9 ερωτήσεις από το Χάρβαρντ σου δείχνουν αν είσαι συναισθηματικά ασφαλής

Ζούμε σε μια εποχή που πολλοί, φοβούμενοι τη μοναξιά, προτιμούν να παίζουν το ρόλο που οι άλλοι θέλουν να βλέπουν, αντί να εκφράζουν πραγματικά τα συναισθήματά τους. Ωστόσο, υπάρχουν κι αυτοί που, ανεξάρτητα από την αντίδραση των άλλων, εκφράζουν ελεύθερα τις πεποιθήσεις τους. Αυτοί είναι οι συναισθηματικά ασφαλείς, που δε φοβούνται την κριτική ή την απόρριψη. Μπορούν να αναγνωρίσουν τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα τους και να τα αντιμετωπίσουν. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να καταλάβουμε αν ανήκουμε σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων;

Ο δρ. Cortney S. Warren, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, σχεδίασε ένα ερωτηματολόγιο με εννέα ερωτήσεις που μπορούν να μας δείξουν το επίπεδο συναισθηματικής μας ασφάλειας. Όσες περισσότερες ερωτήσεις απαντήσουμε θετικά, τόσο πιο ασφαλείς αισθανόμαστε συναισθηματικά. Ας εξετάσουμε μαζί αυτές τις ερωτήσεις.

Μπορείτε να ακούσετε διαφορετικές απόψεις, με τις οποίες διαφωνείτε;

Είναι λογικό να μην έχουμε όλοι τις ίδιες απόψεις και φυσικά να μη συμφωνούμε όλοι με όλους. Άλλωστε δεν έχουμε όλοι την ίδια νοητική ωριμότητα ή τα ίδια βιώματα για να κατανοούμε τις καταστάσεις και τα γεγονότα με τον ίδιο τρόπο. Ένας συναισθηματικά ασφαλής άνθρωπος θα ακούσει τον αντίλογο, όμως, χωρίς να αισθάνεται την ανάγκη να πείσει τον άλλον για τα δικά του λεγόμενα, αντίθετα θα τον ακούσει και με ενσυναίσθηση θα προσπαθήσει να καταλάβει και την πραγματικότητα του άλλου, ώστε να αποφευχθούν τυχόν διαφωνίες ή διαπληκτισμοί.

Μπορείτε να θέσετε υγιή όρια;

Πολλοί είναι αυτοί που φοβούνται να θέσουν τα όριά τους στους άλλους, δηλαδή να τους δείξουν με ποιο τρόπο θέλουν να τους φέρονται οι άλλοι και ποιες συμπεριφορές δεν είναι αρεστές στους ίδιους, υπό το φόβο της μοναξιάς. Κάποιος όμως που γνωρίζει καλά τον εαυτό του κι αισθάνεται ασφαλής με τις θέσεις του, δε θα θεωρήσει εγωιστικό να θέσει τα όριά του, ακόμα κι αν αυτό δυσαρεστήσει. Άλλωστε το κάνει με τέτοιο τρόπο που δείχνει μια σαφήνεια και μια σταθερότητα στους γύρω του. Δε φοβάται πως θα μείνει μόνος, ξέρει πως με τη θέσπιση των ορίων του θα μείνουν μαζί του όσοι πρέπει.

Μπορείτε να παραδεχτείτε ότι κάνατε λάθος;

Δείξτε μου έναν άνθρωπο που δεν έχει κάνει λάθη ή λέει πως δεν έχει κάνει για να σας δείξω ένα ανειλικρινές άτομο. Κακό δεν είναι να κάνεις λάθος, κακό είναι να μην το παραδέχεσαι. Κι αρκετοί είναι αυτοί που δεν τα παραδέχονται υπό τον φόβο της αποτυχίας, νιώθοντας πως αν δεν κυνηγούν την τελειότητα θα πέσουν στα μάτια των άλλων. Η κατανόηση ότι δε γίνεται να μην κάνεις λάθος, συνδυαστικά με το να αναγνωρίσεις το λάθος σου, να το αποδεχτείς, να αναλάβεις την ευθύνη του και να ζητήσεις συγχώρεση είναι δείγμα συναισθηματικής ωριμότητας κι ασφάλειας.

Γνωρίζετε τις βασικές αξίες και τις πεποιθήσεις σας;

Μπορείτε να επικοινωνήσετε την άποψή σας, έστω κι αν οι άλλοι διαφωνούν με αυτή; Να παραμείνετε σταθεροί σε αυτή και να μην ενοχληθείτε από τη μη αποδοχή της; Αυτό δείχνει πόσο αυθεντικός άνθρωπος είστε και πόσο καλά γνωρίζετε τις αξίες σας κι είστε συνεπείς προς αυτές και γενικότερα προς τη ζωή σας.

Μπορείτε να εκφράσετε αρνητικά συναισθήματα με σεβασμό;

Συναισθηματική ασφάλεια σημαίνει να επικοινωνεί κανείς και τα αρνητικά του συναισθήματα με σεβασμό προς τον εαυτό του πρώτα κι έπειτα προς τον άλλο. Συχνά, σε αυτές τις περιπτώσεις ο συναισθηματικά ασφαλής άνθρωπος θα χρησιμοποιήσει λέξεις όπως «Νομίζω» ή «Αισθάνομαι» και δε θα προσφύγει στην τακτική να κατηγορήσει τον άλλο.

Μπορείτε να δεχθείτε την κριτική από τους άλλους;

Το να λαμβάνει κάποιος κριτική για όσα κάνει, καλά ή άσχημα και να μπορεί να τη δεχτεί, χωρίς απόρριψη ή υψώνοντας τείχη άμυνας, είναι κι αυτό ένδειξη συναισθηματικής ασφάλειας. Δείχνει πως γνωρίζει κάποιος τόσο καλά τον εαυτό του, που δέχεται την άποψη των άλλων για την προσέγγισή του σε κάποιο γεγονός ή συμβάν, χωρίς να θίγεται.

Προσπαθείτε συνεχώς να αλλάζετε;

Η ζωή είναι ένα ταξίδι και μια διαδικασία εξέλιξης. Ο συναισθηματικά ασφαλής κατανοεί αυτή τη διαδικασία και την αγκαλιάζει. Δε φοβάται τις αλλαγές αλλά χαίρεται με αυτές, καθώς είναι μια ευκαιρία να προχωρήσει και ο ίδιος και να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του.

Μπορείτε να σταματήσετε τον εαυτό σας να από το να αντιδρά παρορμητικά;

Άλλη μια ένδειξη συναισθηματικά ασφαλούς ατόμου είναι πως επιλέγει πώς να αντιδράσει σε μια δύσκολη κατάσταση. Αντί λοιπόν να δράσει εν βρασμώ ή με γνώμονα τον θυμό ή τα νεύρα του, ο συναισθηματικά ασφαλής άνθρωπος θα δώσει χρόνο στα γεγονότα και θα σκεφτεί πώς θα αντιδράσει. Έτσι, θα έχει πλήρη γνώση των κινήτρων του και των πράξεών του, κάθε φορά.

Πιστεύετε πως θα τα καταφέρετε, όποιες προκλήσεις κι αν συναντήσετε;

Δεν είναι έπαρση αλλά σημάδι συναισθηματικής ασφάλειας αυτό που σας κάνει να πιστεύετε πως θα καταφέρετε να αντιμετωπίσετε τα πάντα. Ο συναισθηματικά ασφαλής δεν είναι κάποιος που δεν ξέρει πως η ζωή έχει δυσκολίες, εννοείται πως το ξέρει, έχει όμως τον εαυτό του σύμμαχο για να τα φέρει σε πέρας. Επιπλέον, έχει και μια αίσθηση ευγνωμοσύνης προς τα σημαντικά γι’ αυτόν πράγματα που τον βοηθά να ξεπεράσει τα επιμέρους προβλήματα.

Η συναισθηματική ασφάλεια δεν έρχεται από τη μια στιγμή στην άλλη, θέλει κόπο και πολύ προσωπική προσπάθεια για να κατακτηθεί. Αξίζει όμως να την αποκτήσεις για να μπορέσεις να απολαμβάνεις τον εαυτό σου, τις διαπροσωπικές σου σχέσεις και το ταξίδι της ζωής, χωρίς το διαρκές άγχος ότι δεν είσαι αρκετά, καλός, έξυπνος, όμορφος, για να σε αγαπούν, να σε ακούν και να σε δέχονται.