Το σώμα πάνω στο άνθος της νιότης, το μυαλό όμως κολλημένο, συντηρητικό, μονίμως με διάθεση κριτικής. Αυτοκριτική για τη μια κίνηση, αυτομαστίγωμα για την άλλη επιλογή, υπερανάλυση πριν τη λήψη μιας απόφασης και πάει λέγοντας ως προς εαυτούς τους. Σχετικά με τους άλλους και τον τρόπο ζωής τους επικριτικοί με έναν αέρα σνομπισμού κι ανωτερότητας.
Είναι κάποιοι νέοι που δεν έζησαν ποτέ όπως οι συνομήλικοί τους, που γεννήθηκαν μεγάλοι ή που μπήκαν στον κόσμο των μεγάλων, λες και πέρασαν μια πόρτα, τόσο γρήγορα. Πίσω απ’ τη μια μεριά της πόρτας θυμίζουν πολύ μικρά παιδιά και με ένα βήμα βγαίνοντας απ’ την άλλη γίνονται οι μεγάλοι της ιστορίας, αυτοί των οποίων κανένα λάθος δε συγχωρείται, αυτοί που υποχρεούνται να αναλάβουν τις υποχρεώσεις τους χωρίς να τους αναγνωρίζεται παράλληλα κανένα δικαίωμα.
Καμία άλλη ενδιάμεση εμπειρία δεν υπάρχει στη μνήμη τους, σαν να μην έζησαν την εφηβεία τους, σαν κάποιος να τους έκλεψε μια δεκαετία απ’ τη ζωή τους. Και το πιθανότερο είναι πως δεν την έζησαν. Είναι νεαροί που απ’ την ενηλικίωσή τους κι αρκετά νωρίτερα δε συμβάδισαν με τους υπόλοιπους εφήβους και τα ενδιαφέροντα της ηλικίας τους.
Απ’ την αρχή της εφηβείας τους φαινόταν ότι δε συμβάδιζαν, γιατί εκπαιδεύτηκαν να μη συμβαδίζουν. Στερηθήκανε βασικές ανάγκες για κοινωνικοποίηση, επαφή, διασκέδαση και μερίδιο στη χαρά. Κανονίζανε, για παράδειγμα, τα παιδιά την καθιερωμένη απογευματινή βόλτα του Σαββάτου για σινεμά ή στο σαντουιτσάδικο της γειτονιάς, σ’ εκείνα όμως οι αυστηρές αρχές της οικογένειάς τους δεν τους επέτρεπαν να ακολουθήσουν, να σαχλαμαρίσουν και να ζήσουν σαν φυσιολογικά δεκαεξάχρονα.
Όχι, έπρεπε να μείνουν σπίτι, πότε για να βοηθήσουν με τις δουλειές των μεγάλων, πότε να πάνε επίσκεψη οικογενειακώς σε συγγενείς –τους οποίους οι γονείς δεν είχαν σε υπόληψη και πάντα πλακώνονταν–, πότε να κάνουν υποχρεωτική παρέα στους γονείς που ξεχάσανε να είναι σύντροφοι κι αυτοί εξίσου πλακώνονταν.
Το θέμα δεν ήταν τόσο ότι είχαν άλλες υποχρεώσεις όσο ήταν να μη βγουν, να μην κάνουν ό,τι κάνουν οι άλλοι, να μην περάσουν καλά υποβαθμίζοντας τον τρόπο ζωής και διασκέδασης της παρέας. Μια επικριτική νοοτροπία που προερχόταν συστηματικά απ’ τους αυστηρούς γονείς τους αρχικά κι ύστερα έγινε και δική τους, μιας και λέγε-λέγε τόσα χρόνια φτάσανε στο σημείο οι πεποιθήσεις των γονέων να γίνουν η εσωτερική φωνή τους.
Είναι δυστυχώς κι αυτοί οι νέοι γύρω μας που είναι σοβαροί και μετρημένοι παραπάνω απ’ το κανονικό, νέοι που ξεχάσανε να είναι νέοι στο μυαλό, που δε χάρηκαν όταν έπρεπε, που όχι μόνο δεν πέρασαν ανέμελα παιδικά ή εφηβικά χρόνια αλλά έπρεπε να στηρίξουν κι από πάνω, να δουλέψουν από νωρίς για να βγάλουν λεφτά να συντηρηθούν. Όλα αυτά με ένα βίαιο τρόπο, μια απαίτηση για πλήρη συμμόρφωση στον κόσμο των μεγάλων και μηδέν ανοχή σε παραλείψεις και σφάλματα.
Νεαροί πρόωρα γερασμένοι στο μυαλό και στη νοοτροπία με το βάρος της ευθύνης και του προτύπου να τους βαραίνει, να μην μπορούν να πάρουν ανάσα μέχρι να είναι πολύ αργά και να φέρουν τούμπα την τέλεια ζωή τους. Δουλεύουν πολύ για να κάνουν το κομπόδεμά τους, δε σπαταλούν στο ελάχιστο, γίνονται υπέρ το δέον ώριμοι κι επιλεκτικοί παντού, θεωρώντας τους μάλιστα παράδειγμα μίμησης οι υπόλοιποι που δε γνωρίζουν πόσο ανυπόφορο είναι να ζουν έτσι.
Η ψυχαγωγία τους είναι είτε ανύπαρκτη είτε περιλαμβάνει μόνο ποιότητα και κουλτούρα με αποτέλεσμα να μη διασκεδάζουν, να μη χορεύουν, να μη γελάνε. Οτιδήποτε διαφορετικό δεν είναι ότι απλά δεν τους εκφράζει, το υποβαθμίζουν και το κατακρίνουν θεωρώντας το σαχλό, δεύτερο κι ανούσιο.
Σε προσωπικό επίπεδο δε χάνουν τον καιρό τους σε έρωτες κι αβέβαια χτυποκάρδια. Αν έχουν μια σχέση, αυτή τους έτυχε με αυτή βολεύονται οδηγούμενοι σε αρραβώνα, γάμο και παιδί με συνοπτικές διαδικασίες. Αν δεν έχουν σχέση, μένουν μόνοι τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα με μηδενική διάθεση για φλερτ και καμία χαρά για την ελευθερία τους. Είναι άτομα που δεν τρελαίνονται στον έρωτα, δε θα φλερτάρουν τον άνθρωπό τους μετά από κάποιο διάστημα, θα κάνουν σεξ με τη ρέγουλα. Βγαίνουν για φαγητό απαραιτήτως σε καλά ρεστοράν και μπιστρό με άλλα ζευγαράκια ή με τους γονείς τους κι ύστερα καταλήγουν στο σπίτι.
Θυμίζει ο συγκεκριμένος τρόπος ζωής τον τρόπο ζωής ενός νέου στην καρδιά ανθρώπου; Κι όμως γύρω μας παρατηρούμε κάποιους ανθρώπους νεαρής ηλικίας να έχουν μεγαλώσει πριν την ώρα τους, να ζουν τη ζωή ενός μεσήλικα ή ίσως και συνταξιούχου.
Τέτοιοι νεαροί μπορεί από πολύ νωρίς να κέρδισαν σε ωριμότητα και σοφία, έχασαν όμως πολύτιμα χρόνια ανεμελιάς και χαλαρότητας, έχασαν στιγμές που δε γυρνάνε πίσω, χρόνο που χρειαζόταν να αφιερωθεί σε τρέλες, εμπειρίες, ταξίδια, φίλους, ξενύχτια, αλκοόλ, πάρτι, χορό, έρωτες ασήμαντους κι έρωτες να εκτροχιάζουν.
Κι είναι πολύ πιθανό με τέτοια ψυχολογία μεσήλικα και καταπίεση να κάνουν το «μπαμ» και να πάθουν κρίση ηλικίας σε χειρότερο βαθμό απ’ τους νέους που συμβαδίζουν με τα ενδιαφέροντα της ηλικίας τους. Παρατηρούμε μετά στους ίδιους σοβαρούς νεαρούς, όταν πατήσουν τα 40 και τα 50, φαινόμενα παλιμπαιδισμού και καθυστερημένης εφηβείας. Αλλά έστω κι έτσι, η ζωή τους δίνει το περιθώριο να ζήσουν τη ζωή που δεν έζησαν. Έστω κι αργά.
Επιμέλεια Κειμένου Νικολέτας Παπουτσή: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Νικολέτα Παπουτσή
