Παραδοσιακός χορός σημαίνει να τραντάζεται το μέσα σου

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία στην ζωή του ανθρώπου είναι η παράδοση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο βρίσκονται σαφώς το φαγητό, τα ήθη κι έθιμα, η γλώσσα, η ενδυμασία και σαφώς μεγάλο κομμάτι της παράδοσης αποτελεί κι η μουσική, με προέκταση αυτής τον χορό. Το ύφος και ο χαρακτήρας του εξαρτάται από κάθε περιοχή, που καταγράφονται διαφορετικοί χοροί με παραλλαγές ανά νομούς. Όλοι όμως είναι μοναδικοί κι ο καθένας δημιουργεί έντονα συναισθήματα, τόσο σε εκείνους που χορεύουν, όσο και στους θεατές.

Η τέχνη του χορού στοχεύει στην εξωτερίκευση των συναισθημάτων μέσα από το ρυθμό και την κίνηση. Κι αυτά συνδέονται άρρηκτα με τις σημαντικές στιγμές της ζωής του ανθρώπου και την ανάγκη έκφρασης της ψυχής του κάθε λαού. Συνοδεύει τη χαρά, τη λύπη, τον πόνο, τον έρωτα, το πάθος, την ξενιτιά.

Στην Κρήτη, για παράδειγμα, πιο γνωστά είναι τα πανηγύρια που είναι γιορτές για να τιμήσουν τον άγιο-προστάτη του κάθε χωριού. Σε πολλά χωριά της Κρήτης, με πρωτοβουλία των πολιτιστικών συλλόγων, εξακολουθούν να διοργανώνονται πανηγύρια, τα οποία αποτελούν αφορμή συνεύρεσης ντόπιων κι επισκεπτών, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη διατήρηση των εθίμων και των παραδόσεων του τόπου. Εκεί ο χορός με τη λύρα και τις μαντινάδες παίρνουν φωτιά. Να το, το Πεντοζάλι με τα κοπέλια να χτυπάνε τα στιβάνια τους γερά στο χώμα. Να τος κι ο Μαλεβιζιώτης με τις κοπελιές να κάνουν αυτές τις μοναδικές φιγούρες που σε τρελαίνουν. Και να μην ξεχάσουμε τη Σούστα, αυτόν τον ερωτικό χορό που φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους για να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους ο ένας στον άλλον.

Σαφώς δε γίνεται να αφήσουμε έξω τα νησιά του Αιγαίου, εν γένει, που κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο τιμούν ευλαβικά τη χάρη της Παναγίας διοργανώνοντας πανηγύρια σε κάθε χωριό. Βιολί και Λαούτο δίνουν και παίρνουν με τους ντόπιους και τους επισκέπτες να λικνίζονται σε ρυθμούς Μπάλου, Συρτού και Ικαριώτικου.

Στη Θράκη από την άλλη, σε έναν παραδοσιακό Θρακιώτικο γάμο πιστό στα ήθη και έθιμα της εποχής, θα συναντήσεις την γκάιντα, συνοδεία των Θρακιώτικων τραγουδιών, όπως ο Καρσιλαμάς, η Μπαϊντούσκα, ο Συγκαθιστός που ακόμη και σήμερα χορεύονται και τραγουδιούνται σε ανάλογες περιπτώσεις και ξεσηκώνουν με τον δυναμισμό που αποπνέουν.

Στο Πόντο τραγουδούν και χορεύουν για την ξενιτιά με δυνατούς μαχητικούς χορούς και τραγούδια που εμπεριέχουν μέσα τους τον πόνο και τη λύπη που έκρυβαν μέσα τους εν καιρώ πολέμου, όπως είναι ο χορός Σέρα κι ο χορός των Μαχαιριών. Στην Πελοπόννησο κάθε χρόνο την περίοδο των Αποκριών τηρούνται τα έθιμα των παραδοσιακών βλάχικων γάμων. Εκεί οι ρόλοι αλλάζουν ο άντρας ντύνεται νύφη και η γυναίκα ντύνεται γαμπρός και στήνεται γλέντι με χορούς και τραγούδι μέχρι πρωίας. Το βράδυ ανάβουν φωτιές και συνεχίζουν ξέφρενα τον χορό.

Πέρα όμως από όλα αυτά οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να γλεντούν και να χορεύουν, να δίνουν την ψυχή τους. Με αφορμή αυτό έχουν διοργανώσει διάφορες γιορτές που δε λείπουν τα παραδοσιακά τοπικά προϊόντα κάθε περιοχής. Άφθονα ρέουν το κρασί, η ρακή, τα τυροκομικά και τα αλλαντικά, πίτες κάθε λογής κι εκλεκτοί μεζέδες. Ο καθένας μπορεί να συμμετέχει, άντρες, γυναίκες, παιδιά, μικροί και μεγάλοι όλοι μαζί σαν μια ομάδα. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους να έχουν την ίδια ρυθμικότητα στην κίνηση και τον ίδιο συντονισμό χεριών και ποδιών. Είναι αυτό το κύμα ζωής που κατακλύζει τον οργανισμό του κάθε χορευτή κι αυτή η περηφάνια που υπερισχύει όλων των υπολοίπων αισθημάτων. Όλοι οι χορευτές χορεύουν με το ίδιο πάθος, ενώνονται σαν μια γροθιά. Η χαρά που εμφανίζεται στα πρόσωπα κι η ένταση που κάνει τα σώματα να τρέμουν από συγκίνηση.

Σπουδαίο να μπορείς να εκφράσεις τα συναισθήματά σου μέσα από το χορό. Κι είναι πολύ συγκινητικό αυτή η έκφραση να γίνεται μέσα από τις παραδόσεις που έχουμε κληρονομήσει ως λαός. Είναι ένας πολύ απλός τρόπος για να τις μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές, με την ίδια αγάπη και το ίδιο πάθος. Άλλωστε είναι τόσο το συναίσθημα που αναβλύζει, που είναι σαν να ήταν από πάντα εντός μας. Και πάντα θα είναι.