Σε βλέπω που έχεις στρογγυλοκάτσει στη μέση του δωματίου σου κι ολόγυρά σου είναι διασκορπισμένα λογής-λογής παιχνίδια: αυτοκινητάκια, μπάλες, βιβλία, παζλ, μουσικά όργανα. Ένα μικρό βασίλειο που σου ανήκει. Το σπινθηροβόλο και γεμάτο περιέργεια βλέμμα σου μαρτυρά ότι δε χορταίνεις να τα ανακαλύψεις και να παίξεις με όλα.
Δεν είναι το ίδιο, όμως, βλέμμα όταν, για παράδειγμα, χρειαστεί να μοιραστείς κάποιο από τα παιχνίδια σου με κάποιο συνομήλικό σου. Σκυθρωπό έτσι που φαίνεσαι, αμέσως αμολάς μια τσιρίδα και γεμίζεις ανασφάλεια ότι ο φίλος που σου έφερα στο σπίτι –υποτίθεται για να παίξεις μαζί του– είναι τελικά εχθρός που θα αφανίσει από το βασίλειό σου τα αγαπημένα σου παιχνίδια. Βλέπω στα μάτια σου τη συμφορά και προσπαθώ αμήχανα να σε συνεφέρω αισθανόμενη τη σπουδαία σημασία του μοιράσματος μακροπρόθεσμα στη ζωή σου.
Μάθε, παιδί μου, να μοιράζεσαι. Σήμερα τα παιχνίδια σου, αύριο-μεθαύριο τα συναισθήματά σου. Πώς θα μάθεις ότι δεν είσαι εσύ το κέντρο του κόσμου και πως δε σου ανήκουν όλα; Πώς αλλιώς θα νιώσεις τη χαρά του να προσφέρεις και να κάνεις χαρούμενα κι άλλα παιδάκια τώρα, αλλά κυρίως –αυτό που με νοιάζει– πώς θα δώσεις και θα δοθείς στα δικά σου άτομα αργότερα;
Ερωτήματα που γεννιούνται στο μυαλό ενός γονέα για την ύψιστη ευθύνη που φέρει να μεγαλώσει σωστά ένα παιδί, σωστά όχι για τους άλλους, για να τους υπηρετεί και να είναι καλόβολο, σωστά στο να πάρει τα μαθήματα εκείνα που θα κάνουν τον ίδιο ως ενήλικα ευτυχισμένο.
Κι αυτό ξεκινάει από τη νηπιακή-προσχολική ηλικία που –στις περισσότερες περιπτώσεις– πρόσκειται για μια φυσιολογική «φάση», την οποία περνούν όλα τα παιδιά. Αν το καλοσκεφτούμε δεν είναι εύκολο για ένα παιδάκι αυτής της ηλικίας που μόλις έχει αρχίσει να μιλάει, να κατονομάσει και να διακρίνει τα ποικίλα συναισθήματα που βιώνει, να μοιραστεί τα παιχνίδια του. Και σε συνδυασμό με το ανώριμο νευρικό του σύστημα, ίσως αισθάνεται αφόρητη στενοχώρια όταν αποχωρίζεται το παιχνίδι του ή εκρηκτικό θυμό για το συνομήλικο που το διεκδικεί.
Αν δεν το καθησυχάσει ο γονέας και δεν του πει ότι αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά, αν δεν του εξηγήσει πως με το να δίνει κάτι δικό του, δεν το χάνει, απλά το αποχωρίζεται για λίγο κι αν δεν το ευχαριστεί για τη χαρά που έδωσε με αυτό το μοίρασμα, πώς θα νιώσει το ίδιο έτοιμο να δώσει πρόθυμα κι όχι υπό πίεση σήμερα τα δικά του παιχνίδια κι αύριο κάτι από τον εαυτό του;
Υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της νοοτροπίας που είχε κάποιος ως παιδί και της νοοτροπίας που έχει πια ως μεγάλος ως προς το θέμα της προσφοράς. Διότι αν –ως παιδί– κάποιος δεν είχε την τύχη να μεγαλώσει με γονείς που γνώριζαν ή κατάφεραν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τη φάση με τη δυσκολία μοιράσματος, τότε η κτητικότητα, ο εγωκεντρισμός και η άρνηση προσφοράς είναι χαρακτηριστικά που θα τον ακολουθούν κι ως ενήλικο.
Μόνο που ως ενήλικος δε θα έχει πια να μοιραστεί παιχνίδια αλλά εμπειρίες, συναισθήματα και κομμάτια του εαυτού του. Κι ένας άνθρωπος που δεν έμαθε πόση χαρά περιλαμβάνεται στο να δίνει κανείς πράγματα από την καρδιά του, είναι ένας άνθρωπος συναισθηματικά ανάπηρος κι ελαττωματικός.
Στην προσωπική του ζωή θα είναι πολύ κλειστός και κτητικός με συναισθήματα που πιστεύει ότι του ανήκουν. Θα προσπαθεί να έχει τον πλήρη έλεγχο ώστε τίποτα από όσα νιώθει να μην καταφέρει να φτάσει στον παραλήπτη. Θεωρεί τον φίλο του ή σύντροφό του, ξένους κι απειλητικούς που θα προσπαθήσουν να του αποσπάσουν προσωπικές του πληροφορίες και ζητήματα που δεν είναι σε θέση να μοιραστεί.
Θα αναπαριστά στην ενήλικη πια ζωή του το μοτίβο της παιδικής φάσης κατά την οποία αρνούνταν να δώσει τα παιχνίδια του. Θα τρομάζει, θα φοβάται ότι τα παιχνίδια-συναισθήματα θα του τα καταστρέψουν, θα θυμώνει με οποιονδήποτε απλώσει χέρι στα δικά του αποκτήματα, υλικά και άυλα. Μπορεί να είναι μόνος κι αποκομμένος από τους υπόλοιπους αλλά θα του αρκεί να νιώθει «πλούσιος» με αυτά που κατέχει, με αυτά που κανείς δεν μπορεί να του πάρει γιατί είναι δικά του.
Δε συναισθάνεται ότι όσα νιώθει, πέρα από το ότι είναι συναισθήματα που κάποιος άλλος κατάφερε να εμφυσήσει στην καρδιά του γιατί προφανώς νοιάστηκε, είναι και συναισθήματα που δεν είναι για να τα κρατάει κανείς για τον εαυτό του, αλλά για να τα μοιράζεται. Για να μεγαλώνει η χαρά, να πολλαπλασιάζεται η ευτυχία. Να περιλαμβάνει όχι μόνο αυτόν που τα νιώθει, αλλά κι όποιον συνέβαλε στη δημιουργία τους.
Αγάπη που δεν προσφέρεται, είναι μισή αγάπη. Δεν είναι τα συναισθήματα σαν κάτι πολύτιμα αγαθά που κρύβανε οι γιαγιάδες μας σε σεντούκια. Είναι θησαυροί, είναι μαργαριτάρια που θέλουμε να τα βάζουμε σε περίοπτη θέση για να χαίρονται όλοι με την ομορφιά τους.
Σαν δώρα είναι όσα μοιράζεται κανείς με τους ανθρώπους του, δώρα που επιστρέφουν στον αποστολέα.
Επιμέλεια Κειμένου Νικολέτας Παπουτσή: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Νικολέτα Παπουτσή
