Οι στόχοι που βάζουμε κατά καιρούς στη ζωή μας και τους πετυχαίνουμε, έχουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή μας και στην κατάκτηση της υψηλής αυτοεκτίμησης. Αυτό βασίζεται στη γνωστή Πυραμίδα Αναγκών του Αβραάμ Μάσλοου και στα πέντε επίπεδα αναγκών, τα οποία εξαρτώνται από τη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Ταξινομώντας τα ιεραρχικά και με φυσική σειρά, στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται οι φυσιολογικές- βιολογικές ανάγκες, δηλαδή η επιβίωση του είδους. Στο δεύτερο επίπεδο, οι ανάγκες ασφάλειας, η προστασία από πιθανούς κινδύνους. Στο τρίτο επίπεδο, οι κοινωνικές ανάγκες- ανάγκες κοινωνικής αποδοχής, η ικανοποίηση του αισθήματος του «ανήκειν», της αγάπης, της οικειότητας και της στοργής. Στο τέταρτο επίπεδο, οι ανάγκες αυτοεκτίμησης, τα στοιχεία που έχουν αντίκτυπο στην προσωπική μας αξία, κοινωνική αναγνώριση και το αίσθημα της επιτυχίας. Στο πέμπτο επίπεδο, οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης, η αυτοαντίληψη με τις προσωπικές δυνατότητες, την υψηλή προτεραιότητα που τίθεται στην προσωπική ανάπτυξη και την εκπλήρωση των δυνατοτήτων και των ικανοτήτων.
Το τελευταίο επίπεδο θεωρείται καθαρά προσωπική υπόθεση του κάθε ανθρώπου. Η ανάγκη προς την αυτοπραγμάτωση δίνει τα κίνητρα για τη δημιουργία μιας διαδικασίας δράσης με αποτέλεσμα την προσπάθεια επίτευξης των στόχων. Από αυτό συνεπάγεται το αίσθημα της υψηλής αυτοεκτίμησης. Οι προσαρμοσμένοι προσωπικοί στόχοι συμβάλλουν στο χτίσιμο μίας υγιούς και συγκροτημένης προσωπικότητας και στο ξεδίπλωμα των ικανών δυνάμεων που υπάρχουν σε κάθε άνθρωπο. Ο κάθε στόχος πρέπει να έχει πραγματικό νόημα και αξία, να είναι συγκεκριμένος, ρεαλιστικός και πραγματοποιήσιμος. Η επίτευξη έρχεται από άτομα ώριμα, συγκροτημένα, υπεύθυνα, αυτόνομα και συναισθηματικά ελεύθερα. Κάθε επιτυχία λειτουργεί και ως ηθική αναπτέρωση σε τυχόν αποτυχία.
Βάζοντας στόχους, δείχνουμε αγάπη στον εαυτό μας και τον φροντίζουμε ψυχικά. Έχουμε την αίσθηση της πληρότητας, λιγότερα συναισθηματικά ελλείμματα και ψυχολογικές ανασφάλειες. Προστατευόμαστε από μια ζωή χωρίς νόημα. Κάθε μικρό ή μεγάλο επίτευγμα συνεισφέρει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας. Κι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας. Είναι σύμφωνο με εμάς τους ίδιους και τις βασικές μας ανάγκες. Είναι έκφραση εγγενών αξιών που μας ορίζουν και αποτελούν δικές μας επιλογές. Μας προσφέρει υψηλότερα επίπεδα εκτίμησης, νέες εμπειρίες, ζωτικότητα και ικανοποίηση από τη ζωή. Έχουμε θετικές διαθέσεις και στάσεις, ενώ υπάρχει μία αρμονία και μία ώθηση για περισσότερη δημιουργία.
Βέβαια, παρ’ όλο που βάζουμε στόχους και σκοπούς σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που μας ορίζουν, πολλές φορές η απερίσκεπτη χρήση τους, έχει διαφορετικές συνέπειες στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχουν αισθήματα άγχους και τάσεις διαφωνίας για παράδειγμα, κάτι που από μόνο του είναι αρνητικό. Σημαντικό είναι να διαχωρίζονται και να επεξεργάζονται οι δυνάμεις και οι αρετές της προσωπικότητάς μας, όπως και οι αδυναμίες μας. Η εκμάθηση στρατηγικών αυτορρύθμισης αποτελεί κύριο πυλώνα.
Η τάση για αλλαγές στην προσωπικότητά μας και η συγκεκριμένη χρήση χαρακτηριστικών, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στην ολοκλήρωση προς την επιτυχία. Περιλαμβάνουν τη ρύθμιση και την επιδίωξη στόχων, την υιοθέτηση θετικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση του στρες, θετικών νοοτροπιών και συμπεριφορών που αφορούν στην αύξηση της επιτυχίας και συνεπώς της ευτυχίας. Η συνειδητή ευθυγράμμιση της ταυτότητάς μας με τους στόχους και η σημασία αναγνώρισης της ευθύνης των επιλογών έχει άμεση σχέση με τους εαυτούς μας.
Τα επιτεύγματα έρχονται όταν καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε το ποιοι είμαστε, τις δυνατότητες και τι αδυναμίες έχουμε και τι θέλουμε από τη ζωή μας. Μικρά βήματα προς την επιτυχία και η προσήλωση προς αυτή και τον σκοπό που θέλουμε να κατακτήσουμε. Όλα συνδέονται άρρηκτα με την ύπαρξή μας και το περιβάλλον που μας περικλείει. Η δύναμη της θέλησης υπάρχει κάπου μέσα μας. Αν τη βρούμε είμαστε σε καλό δρόμο για ακόμα πιο μεγάλα πράγματα.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου