«Η φιλία είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα», είχε πει ο Αριστοτέλης. Ο φίλος είναι σαν προέκταση της συνείδησής μας, να μας δίνει συμβουλές, να εμπνέει δύναμη και θάρρος. Είναι στήριγμα και μας εμπνέει εμπιστοσύνη και σεβασμό. Δίνει αξία, προοπτική και νόημα στο τώρα μας. Και στα δύσκολα; Πάντα εκεί. Μα αυτό ίσως δεν είναι καλό.
Πόσο εύκολο είναι να δώσουμε ή να πάρουμε μία συμβουλή; Κάτι που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας σε τέτοιες στιγμές είναι πως κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφασίζει μόνος του για τη ζωή του και οι επιλογές είναι δικές του. Άλλωστε εκείνος είναι που θα πρέπει να ζήσει με την απόφαση που θα λάβει, όχι εμείς. Ποτέ δεν μπορούμε να έχουμε συνολική οπτική. Αυτό που αναφέρει, μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του δικού του παγόβουνου, όσο λεπτομερής κι αν είναι η περιγραφή. Εάν έχουμε κάποιο «μερίδιο» στην έκβαση της υπόθεσης του φίλου μας, ίσως να μην μπορούμε να είμαστε αμερόληπτοι. Οπότε καλό θα ήταν να εξαιρέσουμε τον εαυτό μας από την υπόθεση, λόγω αυτονόητης μεροληψίας.
Υπάρχουν τρόποι να στηρίξουμε τους φίλους μας χωρίς συμβουλές. Έχοντας σεβασμό στο δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση κι έχοντας τη διάθεση να ενισχύσουμε την αίσθηση του εαυτού τους. Μπορούμε να είμαστε εκεί παρόντες και να ακούμε. Η παρουσία μας από μόνη της εμπνέει δύναμη και σταθερότητα. Καίριο είναι να νιώσουμε τους φίλους μας, να τους κατανοήσουμε και να τους συμπονέσουμε. Να μπούμε λίγο στη θέση τους. Ας μην επικοινωνούμε έτοιμες λύσεις. Μπορούμε να παρατηρούμε το πρόβλημα χωρίς να έχουμε τη γνώση ενός αφηγητή και να στηριζόμαστε στην αβεβαιότητα για να κατευθυνθούμε μαζί. Μια θέση πιο αυθόρμητη βέβαια μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα, ίσως μια σύντομη ανάλογη εξιστόρηση επί του θέματος να ενεργοποιήσει τη λογική σκέψη. Η διεύρυνση της οπτικής είναι εξίσου σημαντική. Δεν πρέπει να βλέπουμε μονοδιάστατα μια κατάσταση, υπάρχουν συνέπειες των επερχόμενων δράσεων και καλό θα ήταν να δούμε και τη θέση των άλλων ατόμων που εμπλέκονται στην υπόθεση των φίλων μας.
Εκείνη τη στιγμή χρειάζονται «επικύρωση» των συναισθημάτων τους, θάρρος και υποστήριξη. Χρειάζονται να έρθουν σε επαφή με τις αξίες που τους κάνουν τα άτομα που είναι, που τα ορίζουν ως οντότητα, ως ύπαρξη. Μπορούμε να τους ρωτήσουμε αν χρειάζονται έμπρακτα τη βοήθειά μας, θέτοντας όμως όρια. Δεν είναι αναγκαίο να δεθούμε με το περίπλοκο πρόβλημα των φίλων μας. Αν έπειτα από όλα αυτά αισθανόμαστε έντονα την ανάγκη να δώσουμε μία συμβουλή, ας είναι μία ειλικρινής ανταπόκριση, χωρίς το αίσθημα αγάπης που μας κυριαρχεί προς σε εκείνους. Πρέπει να υπάρχει μια επιπλέον προσοχή στις εκφράσεις, ώστε να μην επέλθουν παρεξηγήσεις στο μέλλον.
Οι φίλοι μας έχουν το δικαίωμα της δικής τους κρίσης. Εμείς μπορούμε να τους βοηθήσουμε να καλλιεργήσουν πιο έντονα τα αισθήματα της αυτοεκτίμησης, της επιβεβαίωσης και της ενθάρρυνσης. Η φιλία είναι αποδοχή και κατανόηση. Είναι επαναφορά στο τώρα και βοήθεια στην εξέλιξή μας. Οι φίλοι μας υπενθυμίζουν την αξία της σχέσης μας. Ακούν, συγχωρούν, δεν είναι κόλακες, δεν επιβάλλουν τη γνώμη τους, είναι απλά εκεί.
Πάντα μπορούμε να είμαστε κοντά στους φίλους μας όταν μας χρειάζονται γιατί αποδεικνύουμε το λόγο που κρατάει αυτή η φιλία. Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε χωρίς άμεση εμπλοκή για να δείξουμε πως εκείνοι μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους χωρίς να εξαρτώνται από άλλους. Είναι ξεχωριστές υπάρξεις με δική τους σκέψη, δικές τους σκέψεις και αποφάσεις. Άλλωστε οι συμβουλές πάντα φτάνουν μέχρι ενός σημείου πριν αρχίσει η παρέμβαση. Αυτό το σημείο πάντα θα το ψάχνουμε κι αν σταματήσουμε, ίσως σημαίνει πως το περάσαμε. Βήμα πίσω λοιπόν.
Συντάκτης: Χαρά Νταμουράκη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
