζει ή σε εξαντλεί; Οι απόψεις σου. Τις έψαξες ή τις κληρονόμησες; Μας μεγάλωσαν με ένα σχέδιο. Από παιδί σου λένε τι πρέπει. Πώς να είσαι, πώς να φέρεσαι, τι να σπουδάσεις, πώς να πετύχεις. Κι εσύ προσπαθείς, γιατί νομίζεις ότι έτσι κερδίζεις την αγάπη, την αποδοχή, την ασφάλεια. Και ξυπνάς μια μέρα και έχεις ζωή γεμάτη επιλογές που δε θυμάσαι πότε τις έκανες. Κάτι ανάμεσα σε autopilot και καλοστημένο σενάριο.
Ξέρεις, όμως, ποιο είναι το πιο ύπουλο κομμάτι; Το ότι όλο αυτό μοιάζει με επιλογή. Γιατί κάποια στιγμή είπες ναι. Ναι στη σχολή που δε σε ενθουσίαζε, αλλά είχε δουλειά. Ναι στη σχέση που έμοιαζε σταθερή, αλλά όχι ζωντανή. Ναι στο να είσαι βολικός, σωστός, προβλέψιμος, αντί να ρισκάρεις να είσαι ο εαυτός σου. Το πρόβλημα όμως δεν είναι το ναι. Είναι ότι το είπες επειδή δεν ήξερες ότι είχες και άλλη επιλογή. Η πραγματική ελευθερία δεν είναι να κάνεις ό,τι θέλεις. Είναι να ξέρεις γιατί κάνεις αυτό που κάνεις. Να έχεις επίγνωση. Να κοιτάς τις πράξεις σου και να λες το διάλεξα αυτό, όχι γιατί με πίεσαν, αλλά γιατί το ένιωσα, το πίστεψα, το ήθελα. Και δεν είναι εύκολο. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επιλέγουν. Επιβιώνουν. Προσαρμόζονται. Αντιγράφουν. Σπάνια αμφισβητούν. Γιατί αν αρχίσεις να σκαλίζεις, μπορεί να διαλυθεί ό,τι έχτισες. Αλλά κάπου εκεί, μέσα σε όλο αυτό, μπορείς να κάνεις ένα βήμα πίσω. Να κοιτάξεις τη ζωή σου σαν να είναι σκηνικό και να ρωτήσεις «αυτός ο ρόλος, μου ταιριάζει; Ή απλώς έμαθα να τον παίζω καλά;».
Δε χρειάζεται να αλλάξεις τα πάντα από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά αν αρχίσεις να αναρωτιέσαι, έχεις ήδη κάνει το πρώτο βήμα. Να αμφισβητείς ό,τι θεωρούσες δεδομένο. Να παρατηρείς πότε λες ναι χωρίς να το εννοείς. Να πιάνεις τον εαυτό σου να συμβιβάζεται για να μη χαλάσει τις ισορροπίες. Η αυτογνωσία πονάει. Αλλά είναι η μόνη αρχή της αληθινής επιλογής. Γιατί μόνο όταν ξέρεις τι σε κρατάει πίσω, μπορείς να διαλέξεις να πας μπροστά. Και ίσως τελικά η ζωή δεν είναι μια σειρά από μεγάλες, συνταρακτικές επιλογές. Είναι μικρές καθημερινές στιγμές που είτε μένεις πιστός σε αυτό που σου φόρεσαν, είτε ρωτάς γιατί; Και κάποια στιγμή, εκεί ανάμεσα σε όλα τα πρέπει, θα ξεχωρίσεις ένα μικρό, δικό σου θέλω.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το επόμενο είναι να το ακολουθήσεις.
Η ερώτηση «είναι αυτή η ζωή δική μου ή τη ζω για λογαριασμό άλλων;» δεν είναι απλώς φιλοσοφική. Είναι υπαρξιακή. Είναι επείγουσα. Είναι μια ερώτηση που πονάει, γιατί αν η απάντηση είναι όχι τότε έχεις δουλειά μπροστά σου. Να ξεμάθεις, να ξαναχτίσεις, να επαναπροσδιορίσεις.
Κι ίσως τελικά η ζωή δεν είναι μια σειρά από μεγάλες, ηρωικές επιλογές. Είναι αυτές οι μικρές στιγμές που αρχίζεις να παρατηρείς. Να ακούς τον εαυτό σου λίγο πιο προσεκτικά. Να ξεχωρίζεις πότε μιλάς εσύ και πότε επαναλαμβάνεις φωνές που δε σου ανήκουν. Και δεν πειράζει αν δεν έχεις όλες τις απαντήσεις. Το σημαντικό είναι να αρχίσεις να ρωτάς. Να σταματήσεις το αυτόματο και να μπεις σιγά σιγά στο αληθινό. Γιατί το να ζεις μια ζωή που δε διάλεξες, είναι βαρύ. Αλλά το να ξεκινήσεις να φτιάχνεις τη δική σου, έστω κι από την αρχή, είναι ελευθερία. Ίσως, αυτό να είναι και το νόημα· όχι να ζήσεις μια σωστή ζωή, αλλά μια ζωή που, αν γυρίσεις πίσω και την κοιτάξεις, να μπορείς να πεις με σιγουριά «Αυτή ήταν δική μου. Όσο κι αν κόστισε. Όσο κι αν φοβήθηκα. Εγώ τη διάλεξα.»
Συντάκτης: Ιόλη Ντόκου
