Αν στις μέρες μας η ανοιχτή εκδήλωση των συναισθημάτων ενός gay ζευγαριού, ή γενικότερα η queer εκφραστικότητα πάνω στη σκηνή της Eurovision είναι κάτι που δεν προκαλεί καμία έκπληξη, στο μακρινό -φαντάζει πλέον όντως μακρινό- 2003 τα πράγματα δεν ήταν έτσι.

Θα σας πάω πίσω, λοιπόν, και θα μιλήσω για την εποχή που η Eurovision δεν ήταν ένα gay friendly event. Σοκαριστήκατε; Οι νεότεροι γνώρισαν τον διαγωνισμό αυτό με το queer στοιχείο να πρωταγωνιστεί, όμως οι παλιότεροι σίγουρα θα θυμούνται τον χαμό που δημιούργησε ένα συγκρότημα από τη Ρωσία το 2003, γνωστό ως t.A.T.u. Το όνομά τους είναι μία σύντομη εκδοχή της φράσης: eta devochka lyubit tu devochki, ή αλλιώς «αυτό το κορίτσι αγαπάει εκείνο το κορίτσι» σύμφωνα με την ελληνική εκδοχή. Ένα συγκρότημα από δύο γυναίκες που φημολογούνταν πως είναι ζευγάρι.

 

2003 – Russia – t.A.T.u. – Songfestival.be

 

Το συγκρότημα δημιουργήθηκε το 1999 κι είχε αρκετές επιτυχίες εντός κι εκτός συνόρων Ρωσίας, δεν είναι να απορεί κανείς λοιπόν γιατί το 2003 αποφασίστηκε να εκπροσωπήσουν τη Ρωσία στη Eurovision. Η Λένα Κάτινα και η Γιούλια Βόλκοβα έφτασαν στη Λετονία, με ένα πλήθος θαυμαστών να τις υποδέχονται και το τραγούδι τους “Ne ver’, ne boysia”, συγκαταλέχθηκε άμεσα στα φαβορί της διοργάνωσης. Η εν λόγω συμμετοχή απασχόλησε όσο λίγες και τους διοργανωτές προκαλώντας τους πονοκέφαλο χωρίς προηγούμενο. Gay ζευγάρι στη σκηνή της Eurovision; Μάλιστα το να φιληθεί στη σκηνή ήταν από μόνο του σκάνδαλο, κι έπρεπε να περάσει μία δεκαετία και να έρθει το 2013 όπου επιτράπηκε το πρώτο gay φιλί επί σκηνής του διαγωνισμού. Έτσι, τότε που τα επί σκηνής φιλιά τους κυκλοφορούσαν παντού ως εικόνα, και οι δύο τραγουδίστριες είχαν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να φιληθούν και στη σκηνή του διαγωνισμού, με σκοπό να περάσουν ένα μήνυμα στήριξης προς τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, είχε γίνει ένας μικρός χαμός.

Πώς το έλεγε ο Ρουβάς; Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα; Αυτό ακριβώς έγινε λοιπόν και με το συγκρότημά μας. Βασικά τα ενδεχόμενα ήταν δύο: ή να προβούν σε φιλί, ή να βγάλουν τις μπλούζες τους επί σκηνής, πράγμα ακόμα πιο ακραίο. Μάλιστα ο μάνατζέρ τους είχε ρωτήσει τους διοργανωτές για το τι γνώμη έχουν για μια γυμνή σκηνική παρουσία. Οι διοργανωτές απείλησαν την αποστολή της Ρωσίας ακόμη και με αποκλεισμό, αν δε συμμορφώνονταν στους κανόνες συμμετοχής. Ακόμη, μιας και υπήρχε ήδη βιντεοσκοπημένο υλικό από τις πρόβες του συγκροτήματος, ενημέρωσαν πως δε θα δίσταζαν την ώρα της live εμφάνισης του συγκροτήματος, να ρίξουν αυτό το υλικό ώστε να μη φανεί το φιλί ή η αφαίρεση των μπλουζών των τραγουδιστριών. Μέχρι και την ώρα της εμφάνισής τους στη σκηνή, η EBU ήταν με το χέρι πάνω από το κουμπί για να βάλουν το βιντεοσκοπημένο υλικό από τις πρόβες, αν οι τραγουδίστριες φιλιόνταν ή έβγαζαν τις μπλούζες τους. Κάτι τέτοιο δε χρειάστηκε, όμως, όπως ανέφερε η EBU μιας και η αποστολή συμμορφώθηκε στις υποδείξεις των συντελεστών.

 

The Strange And Homophobic History Of “Queer Icons” t.A.T.u

 

Πάντως, η συνολική εμφάνιση του συγκροτήματος και το τι θα γινόταν με τη συμμετοχή της, ήταν ένα θέμα που απασχόλησε πολύ τα Μ.Μ.Ε της εποχής, σε έναν διαγωνισμό που μέχρι και το τέλος του δεν ήταν ξεκάθαρο ποιος θα κερδίσει. Η Ρωσία τελικά κατέκτησε την τρίτη θέση, μετά την Τουρκία και το Βέλγιο. Για την ιστορία, το συγκρότημα διαλύθηκε το 2011, με τις δύο τραγουδίστριες να ακολουθούν χωριστούς δρόμους στις καριέρες τους, λέγοντας πως τις χωρίζουν πολλά. Επανενώθηκαν για δύο συναυλίες το 2022.

Ενδιαφέρον είναι πως αυτό που απαγορεύτηκε με κάθε δυνατό, θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο το 2003, μόλις μία δεκαετία μετά έγινε κανόνας, κατατάσσοντας τον διαγωνισμό στις κορυφαίες gay και queer friendly διοργανώσεις. Σημαντικό είναι να μην ξεχνάμε πως κάποιοι χρειάστηκε να ανοίξουν τον δρόμο, για να συμβεί αυτός ο κανόνας.

Συντάκτης: Ελευθερία Ιωάννογλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου