«Δε βαριέσαι, θα το κάνω σε λίγο.» «Δεν είναι ανάγκη να γίνει αμέσως.» «Έλα μωρέ, ας πληρώσουμε αύριο τους λογαριασμούς.» «Δε θέλω να το συζητήσω τώρα αυτό, με αγχώνει και δε μου αρέσει.» Αυτές κι άλλες τόσες φράσεις-δικαιολογίες θα ακούσεις από κάποιον που είναι αναβλητικός- ένα χαρακτηριστικό αρκετών ανθρώπων. Τι γίνεται όμως όταν αυτές τις φράσεις τις ακούς από το άτομο με το οποίο είστε μαζί κι ίσως να σχεδιάζετε κι ένα κοινό μέλλον; Καταρχάς, μην πανικοβληθείς ακούγοντας τη λέξη «αναβλητικότητα». Καλώς ή κακώς υπάρχει κι αυτό το χαρακτηριστικό σε κάποιους ανθρώπους κι αν τη βλέπεις στον σύντροφό σου, καλύτερα να προσπαθήσεις να ερμηνεύσεις από πού πηγάζει, πριν κατηγορήσεις ή μεροληπτήσεις απέναντί του.
Τι υπάρχει στο μυαλό ενός αναβλητικού ανθρώπου;
Η αναβλητικότητα εμφανίζεται για πολλούς λόγους και ίσως να μη συμβαίνει σε όλους τους τομείς της ζωής ενός ανθρώπου. Κάποιος μπορεί να αναβλητικός ως προς τις δουλειές που έχει να κάνει, ενώ κάποιος άλλος ως προς θέματα που έχουν να κάνουν με το πόσο αντέχει τις άβολες καταστάσεις. Ένας τρίτος πάλι, μπορεί να αναβάλει τις δύσκολες αποφάσεις, ή πράγματα καθαρά πρακτικά, όπως ένα τηλεφώνημα στον λογιστή.
Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι ένας άνθρωπος γίνεται αναβλητικός, δε γεννιέται έτσι. Διαμορφώνει αυτό το χαρακτηριστικό συνεπεία πολλών παραγόντων. Ένας από αυτούς, είναι η αντίδραση στο περιβάλλον που μεγάλωσε. Αν έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον ελέγχου, είναι αδύνατον να οριοθετήσει τους στόχους του και να διαχειριστεί τον εαυτό του.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι πως συχνά θα καλύψει την αναβλητικότητά του πίσω από ψέματα του στιλ «αύριο θα είμαι σε καλύτερη φάση για να δουλέψω» ή η πεποίθηση πως η πίεση τον βοηθά να ανταπεξέλθει καλύτερα. Γενικά, όμως, πάντα θα βρει μια δικαιολογία, κυρίως για να ξεγελάσει τον εαυτό του κι όχι εσένα. Μάλιστα, για να δικαιολογήσει την αναβολή, θα καταπιαστεί με άλλες, πιο ανούσιες εργασίες, όπως το τσεκάρισμα των e-mail του.
Ένα αναβλητικό άτομο πιθανώς να είναι και τελειομανής άνθρωπος, ή και το αντίστροφο. Η τελειομανία κάποιου ατόμου το οδηγεί στο να αναβάλλει να κάνει πράγματα, ακριβώς γιατί θέλει να τα κάνει τέλεια και η επιθυμία αυτή να μην το αφήνει καν να ξεκινήσει να κάνει το ο,τιδήποτε γιατί έχει θέσει ήδη αυστηρά κριτήρια στον εαυτό του. Μέσα σε όλα αυτά, και ο φόβος της επιτυχίας παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αναβλητικότητας. Αντιφατικό, θα σκεφτείς, αλλά ο φόβος ενός επιτεύγματος τον φορτώνει με πιο πολλές ευθύνες που τον αγχώνουν και δεν μπορεί να διαχειριστεί. Ως αποτέλεσμα αυτού του άγχους, έρχεται η αναβλητικότητα.
Το να είναι αναβλητικός κάποιος, ωστόσο, δεν είναι απαραίτητα μη αναστρέψιμο. Κι αν αυτά τα χαρακτηριστικά τα εντοπίζεις και στο ταίρι σου, σίγουρα υπάρχουν πράγματα που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις. Ειδικά, αν καταλαβαίνεις πως αναλαμβάνεις εσύ ευθύνες που δε σου αναλογούν.
Το πρώτο που μπορείς να επιχειρήσεις, είναι μια ήρεμη συζήτηση με τον άλλο, χωρίς να του κουνήσεις το δάχτυλο, αλλά εκφράζοντας με ειλικρίνεια τα προβλήματα που προκύπτουν για σένα. Το να θέσεις μέσα από μια συζήτηση τα όριά σου ως προς αυτή τη συμπεριφορά είναι σωτήριο και για τους δύο. Ζήτησε, έπειτα, να προτείνει ένα πλάνο και να ορίσει ένα χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα διεκπεραιώνει τις εργασίες που έχει αναλάβει, ώστε να το κάνει στον χρόνο που μπορεί και χωρίς να αισθάνεται πίεση. Και εσύ δε θα επωμίζεσαι τις ευθύνες του άλλου και εκείνος θα θέσει όρια στον εαυτό του με αυτό το πλάνο δράσης.
Αν δεν υπάρχει διάθεση για αλλαγή, θα χρειαστεί να μπεις στη διαδικασία να δεις τι πραγματικά αισθάνεσαι για τον άλλο και στην περίπτωση που δεν αλλάζει η συμπεριφορά του, κατά πόσο εσύ αντέχεις να ζήσεις με αυτό το άτομο. Το ζήτημα, πια, μετατρέπεται στο κατά πόσο αντέχει ο ένας τη διαφορετικότητα του άλλου κι αν γύρω από αυτή αλλά και μέσα από αυτή, μπορεί να διατηρηθεί μία σχέση.
Κατά περιπτώσεις, μπορεί ως και να θεωρηθεί ελκυστικό χαρακτηριστικό η αναβλητικότητα, γιατί δίνει την αίσθηση της ανεμελιάς, αλλά αν δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις καλό είναι να περιορίζεται.Τίποτα, όμως, δε θα συμβεί χωρίς λίγη κατανόηση, γιατί, στην τελική, δεν είναι ανάγκη να πληρωθούν όλοι οι λογαριασμοί με το που θα έρθουν- γι’ αυτό σου δίνουν ένα χρονικό περιθώριο.
Κλείνοντας και μιλώντας ως ένα άτομο που είναι βαθιά αναβλητικό σε ό,τι αφορά τις δυσάρεστες αποφάσεις, θα πω πως η αναβλητικότητα είναι κάτι που αλλάζει. Αρκεί, φυσικά, να την κατανοήσεις και να δουλέψεις πολύ με τον εαυτό σου για να το καταφέρεις, και ταυτόχρονα έχοντας γύρω σου άτομα που δεν προσπαθούν να σε αλλάξουν, αλλά σε βλέπουν με αγάπη να αλλάζεις. Εκεί βρίσκεται και το κλειδί για την όποια αλλαγή συμπεριφοράς: στην κατανόηση και την αγάπη.
Συντάκτης: Ελευθερία Ιωάννογλου
