Αν κάτι είναι χειρότερο από το να κάνεις τις λάθος επιλογές, είναι το να νιώθεις ενοχές είτε για τις σωστές, είτε για τις λάθος επιλογές. «Απενοχοποιηθείτε μωρά μου!» έλεγε η Μαλβίνα. Κι ήξερε πολύ καλά τι έλεγε.
Είναι γνωστό πως σχεδόν γεννιόμαστε ενοχικοί, πως η σχέση μας με τις ενοχές είναι μάλλον ισόβια. Άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο. Είναι θέμα επεξεργασίας. Η βάση όμως είναι ίδια για όλους μας.
Το πιο βαρύ κληροδότημα είναι αυτό των ενοχών. Είναι η σκιά σου, σε ακολουθεί και είναι στο χέρι σου και στους χειρισμούς σου το αν θα απαλλαχτείς ή αν θα γίνει ο μόνιμος συνοδοιπόρος σου στη ζωή.
Οι επιλογές είναι δύο και μάλλον καθοριστικές. Η πρώτη και πιο πολυφορεμένη, προστάζει να νιώθεις ένοχος για οτιδήποτε απ’ τη στιγμή που ξεκινάς τη μέρα σου. Ναι, τόσο απλά και τόσο επιτακτικά. Τι; Έφαγες δύο γλυκά μες στη νύχτα; Στήσε ένα πόλεμο με τον εαυτό σου και παραδώσου σε όλα τα ενοχικά σου σύνδρομα, το αξίζεις. Βγήκες με το γκόμενο που «δεν είναι για ‘σενα, είναι μαλάκας, μπορείς και καλύτερα» ή ακόμα χειρότερα κατέληξες χτες το βράδυ μ’ έναν άγνωστο που δε θα ξαναδείς ποτέ; Ανεπίτρεπτο. Μη συγχωρήσεις ποτέ τον εαυτό σου. Ή μάλλον μην αποδεσμευτείς ποτέ από την παράνοια των ενοχών που καθορίζουν την πραγματικότητά σου και εσύ γίνεσαι απλώς ένα πιόνι του μυαλού σου. Ή ακριβέστερα του θολωμένου σου μυαλού.
Αν επιλέξεις βίο ενοχικό, σε συναντούν οι Ερινύες παντού, ζεις μαζί τους. Μόνο που δε διέπραξες κανένα ηθικό ή φυσικό έγκλημα. Η ζωή σου είναι δεσμευμένη και καταδικασμένη να λογοδοτεί και να απολογείται. Τι, σε ποιον; Σ’ εσένα τον ίδιο. Υπάρχει σκληρότερος κριτής από τον εαυτό μας όταν αποφασίσουμε να του δώσουμε το ρόλο;
Ενοχές για φίλους, για γκόμενους, για γονείς, για αδέρφια, για φαγητό, για δουλειά, για σπουδές, για ρούχα, για κουβέντες, για απλές λέξεις. Ενοχές γενικά. Και ένα βάρος. Και μια μόνιμη μάχη χωρίς προέλευση. Χωρίς λόγο ουσιαστικό και λογική. Καλωσήρθες στον υπέροχο κόσμο των ενοχικών.
Η δεύτερη επιλογή, που αν καταφέρεις να την επιβάλλεις στον εαυτό σου, αξίζεις συγχαρητήρια, είναι αυτή που θα σου χαρίσει τη ζωή που δε θα σου φτάνει, δε θα τη χορταίνεις. Θα σπάσει τα καλούπια, τα στερεότυπα, τον ενοχικό κλοιό και θα σε απελευθερώσει.
Γιατί έτσι μόνο πρέπει να ζεις. Ελεύθερος, όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στο μυαλό. Θα απολαμβάνεις καθετί που κάνεις, ακόμη κι αν ξέρεις πως δεν είναι το σωστό -ειδικά τότε θα γουστάρεις λίγο παραπάνω-, δε θα κλαίγεσαι σαν να είσαι οκτακοσίων ετών, δε θα κάνεις δεύτερες, τρίτες, τέταρτες σκέψεις, θα ‘σαι φυσιολογικός-χαρούμενος άνθρωπος.
Ναι, φυσιολογικός άνθρωπος είναι εκείνος που απολαμβάνει αυτό το λίγο που του δόθηκε, που χορταίνει το μερίδιό του στη ζωή.
Ο άνθρωπος είναι γεννημένος για να ζει ελεύθερος και όχι περιορισμένος και τετραγωνοποιημένος. Σοκαρίστηκες; Ο βάναυσος κόσμος των απελευθερωμένων από σύνδρομα, σε καλωσορίζει. Enjoy.
Η επιλογή είναι δική σου, κανείς δε θα την κάνει για ‘σενα και κανείς -εκτός από ‘σενα τον ίδιο- δε θα σε κρίνει γι’ αυτή. Πριν αποφασίσεις όμως, πρέπει να ξέρεις και κάτι ακόμα.
Αν επιλέξεις τον ευκολοδιάβατο και χιλιοπερπατημένο δρόμο των ενοχών πάντα, μα πάντα, θα δυσαρεστείσαι επειδή κάποιον δυσαρέστησες. Δε θα ‘σαι ποτέ μόνο εσύ στο πλάνο του εαυτού σου.
Κι αυτό γιατί στη ζωή έχουμε όλοι ρόλους οι οποίοι έχουν και καθήκοντα τα οποία ασκούμε κι έτσι παίζεται το παιχνίδι. Ο ρόλος σου όμως δεν είναι πάντα συμβατός με του άλλου, συγκρούονται κι αυτό είναι το ωραίο.
Όταν είσαι εγκλωβισμένος στον ιστό της ενοχής και δεν μπορείς να κουνηθείς, οποιαδήποτε σύγκρουση σου φαίνεται Οδύσσεια κι όχι απόλαυση και ζωή.
Αν για ένα μόνο λόγο πρέπει να κάνεις πέρα τις ενοχές σου αυτός είναι ο προφανής και ταυτόχρονα τόσο δυσκολονόητος: το πόσο γαμάτα θα νιώσεις τη στιγμή που δε θα ακούς πια τη φωνή μες στο κεφάλι σου.
Επιμέλεια Κειμένου Νέλης Χαμάμη: Σοφία Καλπαζίδου