Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να γκρινιάζει και να παραπονιέται για την τύχη του; Γιατί δεν κέρδισες το λόττο που πίστευες ότι θα σου άλλαζε τη ζωή, δεν αναδείχθηκες νικητής στο διαγωνισμό για το εφταήμερο ταξίδι στα μαγευτικά νησιά Φίτζι, δεν κέρδισες στο τάβλι που έβαλες στοίχημα. Έβρισες τη ρημάδα την τύχη σου όταν έχασες στο τσακ το λεωφορείο που πέρασε μπροστά απ’ τα μάτια σου ή τελείωσε το νούμερο στο παντελόνι που ερωτεύτηκες με την πρώτη ματιά και τόσο άδοξα έχασες μέσα απ’ τα χέρια σου.
Εκείνες τις στιγμές που γεμίζεις το μυαλό σου με τέτοιες σκέψεις κι από πάνω αναρωτιέσαι για ποιο λόγο η τύχη αποφάσισε να σου παίξει «ύπουλα» παιχνίδια και να σου στερήσει τη χαρά.
Όπα, στάσου λίγο. Κάτι μάλλον δεν πάει σωστά σ’ όλο αυτό. Έχεις πάρει φόρα και σαν να μου φαίνεται ότι μονολογείς και μιζεριάζεις λίγο. Λέω λίγο, για να σου δώσω το περιθώριο να το επεξεργαστείς. Τώρα σκέψου. Αυτό είναι η τύχη για σένα, εν τέλει, κι έτσι καθορίζεται; Μέσα από τυχερά παιχνίδια, διαγωνισμούς κι άψυχα αντικείμενα;
Αν έτσι ερμηνεύεις την τύχη, με κριτήρια τόσο επιφανειακά, μήπως βλέπεις το θέμα περισσότερο επιδερμικά απ’ ό,τι του αξίζει, αγγίζοντας μέχρι και τα όρια της αλαζονείας;
Παρ’ το αλλιώς, λοιπόν, για λίγο. Φαντάσου τώρα να μην έχεις τ’ απαραίτητα, αυτά που ‘χεις ανάγκη πρώτα απ’ όλα. Αυτά που επειδή τα έχεις δεν τα λογαριάζεις σαν τύχη, αλλά ανήκουν στα δεδομένα κι έτσι ζητάς τα περισσότερα, όσα δεν έχεις. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για το ανθρώπινο είδος, τ’ οποίο επιζητά κατά κανόνα αυτό που δεν έχει κι εκφράζει σε κάθε του κίνηση τη φυσική του τάση στην πλεονεξία.
Το θέμα όμως είναι τι θα γινόταν αν δεν είχες τα πρωτεύοντα. Η απάντηση είναι επόμενη. Θα τα επιζητούσες. Δε θα πήγαινε στο μυαλό σου να ζητήσει τα παραπάνω, μιας και θ’ αποτελούσαν είδος πολυτελείας. Επομένως, σ’ αυτήν την περίπτωση πιθανότατα ν’ άλλαζες τον τρόπο που ερμήνευες την τύχη.
Αν ήσουν άστεγος, πρωταρχικός σου στόχος θα ‘ταν το λόττο ή μια στέγη; Αν ήσουν πρόσφυγας, υπάρχει περίπτωση να στενοχωριόσουν για το ρούχο στη βιτρίνα που δεν μπορείς ν’ αγοράσεις ή μήπως θα κοιτούσες να βρεις ένα καταφύγιο; Αν είχες κάποιο πρόβλημα υγείας, θα ευχόσουν να κερδίσεις σε κάποιο διαγωνισμό για ταξίδι ή να ξεπεράσεις το πρόβλημά σου;
Ερωτήματα που ξέρεις την απάντηση και περιπτώσεις που αρχίζεις να σκέφτεσαι λίγο διαφορετικά πια τον τομέα τύχη, φτάνοντας ακόμη και ν’ αναθεωρήσεις τ’ άλλοτε θεωρημένα.
Ξαφνικά η τύχη μοιάζει τόσο υποκειμενική, έρμαιο των αναγκών του καθένα κι είναι οι ανάγκες που καθορίζουν πια τι σημαίνει για σένα τύχη.
Μετράει τελικά από ποια θέση την κοιτάς. Εκ της πλεονεκτικής και του ασφαλούς, πολλά λέμε και πολλά ζητάμε. Γινόμαστε χωρίς να το καταλάβουμε αχόρταγοι κι άπληστοι, όταν άλλοι εύχονται απλά να είχαν τα μισά από εμάς, για να αισθανθούν τυχεροί.
Πλανόμαστε ότι η τύχη βρίσκεται στα φαινομενικά μεγάλα, τα λαμπερά και τα εξεζητημένα και μας διαφεύγουν τα μικρά. Τα «μικρά», που όμως είναι τόσο μεγάλα. Το χειρότερο, δε, είναι ότι τις περισσότερες φορές συνειδητοποιούμε την αξία τους όταν κινδυνεύσουμε να τα χάσουμε ή τα έχουμε χάσει ήδη.
Γι’ αυτό δε θα χάναμε κάτι, αν πού και πού μπαίναμε στη διαδικασία να επαναπροσδιορίζουμε ορισμένα πράγματα, πριν να οδηγηθούμε στο χειρότερο σενάριο.
Αντί ν’ αποκαλούμε λοιπόν τυχερό κάποιον που κέρδισε το λόττο, μήπως, αναρωτιέμαι, θα έπρεπε να ξεκινήσουμε ν’ αποκαλούμε έτσι, εκείνον που έχει την υγεία του, τους ανθρώπους του πλάι του, ένα πιάτο φαΐ κι ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του;
Επιμέλεια Κειμένου Σταυρούλας Βιτετζάκη: Ιωάννα Κακούρη
Συντάκτης: Σταυρούλα Βιτετζάκη
