Το να είσαι το μοναδικό παιδί μιας οικογένειας είναι ευχή και κατάρα. Όπως συμβαίνει, συνήθως, με τα πράγματα έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, με τη ζυγαριά να γέρνει αναλόγως με την περίπτωση.
Για πολλούς η έλλειψη αδελφών μπορεί να μοιάζει παράδεισος. Ειδικά αν έχουν μικρότερα αδέρφια, που τους φορτώνονται συνέχεια, ή μεγαλύτερα, που δεν τους αφήνουν ν’ αγγίζουν τα πράγματά τους, το να είναι τα μόνα παιδιά της οικογένειας είναι ειδυλλιακό.
Ένα μοναχοπαίδι ποτέ δε θα έχει τέτοια προβλήματα. Όλα τα υπάρχοντά του είναι δικά του και κανείς άλλος δεν τα διεκδικεί ούτε για λίγο. Ποτέ δε θα τρέξει κλαίγοντας στον μπαμπά του να του παραπονεθεί πως του πήραν το παιχνίδι του. Ποτέ δε θα φορέσει τα ρούχα του μεγαλύτερου αδερφού του. Αντιθέτως, όλα τα αγαθά θα είναι καινούρια και μόνο δικά του.
Φυσικά, δεν είναι υποχρεωμένο να μοιραστεί το δωμάτιό του με κανέναν. Έχει όλο το χώρο για πάρτη του κι ό,τι περιέχει αυτό το δωμάτιο προορίζεται αποκλειστικά για δική του χρήση.
Κι η αγάπη των γονιών του, των δύο πιο σημαντικών ανθρώπων στη ζωή του, είναι όλη δική του. Ποτέ δε θα ζηλέψει που έδωσαν περισσότερη σημασία στο αδερφάκι του ή που του πήραν καλύτερο δώρο, αφού έχει πάντοτε την αμέριστη προσοχή τους. Δε θα ανταγωνιστεί ποτέ κανέναν για να κερδίσει την εύνοιά τους.
Όλα αυτά ενέχουν το γνωστό κίνδυνο να εξελιχθεί σ’ ένα πλάσμα που πιστεύει ότι είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος περιστρέφεται γύρω του, σ’ έναν άνθρωπο εγωιστή κι εγωκεντρικό κι οπωσδήποτε κακομαθημένο.
Απ’ αυτή την παγίδα θα περάσουν όλα τα μοναχοπαίδια κι άλλα θα πιαστούν καλά και θα τη σέρνουν μαζί τους για όλη τους τη ζωή, ταλαιπωρώντας όσους συναναστρέφονται, άλλα όμως απλώς θα σκοντάψουν, θα γυρίσουν να δουν τι συμβαίνει και θα συνεχίσουν, έχοντας αντιληφθεί ότι αυτή είναι μια παιδιάστικη συμπεριφορά που έχει πέραση μόνο στα στενά πλαίσια της οικογένειάς τους.
Έχοντας όμως όλη την προσοχή στραμμένη πάνω τους, πολλές φορές προερχόμενη από υπερπροστατευτικούς γονείς, κάποια μοναχοπαίδια ίσως μεγαλώνοντας δυσκολευτούν ν’ ανεξαρτητοποιηθούν και ν’ αναλάβουν ευθύνες, αφού τα έβρισκαν όλα έτοιμα, ποτέ δε χρειάστηκε να μοχθήσουν για τίποτα και δε σκληραγωγήθηκαν αρκετά.
Εξαιτίας αυτής της ίδιας προσοχής είναι δέκτες κριτικής σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ τα υπόλοιπα παιδιά. Ίσως γι’ αυτό πολλά μοναχοπαίδια είναι επιμελή και τελειομανή, ώστε να μην έχουν τίποτε αρνητικό να τους προσάψουν. Επίσης, θα πρέπει ν’ ανεχτούν την γκρίνια των γονιών τους σε όλο της το μεγαλείο, αφού δεν υπάρχει άλλος αποδέκτης.
Κάτι που εκπλήσσει πολλούς είναι ότι τα μοναχοπαίδια μπορεί να εξελιχθούν σε ιδιαιτέρως δοτικά άτομα. Ακριβώς επειδή δεν έχουν αδέρφια για να δώσουν την αγάπη που κρύβουν μέσα τους, μπορεί στα πρόσωπα των φίλων τους να βρουν τους συνοδοιπόρους τους και να δεθούν μαζί τους, προσέχοντάς τους σαν να ήταν οικογένεια.
Μην εκπλαγείτε αν συναντήσετε μοναχοπαίδια που μοιράζονται εύκολα όσα έχουν. Η χαρά τους είναι μεγάλη όταν η μεγαλοψυχία τους βρίσκει αποδέκτες. Έχουν δεχθεί τόση αγάπη, η οποία έχει συσσωρευτεί κι έχουν τέτοια αποθέματα, που αν δεν τα μοιραστούν θα σκάσουν. Αυτά είναι που οδηγούν στην απλόχερη δοτικότητά τους.
Τα μοναχοπαίδια ψάχνουν συνεχώς κάπου ν’ ανήκουν, γιατί έχουν ανάγκη να δεθούν και ν’ αλληλεπιδράσουν, θέλουν μια παρέα. Έχουν την τάση όταν κάνουν σχέσεις να τις διατηρούν και θλίβονται όταν οι φιλίες τους χαλάνε. Ο φόβος της απώλειας τα συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή, γιατί οι άνθρωποί τους είναι σημαντικοί και κάθε χαμός ξεριζώνει ένα κομμάτι τους.
Αλλά το χειρότερο είναι η μοναξιά. Εκείνα τα καλοκαιρινά μεσημέρια που πρέπει να μαζευτούν σπίτι μετά το πρωινό παιχνίδι, αναμένοντας το απόγευμα, για να συναντήσουν και πάλι τους φίλους τους, είναι ατελείωτα και βασανιστικά. Μα για να νικήσουν τη βαρεμάρα, βρίσκουν άμεσα λύσεις. Η μουσική, το διάβασμα, οι ταινίες, τα ηλεκτρονικά, αλλά και παιχνίδια που δημιουργούν μόνα τους για να σπάσει η μονοτονία, είναι πάντα καλή συντροφιά και βοηθούν στην ανάπτυξη της φαντασίας τους.
Κάποτε θα ζητήσουν απ’ τους γονείς τους να παίξουν μαζί τους ή θ’ ανοίξουν κάποιο θέμα συζήτησης. Αυτές οι συναναστροφές τους με ενήλικες είναι που τα βοηθούν στην ευγλωττία και τα καθιστούν ικανά να συμμετέχουν σε συζητήσεις από μικρή ηλικία.
Αλλά η μοναξιά κρύβει παγίδες κι ενδέχεται να την αγαπήσουν τόσο πολύ, που ν’ απομακρυνθούν απ’ τις παρέες και να γίνουν τόσο αυτάρκη, που να πιστεύουν ότι δεν έχουν ανάγκη κανέναν άλλο για να είναι καλά και να νιώθουν πλήρη. Τότε χτίζουν ένα χρυσό κλουβί, που, παρ’ όλη την απομόνωση, τα βοηθά να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους. Συνήθως, αργά ή γρήγορα, επιστρέφουν στον κοινωνικό τους περίγυρο μετά απ’ το ταξίδι τους στην αυτογνωσία.
Πριν βιαστείτε λοιπόν να τα κρίνετε, σκεφτείτε ότι δεν είναι πάντα εύκολο να μεγαλώνεις μόνος, να μην έχεις κανέναν να μοιραστείς τις σκανταλιές σου και κανέναν να θυμάστε τα κατορθώματά σας όταν μεγαλώσετε. Γι’ αυτό ζητάνε ένα αδερφάκι, γιατί η έλλειψή του δημιουργεί ένα κενό που δεν αναπληρώνεται.
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου