Αν με ρωτήσετε τι θυμάμαι απ’ την παιδική μου ηλικία, σίγουρα θα σας αναφέρω τις επισκέψεις μου στο θέατρο. Μπορεί να μη θυμάμαι καθόλου την υπόθεση του κάθε έργου, αλλά έχουν αποτυπωθεί στη μνήμη μου σκόρπιες αναμνήσεις απ’ τα σκηνικά, τα χρωματιστά υφάσματα που έπαιζαν το ρόλο του ποταμιού ή του λιβαδιού, τα φώτα κι η ατμόσφαιρα που αυτά δημιουργούσαν. Και πάνω στη σκηνή οι ηθοποιοί να μοιάζουν τόσο χαρούμενοι που παίζουν με όλα αυτά και να μας καλούν να παίξουμε μαζί τους.
Ίσως γι’ αυτό το αγάπησα κι αποφάσισα ν’ ασχοληθώ μαζί του. Γιατί μέσα απ’ την τέχνη βρίσκει κανείς χιλιάδες ευκαιρίες να εκφράσει ό,τι κουβαλάει μέσα του, να εξωτερικεύσει όσα νιώθει. Κι αυτή η εξωτερίκευση είναι πολύ σημαντική.
Γι’ αυτό θα σας προέτρεπα να φέρετε τα παιδιά σας σ’ επαφή με την τέχνη και κυρίως με το θέατρο από μικρά. Τα οφέλη που θα αποκομίσουν θα τα συνοδεύουν για μια ζωή, καθώς θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.
Θα έχετε παρατηρήσει πώς μιμούνται κινήσεις και συμπεριφορές. Παρακολουθώντας τους ήρωες πάνω στη σκηνή, θα τους εντυπωθούν οι χαρακτήρες που τους αρέσουν και στους οποίους θα ήθελαν να μοιάσουν.
Και μη βλέπετε τις παιδικές παραστάσεις με σκεπτικισμό. Με το πέρασμα των χρόνων και ειδικά τα τελευταία χρόνια, το παιδικό θέατρο έχει αλλάξει πολύ, αντιμετωπίζοντας το παιδί με σεβασμό κι αναγνωρίζοντας τις ανάγκες του και την ιδιαιτερότητα της φύσης του.
Δε μιλάμε για απλοϊκές ιστορίες και προχειροδουλειές. Τα παιδιά είναι κοινό απαιτητικό και το ανέβασμα μιας παράστασης γι’ αυτά απαιτεί ώρες μελέτης και προετοιμασίας. Δεν πρέπει να βαρεθούν λεπτό, γι’ αυτό ο ηθοποιός οφείλει να είναι γεμάτος ενέργεια και να γεμίζει μ’ αυτή το χώρο.
Το παιδικό θέατρο αποτελεί ξεχωριστό είδος θεάτρου προσφέροντας πολλές επιλογές. Διαφορετικές παραγωγές προσφέρουν διαφορετικά θεάματα -από φαντασμαγορικά υπερθεάματα, ζογκλέρ και ακροβάτες μέχρι διάσημους παιδικούς ήρωες, αλλά και παραστάσεις λιγότερο εντυπωσιακές, που όμως εστιάζουν στις αξίες της αγάπης, της φιλίας και της οικογένειας και μιλούν στα παιδιά γι’ αυτές μέσα απ’ τις περιπέτειες των πρωταγωνιστών τους.
Ό,τι κι αν επιλέξετε να παρακολουθήσετε, το παιδί μέσα απ’ την επαφή του με το θέατρο θα μάθει να κάθεται ήσυχο για όση ώρα διαρκεί η παράσταση και να παρακολουθεί όσα διαδραματίζονται πάνω στη σκηνή. Θα μάθει να συγκεντρώνει την προσοχή του σ’ ένα πράγμα και να σέβεται τους γύρω του, που θέλουν να παρακολουθήσουν ανενόχλητοι το έργο.
Επιπροσθέτως, με την επίσκεψή σας στο θέατρο το παιδί έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους, κυρίως της ηλικίας του και κοινωνικοποιείται, κάτι που δε θα συνέβαινε αν έμενε κολλημένο μπροστά από μια οθόνη τηλεόρασης ή υπολογιστή.
Φυσικά θα αποκτήσει θεατρική παιδεία, θα έρθει σε επαφή με την τέχνη και θ’ αναπτύξει τη δική του αισθητική. Σίγουρα θα διασκεδάσει και θα ψυχαγωγηθεί, αφού αυτός είναι άλλωστε κι ο πρωταρχικός στόχος, αλλά παράλληλα θα διευρύνει το πεδίο της σκέψης του και τη φαντασία του σε βαθμό που η κονσερβοποιημένη μνήμη του ηλεκτρονικού υπολογιστή δε μπορεί να φτάσει.
Γιατί νιώθει την έξαψη της αναμονής και με την έναρξη της παράστασης μαγεύεται από τα χρώματα και τις μουσικές. Βλέπει κάτι που δεν μπορεί να το έχει κάθε μέρα και ώρα, αφού το θέατρο είναι ζωντανός οργανισμός και το παιδί γίνεται μέρος αυτού με το να βρίσκεται ανάμεσα στο κοινό.
Παρακολουθώντας τους ηθοποιούς να μιλούν και να κινούνται μαθαίνει να εκφράζεται γλωσσικά, αλλά και με όλο του το σώμα, που γίνεται πομπός των συναισθημάτων του. Έτσι το θέατρο συντελεί στην ψυχοπνευματική του ανάπτυξη, μεταδίδοντας συναισθήματα, μα και γνώσεις.
Διότι ο χαρακτήρας του θεάτρου είναι κι επιμορφωτικός. Καθώς καθρεφτίζει τον κόσμο, το παιδί διακρίνει διαφορετικές καταστάσεις και χαρακτήρες, μαθαίνοντας έτσι τη ζωή, αφού ρουφά τις γνώσεις και τις πληροφορίες που του δίνονται σαν σφουγγάρι. Επιπλέον οι περισσότερες παιδικές παραστάσεις είναι ως ένα βαθμό διαδραστικές, οπότε απαιτούν από τους μικρούς θεατές να βρίσκονται σε εγρήγορση και να συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξη του έργου. Με τη συμμετοχή του αυτή το παιδί αποκτά το θάρρος της γνώμης του και γίνεται μέρος μιας ευρύτερης ομάδας, ενώ μαθαίνει να σέβεται τις διαφορετικές απόψεις που μπορεί ν’ ακουστούν.
Xαρίστε στο παιδί σας ένα μοναδικό ταξίδι μέσα από το θέατρο. Όμως μείνετε μαζί του. Μη φύγετε, αφήνοντάς το να παρακολουθήσει το έργο μόνο του και μην επαναπαυτείτε, αν επισκεφτεί κάποιο θέατρο με το σχολείο. Παρακολουθήστε μαζί του την παράσταση και θα εκπλαγείτε αν πιάσετε τον εαυτό σας να χαμογελάει με όσα βλέπει. Δεν παύει να είναι θέατρο μόνο και μόνο επειδή απευθύνεται σε λιλιπούτειους θεατές.
Μετά θα μπορέσετε να μιλήσετε με το παιδί σας ουσιαστικά και ν’ ανταλλάξετε απόψεις κι όχι απλώς να το ρωτήσετε πώς του φάνηκε, βάζοντάς το να σας κάνει μια απλή περίληψη. Μη χάσετε αυτήν την ευκαιρία να έρθετε κοντά στο παιδί σας μ’ έναν ακόμη τρόπο, βοηθώντας το ν’ αποκτήσει κριτική σκέψη και να υποστηρίζει με επιχειρήματα τη θέση του, γνωρίζοντας τους λόγους που κάτι του άρεσε ή όχι.
Επιλέξτε μια παράσταση κατάλληλη για την ηλικία του κι ετοιμαστείτε για τη μοναδική εμπειρία που θα σας προσφέρει η γνωριμία του παιδιού σας με το θέατρο. Καλή σας θέαση!
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου