Υπάρχουν γεωγραφικά σημεία στο σύγχρονο χάρτη όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται γαργάρα. Εκεί, φυσικά, δεν αποτελεί αδίκημα, δεν κατατάσσεται σε καμία κατηγορία που πλήττει, βλάπτει ή αποστερεί. Μάλιστα, η ποινή για τη χείριστη των αποτρόπαιων πράξεων που επιβάλλει η δικαιοσύνη μπορεί να χαρακτηριστεί οριακά ευγενική. Αυτή ήταν και είναι η πραγματικότητα της εμπορίας ανθρώπων, του αδικήματος που κατατάσσεται ανάμεσα στα κορυφαία κι οργανωμένα παγκοσμίως και που προσβάλλει την ανθρώπινη υπόσταση κι όσο αίμα έχει φτύσει για να μπορεί ακόμη να αυτοαποκαλείται μ’ αυτό τον τρόπο.
Με τη Σύμβαση στο Παλέρμο το 2000, έγινε η πρώτη προσπάθεια προστασίας της ανθρώπινης ύπαρξης έναντι της σωματεμπορίας και των ευάλωτων, κυρίως, γυναικών και παιδιών, που γίνονται κτήματα και πωλούνται στο βωμό του κέρδους, αλλά και μεταναστών που εξαιτίας της θέσης τους είναι τα συνηθέστερα θύματα. Πιο συγκεκριμένα, πηγή συντήρησης του κυκλώματος αποτελεί το προσφυγικό ζήτημα καθώς η δυσμενής θέση του ατόμου, η οικονομική του ανεπάρκεια και το γεγονός πως βρίσκεται μακριά από την πατρίδα του γίνεται το άλλοθι των «εμπόρων». Εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία των ανθρώπων αυτών για ζωή, ίσως υπό καλύτερες συνθήκες και περισσότερες ευκαιρίες, δίνουν υποσχέσεις και παραπλανούν κάτω από άκρα μυστικότητα.
Η αθλιότητα έγκειται στην πολλαπλότητα των αποτρόπαιων πράξεων που κρύβει μέσα του υπό την εξουσία που ασκείται σε ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα να ξεφύγουν. Δεν είναι απλώς ένα έγκλημα, αλλά πολλά μαζί. Πράξεις που εκμηδενίζουν το λόγο ύπαρξης του ανθρώπου στη γη, που θίγουν με κάθε τρόπο και μέσο ό,τι είναι κι έχει μέσα του, πάνω και δίπλα του. Κυκλώματα βουτηγμένα στην ανηθικότητα, που πλέον αποτελούν τρόπο ζωής κι ενσωματώνονται στην κουλτούρα, αφού δε δημιουργούν σύγχυση και γίνονται κάτι κοινό που, όμως, στιγματίζει με τον χειρότερο τρόπο ψυχή και σώμα.
Γι’ αυτό το λόγο δεν αφορά μόνο αυτόν που το υφίστατα αφού διαδραματίζεται στα όρια της κοινωνίας και παραβλέπει τους κανόνες της, περνά από υποτιθέμενα καλά οργανωμένα συμπλέγματά της και καταφέρνει έως σήμερα να υφίσταται περισσότερο από ποτέ και να δικτυώνεται, να γίνεται κύκλωμα που δύσκολα ισοπεδώνεται. Σε κάθε ζήτημα που ζητάει λύση, η παιδεία θα είναι πάντα η απάντηση. Η εκπαίδευση των εργαζομένων στους σταθμούς και στα αεροδρόμια, στον κλάδο υγείας, στα προσφυγικά κέντρα και στις εθελοντικές οργανώσεις είναι απαραίτητα κομμάτια μιας αλυσίδας που είναι μπαλωμένη σε εξαιρετικά σημαντικά σημεία. Η εξειδίκευση πάνω στα συνθήματα, στις χειρονομίες, στις προσεκτικά οργανωμένες κινήσεις κι η εξιχνίαση αυτών μπορεί να σώσει, όχι μονάχα μία, αλλά πολλές ζωές βυθισμένες στην απόγνωση και σ’ ένα φαύλο κύκλο εξαναγκασμών.
Η σιωπή θα πάψει όταν τα βλέμματα μετατραπούν σε λόγια, όταν οι αρμόδιοι φορείς μεριμνήσουν ουσιαστικά, όταν όσοι μπορούν να συμβάλλουν κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους ώστε να μπλεχτούν με αυτά για τα οποία κατά κοινή αντίληψη είναι καλύτερο να αδιαφορείς. Αυτός είναι πια ο κανόνας. Τα πίτουρα έγιναν εκατοντάδες και οι κότες φροντίζουν να φάνε αυτόν που θα τολμήσει ν’ ανακατευτεί στο λεπτό. Χωρίστηκαν οι αρμοδιότητες κι οι ιδιότητες με τέτοιον τρόπο, ώστε κανένας δευτερεύοντας να μην έχει το δικαίωμα να αναμειχθεί και να χαλάσει το κατεστημένο. Ένα κατεστημένο που βαρέθηκε να υπάρχει και που το ίδιο βουτάει στο κενό κάθε βράδυ.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου