Μαθηματικά. Το λιγότερο που θα μπορούσε να πει κανείς είναι πως αποτελούν την αρχή των πάντων. Μια ιδιαίτερη θεωρία, που ίσως όλοι σας θα ‘χετε ακούσει, είναι η αυτή του χάους. Τι είναι, όμως, το χάος; Και πότε μια κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως χαοτική;
«Χάος∙ όταν το παρόν καθορίζει το μέλλον, αλλά η προσέγγιση του παρόντος δεν προσδιορίζει κατά προσέγγιση το μέλλον.» Το πρώτο πράγμα που μου ‘ρχεται στο μυαλό όσο διαβάζω τον παραπάνω ορισμό είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.
Ανθρώπινες σχέσεις, λοιπόν. Το μέλλον τους εξαρτάται αυστηρά απ’ το παρόν. Όμως όσο κι αν προσεγγίσεις το παρόν, όσο κι αν μελετήσεις τις παροντικές συνθήκες της οποιασδήποτε ανθρώπινης σχέσης, δεν μπορείς να προβλέψεις το μέλλον αυτής. Χαοτικό! Ακριβώς αυτό αποτελεί μια ανθρωπινή σχέση. Ένα χάος.
Αφού, όμως, αποτελούν ένα χάος, γιατί απ’ τη φύση μας είμαστε κοινωνικά πλάσματα; Γιατί απ’ τη στιγμή που γεννιόμαστε έχουμε χτίσει μια ανθρώπινη σχέση; Ποια; Αυτή με τη μητέρα μας. Μάνα∙ μία λέξη άπειρα συναισθήματα. Όμως αναλογιστείτε όλους τους καβγάδες. Όλες τις φωνές. Που το πιο πιθανό είναι να υπήρξαν για το καλό μας, άλλα υπήρξαν. Και γιατί στο πιο αγνό είδος αγάπης να υπάρχουν τέτοιου είδους καβγάδες; Απλά και μόνο λόγω του χάους που κυριαρχεί στις σχέσεις.
Φιλίες. Από μωρά γνωρίζουμε κόσμο και κάνουμε φίλους. Ο παιδικός σου κολλητός, όμως, τώρα ίσως σε κράζει μιλώντας για το πόσο ανώριμος ήσουν και πως τον πρόδωσες. Ο γνωστός που κάποτε μοιραστήκατε μαζί τα θρανία, τώρα ίσως σε βλέπει στον δρόμο και κάνει πως δε σε πρόσεξε. Η παρέα σου απ’ τη σχόλη, που παίζατε κάθε μέρα τίτσου στο κυλικείο, έχει να σε δει απ’ τον γάμο κάποιου κοινού γνωστού. Πώς έγινε αυτό; Ενώ με τον καθένα ξεχωριστά σχεδιάζατε μια ζωή μαζί. Απογεύματα που θα βγαίνετε και θα τρώτε. Βραδιές που θα πίνετε κρασί και θα βλέπετε κάποια ταινία. Θα ταξιδεύατε μαζί τον κόσμο. Πού πήγαν όλα αυτά τα όνειρα;
Κι έπειτα, ερωτικές σχέσεις. Πού χάνεται ο ερωτάς; Δε θα μιλήσω καν για τις καταστάσεις που το «για πάντα» γίνεται «αντίο». Θα μιλήσω για το ακόμα μεγαλύτερο χάος. Γι’ αυτό που δεν υπάρχει συγχρονισμός. Που, καθώς μίλησα για φυσική, νιώθεις πως βρήκες έναν άνθρωπο φτιαγμένο απ’ την ίδια αστερόσκονη με τη δική σου. Και πάλι, δεν κατάφερες ποτέ να το ζήσεις. Νιώθεις πως τον θέλεις, πως το σώμα σου τον χρειάζεται. Άλλα δεν το ζείτε. Δεν το ζείτε, επειδή το χάος είναι τόσο μεγάλο, που τα πράγματα γίνονται τόσο περίπλοκα, που η ισορροπία ίσως να μην έρθει ποτέ.
Χάος. Προσπαθείς να βρεις μια άκρη. Κάνεις όνειρα. Ελπίζεις. Τα δεδομένα σου λένε πως όλα θα πάνε καλά. Κι έτσι, μαγικά, έρχεται η καταστροφή. Κι αναλογίζεσαι τα λάθη. Σκέφτεσαι ξανά και ξανά τι σε οδήγησε στον όλεθρό σου. Απάντηση πουθενά. Και μην την περιμένεις. Έτσι είναι οι σχέσεις. Κι εμείς καταδικασμένοι να ζούμε σε ένα χάος. Κι αν μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα χάος ως απολαυστικό, αυτό θα ήταν εκείνο των ανθρώπινων σχέσεων.
Και θα πέσεις. Θα πονέσεις. Τόσο στις οικογενειακές, στις φιλικές και τις ερωτικές σχέσεις. Θα βρεθείς σε στιγμές που θα νιώσεις ότι δεν μπορείς να συνεχίσεις. Ότι δε θέλεις να συνεχίσεις. Ότι το σκοτάδι είναι η λύση. Θα προχωρήσεις όμως. Κι ο λόγος είναι απλός. Επειδή, υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι που μέσα στο χάος βρίσκουν μια λύση. Όσο ασταθείς, όσο περιπλοκές κι αν είναι οι ανθρωπινές σχέσεις. Μαζί τους γελάς. Μαζί τους δε σε νοιάζει αν θα γελάς για πάντα. Σε νοιάζει που γελάς τώρα. Σε νοιάζει που τα ματιά τους γυαλίζουν όσο σε κοιτάνε. Που σε πιάνουν πριν καν πέσεις ή σε σηκώνουν αφού τσακιστείς. Που σου χαμογελάνε αθώα.
Και ναι, το χάος θα υπάρξει και με αυτούς. Άλλα νιώθεις πως δεν υπάρχει εγωισμός, κακία, μίσος και κάπως βρίσκετε τον δρόμο σας. Ίσως είναι η αδερφή σου, ένας φίλος, μια φίλη, ένας έρωτας, ίσως είναι κι όλοι τους. Είναι σίγουρα άτομα που βρίσκουν τον δρόμο τους, μέσα στο χάος του «μαζί» που έχουν όλες οι ανθρώπινες σχέσεις.
Ένα δικό μου «ευχαριστώ», λοιπόν. Σε τρία μοναδικά άτομα. Στην αδερφή μου, στον –στα όνειρά του– άντρα της, και την υπέροχη εθελόντρια της καρδιάς μου. Ευχαριστώ για τη δύναμη, σε μια περίοδο χάους!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη