Ένα πράγμα που είναι ικανό να επισκιάσει τη χαρά ενός ζευγαριού που περιμένει παιδί και να γίνει αιτία παρεξηγήσεων κι εντάσεων είναι η επιλογή του ονόματος του παιδιού.
Να πάρει το όνομα του παππού; Να πάρει της γιαγιάς; Κι αν ναι, να είναι από το σόι του μπαμπά ή της μαμάς του παιδιού; Μήπως να πάρει ένα όνομα εκτός οικογένειας που να αρέσει στους γονείς και πιστεύουν ότι θα ταιριάζει στο παιδί;
Τα ερωτήματα που βασανίζουν το μυαλό των γονέων είναι πολλά, γιατί το όνομα που θα δοθεί στο παιδί θα το συνοδεύει μια ζωή. Θα είναι εκείνη η μοναδική λεξούλα που θα το κάνει γνωστό στους γύρω του. Γι’ αυτό κι η επιλογή του χρειάζεται να ερευνηθεί εις βάθος.
Στη χώρα μας το έθιμο επιτάσσει το παιδί να παίρνει το όνομα του παππού ή της γιαγιάς. Υπάρχουν οι γονείς που θα αρκεστούν σε αυτό, πιθανώς γιατί θέλουν να τιμήσουν το δικό τους γονέα επιθυμώντας το παιδί τους να πάρει εκτός από το όνομα κι όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα.
Υπάρχουν κι άλλοι γονείς όμως που δεν το κάνουν γιατί δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο όνομα και τη σημασία του. Διότι αν το όνομα του παππού ή της γιαγιάς αντίστοιχα είναι κοινό, περίεργο ή έστω όχι της αρεσκείας τους, γιατί να κουβαλάει το παιδί εθιμοτυπικά ένα τέτοιο όνομα για όλη του τη ζωή; Γιατί να περιοριστούν οι γονείς και να μην επιλέξουν ένα πραγματικά ωραίο όνομα;
Αν και το ωραίο είναι υποκειμενικό πάντα, αδιαμφισβήτητα όμως ένα ωραίο όνομα είναι πέρα από ένας όμορφος ηχητικά συνδυασμός γραμμάτων και μια λέξη με ιδιαίτερη σημασία, ιστορία κι εποχή. Οι γονείς που επιθυμούν να δώσουν ένα όμορφο όνομα στο παιδί τους, ξέρουν ότι αυτό θα επηρεάζει τον χαρακτήρα του, ακόμα και τη ζωή του. Όταν μεγαλώσει θα μάθει την προέλευση και την ιστορία του, θ’ ανακαλύψει πράγματα γι’ αυτό και θα θελήσει να ταυτιστεί με το όνομα που πήρε.
Όλοι ξέρουμε πως στο άκουσμα ενός ονόματος προκαλούνται ποικίλες αντιδράσεις και συναισθήματα τα οποία κυμαίνονται από χλευασμό κι αποστροφή μέχρι εντύπωση και θαυμασμό. Χωρίς να σημαίνει κάτι ουσιαστικό το πώς λένε κάποιον, μιας κι ο άνθρωπος είναι αυτός συνήθως που με το χαρακτήρα του χρωματίζει το όνομά του, ένα ωραίο όνομα εντούτοις προσδίδει μια παραπάνω χάρη στο άτομο που το φέρει, πώς να το κάνουμε; Κι αντιστοίχως ένα άσχημο όνομα μπορεί να πάρει στο λαιμό του έναν άνθρωπο. Μπροστά δε σε ένα συνηθισμένο όνομα, συνήθως περνάει απαρατήρητο και το πρόσωπο.
Πόσους Γιώργηδες και Μαρίες έχουμε γνωρίσει που απλώς δε μας λένε κάτι, αλλά στο άκουσμα μιας Αριάδνης ή ενός Φίλιππου αναφωνούμε «Τι ωραίο όνομα!» νιώθοντας ίσως την περιέργεια για το τι άλλο ξεχωριστό έχει να επιδείξει αυτός ο άνθρωπος; Ή από την άλλη πόσα άτομα έχουν δεχτεί αδίκως άκομψα σχόλια μόνο και μόνο επειδή τους λένε Ευτέρπη ή Αμβρόσιο; Επίσης ονόματα όπως Βρασίδας, Βαρβάρα ή Κούλα, Σούλα, Τούλα δεν τα λες και συμπαθητικά.
Όλα αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι παίζει ρόλο και το όνομα πέρα από το χαρακτήρα. Ένα ωραίο όνομα έχει το πλεονέκτημα από μόνο του να κοσμεί την προσωπικότητά μας, πόσο μάλλον αν συνοδεύεται κι από έναν καλό χαρακτήρα. Είναι η πρώτη εντύπωση, ένα από τα καλά χαρτιά με το οποίο μας εφοδιάζουν οι γονείς μας.
Τέτοιες σκέψεις γυροφέρνουν τους γονείς που θεωρούν καίριας σημασίας το να δώσουν στο παιδί τους ένα όνομα με ωραία σημασία ή ωραίο στο άκουσμά του. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν ότι του προσφέρουν ένα δώρο για το οποίο θα καμαρώνει σε όλη του τη ζωή. Δεν παίρνουν στα ελαφρά να δώσουν ένα οποιοδήποτε όνομα ή σώνει και καλά το όνομα του παππού ή της γιαγιάς τη στιγμή που ξέρουν ότι αυτό θα επιδράσει στη ψυχολογία του και μάλιστα από μικρό παιδί. Μην ξεχνάμε τι άσχημο πείραγμα και κοροϊδευτικά σχόλια δέχονται τα παιδιά εξαιτίας του ονόματός τους. Κι επειδή το επίθετο δεν αλλάζει, η βαρύτητα πέφτει στην επιλογή του κύριου ονόματος. Όχι μόνο να είναι ένα όνομα για το οποίο δε θα ντρέπονται, αλλά πραγματικά να χαίρονται κάθε φορά που συστήνονται σε κάποιον.
«Δεν έχεις τυχαία τ’ όνομά σου» λέει μια αγγλική παροιμία θέλοντας να δείξει ότι στην ουσία οι γονείς δίνουν στο παιδί το όνομα αυτό που καθρεφτίζει τις δικές τους προσδοκίες πάνω του. Θέλουν μέσα από το όνομα να του προσδώσουν τα χαρακτηριστικά που θα ήθελαν να έχει στη ζωή του προ-διαμορφώνοντας έτσι με κάποιο αόρατο τρόπο το χαρακτήρα του. Αν για παράδειγμα, το ονομάσουν «Αλέξανδρο», που σημαίνει ανδρείος, δυναμικός κι αποφασιστικός, προφανώς επιδιώκουν να υιοθετήσει τα χαρακτηριστικά αυτά ο γιος τους και πιθανόν να συμβεί στην πραγματικότητα.
Γιατί λοιπόν αντί να έχει άλλος το όνομα κι άλλος τη χάρη να μη σκεφτούν οι γονείς να έχει το παιδί τους και το όνομα και τη χάρη που ονειρεύονται να αποκτήσει;
Φτάνει να μη θέσουν ως προϋπόθεση ότι το παιδί θα γίνει όπως το έχουν εκείνοι στο μυαλό τους μόνο και μόνο επειδή του διάλεξαν ένα όνομα με συγκεκριμένη σημασία. Ας καταλήξει τελικά ο Αλέξανδρός τους να είναι δειλός και λιγότερο αποφασιστικός. Για τους γονείς του θα είναι πάντα ο σημαντικότερος άνθρωπος πάνω στη Γη.
Συντάκτης: Νικολέτα Παπουτσή
