Είναι εδώ και κάτι εβδομάδες που έχει πάρει το μάτι μου εορταστικά τρέιλερ για τα εικοσιπέντε χρόνια ιδιωτικής τηλεόρασης. Ως γνωστόν στην Ελλάδα τα περισσότερα τρέιλερ όπως και τα βίντεο κλιπ είναι για γέλια και για κλάματα. Αλλά αν το καλοσκεφτείς όλα αυτά τα χρόνια μόνο γελοιότητες έχει να μετράει η τηλεοπτική παραγωγή της χώρας μας.
Βάζοντας στην άκρη τις λαμπρές εξαιρέσεις εκπομπών με κοινωνικό περιεχόμενο και ελάχιστων σίριαλ που έβγαζαν αβίαστα γέλιο, τα υπόλοιπα προϊόντα της είναι πραγματικά απορίας άξιο για το ποιοι είναι αυτοί που τα χρηματοδοτούν, δουλεύουν σε αυτά και κάθονται να τα παρακολουθήσουν.
Λένε πως η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται, το μόνο όμως που θα καταφέρεις αν ανοίξεις την τηλεόρασή σου εκείνο το διάστημα είναι αυτόματη μείωση του δείκτη IQ σου τουλάχιστον για είκοσι μονάδες. Τα γνωστά σε όλους πρωινά, που υποτίθεται πως απευθύνονται στη μέση νοικοκυρά, είναι απλά ένα ασταμάτητο κιτς θέαμα. Τηλεπαρουσιάστριες που δεν έχουν ούτε καν τη βασική γνώση της ελληνικής γλώσσας, απαρτίζονται από το ίδιο ημιμαθές κι αψυχολόγητο πάνελ κι επιδίδονται σε ένα τσίρκο επιτηδευμένου χαχανίσματος και κουτσομπολιού.
Τη σκυτάλη παίρνουν τα λογής μεσημεριανάδικα που ακολουθούν πάνω-κάτω την ίδια πατέντα, με εκτεταμένα ρεπορτάζ για τις ζωές των –ο Θεός να τους κάνει– διάσημων. Βέβαια τον τελευταίο καιρό στη σκαλέτα τους έχουν μπει τεχνηέντως και κοινωνικά θέματα τα οποία συνοδεύονται από ατμοσφαιρικά ρεπορτάζ με την ανάλογη μουσική, πάντα ασορτί με τα βουρκωμένα μάτια των παρουσιαστών.
Δελτία ειδήσεων –που η προπαγάνδα τους είναι τόσο ξεκάθαρη που την καταλαβαίνει μέχρι και το βαφτιστήρι σου που πάει ακόμα νηπιαγωγείο– λειτουργούν ανάλογα με τα συμφέροντα που εξυπηρετεί το εκάστοτε αφεντικό τους, διαστρεβλώνοντας με άνεση την πραγματικότητα κατά το δοκούν. Ενώ η κινδυνολογία που φέρνει και κάτι σε λαγνεία, σε κάνει –εφόσον τα παρακολουθήσεις– να περιμένεις το τέλος του κόσμου που θα χτυπήσει από ώρα σε ώρα την πόρτα του σπιτιού σου.
Αυτοί φταίνε άλλωστε που το «άκουσα στην τηλεόραση» της προηγούμενης γενιάς, ως ένδειξη αξιοπιστίας έχει σιγά-σιγά αντικατασταθεί από «το είδα γραμμένο σε κάποιο portal».
Σειρές που τα σενάριά τους όλο και κάτι σου θυμίζουν, αφού είναι παρμένες έτοιμες από ανάλογες ξένες επιτυχίες. Εμπλουτισμένες με μπόλικο εφηβικό άτσαλο χιούμορ κι ηθοποιούς που έχουν τόση σχέση με την τέχνη, όση κάποιος που δεν την έχει καν σπουδάσει. Η ιστορία της αντιγραφής συνεχίζεται και σε τυχόν βραδινές εκπομπές που αυτοαποκαλούνται και σόου. Προσπαθούν να μιμηθούν το πρωτότυπο με τόσο άτεχνο ζήλο, ώστε καταλήγουν να μοιάζουν περισσότερο με καρικατούρες παρά με πιστά αντίγραφα.
Πρόσωπα που ανακυκλώνονται σε θέσεις κι εκπομπές κρατώντας πάντα τα ίδια μυαλά και τακτικές. Καμιά φρέσκια ιδέα, καμία ανανέωση.
Το απαύγασμα όμως όλης αυτής της καλτ αισθητικής ήρθε όταν στη χώρα μας έφτασαν τα λεγόμενα reality show. Εκεί που η έννοια κανιβαλισμός άγγιξε ένα άλλο επίπεδο, με το casting επιλογής συμμετεχόντων να ταιριάζει απόλυτα στη φράση «χειρότερα δε γίνεται».
Μέσα σε όλο αυτό το χάος δεν πρέπει να ξεχάσουμε και τις ευφάνταστες εκπομπές που χαρίζουν λεφτά με το τσουβάλι με ένα μόνο τηλεφώνημα κι αφού λύσεις επιτυχώς το γρίφο επιπέδου «Λόλα να ένα μήλο». Όπως επίσης και τα πολύ αγαπημένα τηλεμάρκετινγκ που θεωρούν πως η ώρα τέσσερις το πρωί είναι ικανά να σε ψήσουν να παραγγείλεις βαράκι γυμναστικής που δονείται.
Για το λόγο αυτό και για να έχουν τα παιδιά μας στα επόμενα εικοσιπέντε χρόνια να θυμούνται κάτι θετικό απ’ την τηλεόραση, πρέπει εμείς να γίνουμε περισσότερο εκλεκτικοί σε ό,τι μας σερβίρουν. Όπως ακριβώς δεν ξαναπάς σε ένα εστιατόριο που σε ταΐζει χαλασμένο φαγητό, έτσι πρέπει να κλείνεις και το δέκτη σου μπροστά στη σαπίλα που σου προσφέρουν για να καταπιείς αμάσητη. Και πού ξέρεις, ίσως με αυτόν τον τρόπο να αλλάξει και κάτι προς το καλύτερο.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Τριγώνη: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Μαρία Τριγώνη
