Κάθε μεγάλη γιορτή συνοδεύεται από πολλά έθιμα σε κάθε περιοχή της Ελλάδας. Τα Χριστούγεννα σαφώς και δεν μπορούν να αποτελούν εξαίρεση σε αυτή τη μακρά αλυσίδα παράδοσης. Στην πόλη των Ιωαννίνων, το έθιμο θέλει την παραμονή των Χριστουγέννων οι νοικοκυρές πέρα από όλα τα άλλα γλυκά να ετοιμάζουν και τα «σπάργανα του Χριστού» στην πλάκα.
Το έθιμο των σπαργάνων ή αλλιώς τηγανίτων χάνεται στα βάθη των αιώνων και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Κι αν λείπει πλέον η πλάκα, δε λείπει η χαρούμενη διάθεση όλων που ειδικά την περίοδο των Χριστουγέννων είναι ανεβασμένη στα ύψη. Παλιότερα στα χωριά, αυτές οι τηγανίτες αποτελούσαν και το γλυκό της οικογένειας στις γιορτές, καθώς δεν υπήρχαν ζαχαροπλαστεία σε κοντινή απόσταση, ή η οικονομική δυνατότητα, τα υλικά ή τα μέσα για κάτι πιο φαντεζί, σίγουρα όμως όχι περισσότερο νόστιμο.
Η παρασκευή τους είναι πολύ απλή, αφού ο χυλός που απαιτείται φτιάχνεται από αλεύρι, νερό και αλάτι. Αν και τώρα όσοι τις φτιάχνουν στα σπίτια τους, προτιμούν την ευκολία της κουζίνας τους, παλιότερα γίνονταν σε πολύ καλά πυρακτωμένη μαυρόπλακα. Όταν ήταν έτοιμες και ζεστές, τις περιέχυναν με μέλι ώστε να μαλακώσουν και τις σέρβιραν με καρύδια. Επιπλέον, καθώς ετοιμάζονταν οι τηγανίτες, νεαρές κοπέλες με παραδοσιακές φορεσιές έψελναν ηπειρωτικά κάλαντα.
Το έθιμο αυτό αναβίωσε σήμερα στο Κουτσελιό Ιωαννίνων, με πρωτοβουλία του συλλόγου του χωριού και με σκοπό να γνωρίσουν και οι νεότερες γενιές αυτήν την παράδοση. Φυσικά, για να ακολουθηθεί η παραδοσιακή διαδικασία, από νωρίς πυρακτώθηκε η πλάκα και ετοιμάστηκε ο χυλός. Παράλληλα, γυναίκες της χορωδίας έψαλλαν ηπειρώτικα κάλαντα, ενώ είχαν έτοιμο και το σιρόπι για το μέλωμα και τα καρύδια για το πασπάλισμα. Και επειδή Χριστούγεννα σημαίνει να ανοίγουμε τις καρδιές και τα σπίτια μας, δεν έλειψαν οι προσκλήσεις και στους περαστικούς.
Μια αναβίωση για να θυμούνται οι παλιότεροι αλλά κυρίως, για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να μη λησμονούν πως Χριστούγεννα σημαίνουν παράδοση, αγάπη και όμορφες συντροφικές στιγμές.
ΥΓ: Χαρούμενα Χριστούγεννα σε όλους κι ας φυλάξουμε μια ευχή για τους ανθρώπους μας, που δεν μπορούν να είναι πλέον δίπλα μας, αλλά μας χαμογελάνε από ψηλά.
Συντάκτης: Ελευθερία Ιωάννογλου
