Αν η αναβλητικότητα σε χαρακτηρίζει, αν είσαι ο τύπος που τα αφήνει όλα για τελευταία στιγμή, αν το «άσ’ το για αύριο μωρέ» είναι η go-to φράση σου, τότε αυτό το άρθρο είναι για εσένα. Το θετικό της υπόθεσης, είναι ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να γίνεσαι ενοχικός, μιας και η αναβλητικότητα, δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από ένας μηχανισμός αντιμετώπισης του άγχους που συνδέεται με την έναρξη ή την ολοκλήρωση μιας δραστηριότητας ή απόφασης.
Σύμφωνα με έρευνες, σε πολλές περιπτώσεις, η αναβλητικότητα είναι μια συνήθεια που υιοθετεί το άτομο από πολύ μικρή ηλικία, και οφείλεται στα αντίστοιχα ερεθίσματα που έχει λάβει από τους γονείς του, και γενικότερα, τον στενό οικογενειακό κύκλο του. Σε άλλες περιπτώσεις, η αναβλητικότητα επιλέγεται «συνειδητά» από το άτομο με την πρόφαση πως «λειτουργεί καλύτερα υπό πίεση». Ακόμη κι αν αυτό ισχύει, είναι ένα κίνητρο για να γίνει κανείς αναβλητικός. Υπεύθυνη για την αναβλητικότητα μπορεί να είναι και η Αρχή της Ευχαρίστησης, σύμφωνα με την οποία κάποιος μπορεί να προτιμά την αποφυγή αρνητικών συναισθημάτων και να καθυστερεί τις εργασίες που του προκαλούν άγχος.
Η αναβλητικότητα μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Εμφανίζεται ως δυσκολία να ξεκινήσεις ή να ολοκληρώσεις μια ενέργεια, ως φόβος επιτυχίας ή αποτυχίας, ακόμη κι ως τελειομανία. Και τότε, με ένα μαγικό τρόπο, η αποφυγή της πράξης που σου προκαλεί άγχος, οδηγεί σε αίσθημα ακόμη εντονότερου άγχους και ενοχής, καθώς και σε σύμπλεγμα κατωτερότητας. Με άλλα λόγια, σε αγχώνει αυτό που δεν έκανες για να μη σε αγχώσει (και είμαστε μαζί σε αυτό). Η προθεσμία πλησιάζει, τρέχεις και δε φτάνεις, και νιώθεις ότι φταις εσύ που δεν ξεκίνησες εγκαίρως. Δημιουργούνται όλες αυτές οι επικριτικές σκέψεις στο μυαλό σου, αισθάνεσαι τύψεις, και κάνεις μια σιωπηρή συμφωνία με τον εαυτό σου ότι δεν πρόκειται να φερθείς τόσο «απερίσκεπτα» ποτέ ξανά. Και όμως, την επόμενη φορά που κάτι θα σε αγχώσει, κάνεις ακριβώς το ίδιο.
Ακόμη κι αν η αναβλητικότητα εξηγείται επιστημονικά, παραμένει εκνευριστική και κουραστική, οπότε με ποιους τρόπους θα καταφέρουμε να δώσουμε ένα τέλος σε αυτή την κατάσταση; Πώς θα μπορέσουμε να καταπνίξουμε την αναβλητική πλευρά μας και να αναλάβουμε δράση;
1. Συνήθως το να ξεκινήσεις, είναι το πιο δύσκολο και, ταυτόχρονα, το πιο σημαντικό. Αναλογίσου τι είναι αυτό που πρέπει να κάνεις και προσπάθησε να ορίσεις το πρώτο βήμα που θα σε οδηγήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Σταμάτα, δηλαδή, να σκέφτεσαι ότι έχεις να κάνεις είκοσι διαφορετικά πράγματα, και εστίασε μόνο στο πρώτο. Ένα βήμα τη φορά.
2. Καμιά φορά, το να καταφέρουμε να συνδέσουμε μία απλή πράξη της καθημερινότητας με μια ανώτερη, βαθύτερη επιδίωξή μας, μπορεί να είναι η σκέψη που δεν ξέραμε ότι χρειαζόμασταν. Προσπάθησε να σκεφτείς πού θα σε οδηγήσει μακροπρόθεσμα η επίτευξη αυτού του σκοπού, και οραματίσου τη στιγμή που θα το καταφέρεις, τη στιγμή που θα φτάσεις στη γραμμή του τερματισμού.
3. Όταν επιτέλους ολοκληρώσεις την υποχρέωση που έχεις, κάνε ένα tap tap στον ώμο σου. Μπορείς να επιβραβεύσεις τον εαυτό σου όπως εσύ θέλεις. Η αγορά εκείνης της τσάντας που θέλεις εδώ και μήνες, μια βόλτα στο αγαπημένο σου μέρος, μια ημέρα περιποίησης του εαυτού σου, μια έξοδος με την παρέα, ό,τι τέλος πάντων σε ευχαριστεί.
4. Τι κάνουμε όταν κάτι είναι χαοτικό και αγχωτικό; Το χωρίζουμε σε τμήματα. Μπορείς, λοιπόν, να ακολουθήσεις την «τακτική της pizza’s» και να χωρίσεις τη δραστηριότητα που έχεις να κάνεις σε τέσσερα τμήματα των πέντε λεπτών. Κάθε πέντε λεπτά μπορείς να κάνεις ένα σύντομο διάλειμμα και κάθε τέσσερα 5λεπτα ένα λίγο μεγαλύτερο διάλειμμα.
Pro tip: Μην επιλέξεις το τικτοκ ως τρόπο ξεκούρασης, το πιθανότερο είναι να κολλήσεις και να σκρολάρεις για μια ώρα χωρίς καν να το καταλάβεις (συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες).
Μία άλλη τεχνική είναι η «τακτική του βουνού». Σύμφωνα με αυτή, χωρίζεις τη δραστηριότητα σε είκοσι λεπτά την ημέρα. Με αυτόν τον τρόπο, η εργασία που έχεις να κάνεις παύει να σου φαίνεται «βουνό», και θα την ολοκληρώσεις χωρίς να το καταλάβεις.
5. Πολλές φορές, η οπτικοποίηση των στόχων μας, μπορεί πραγματικά να μας λύσει τα χέρια. Αυτό που μπορείς να κάνεις, λοιπόν, είναι να φτιάξεις μια λίστα με τις υποχρεώσεις σου και, κάθε φορά που ολοκληρώνεις κάποια, να τη διαγράφεις.
Η αναβλητικότητα είναι, λοιπόν, κάτι φυσιολογικό και δε χρειάζεται να νιώθουμε άσχημα για αυτό. Κάποιες μέρες θα είναι λίγο πιο δύσκολες από τις άλλες, κάποιες φορές το να αναλάβεις δράση θα φαίνεται εξουθενωτικό μόνο στη σκέψη. Πρέπει να αγκαλιάσουμε αυτή την πλευρά του εαυτού μας, την αναβλητική, αυτή που προτιμά να χουζουρεύει στον καναπέ τελειώνοντας την καινούργια σεζόν της σειράς που βλέπει, μέσα σε ένα απόγευμα. Κι αυτό είναι παραπάνω από οκέι.
Συντάκτης: Δανάη Π.
