Deadline ίσον δημιουργικό στρες!

Ξημερώνει Τετάρτη πρωί και βρίσκεσαι καθ’ οδόν για τη δουλειά. Είσαι πολύ αγχωμένος, αλλά και ταυτόχρονα νιώθεις μια ακατανίκητη ενέργεια να σε κατακλύζει. Αύριο είναι μια πολύ σημαντική μέρα. Έχεις να κάνεις μια σημαντική παρουσίαση, που σου έχει ανατεθεί εδώ και μια εβδομάδα. Από αυτήν θα κριθεί η προαγωγή σου σε μια καλύτερη θέση μέσα στην επιχείρηση που εργάζεσαι τα τελευταία χρόνια. Δεν ξέρεις πώς τα κατάφερες και πάλι να φτάσεις κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή για να την ετοιμάσεις.

Είχες υποσχεθεί στον εαυτό σου, για ακόμη μια φορά, ότι δε θα καθυστερήσεις σημαντικά, αλλά θα ξεκινήσεις έγκαιρα να την προετοιμάζεις. Πάλι αθέτησες την υπόσχεσή σου. Πάλι θα χρειαστεί να ξενυχτήσεις για να προλάβεις να ‘σαι έτοιμος στην αυριανή παρουσίαση. Δε χωράει άλλη αναβολή. Εν τω μεταξύ, έχεις κι άλλες εκκρεμότητες που μεταφέρεις απ’ την προηγούμενη εβδομάδα…

Μήπως σου είναι γνώριμο αυτό το σκηνικό; Βλέπεις κάπου τον εαυτό σου σε αυτή την περιγραφή; Νιώθεις κι εσύ τις ορμόνες του στρες, όπως την αδρεναλίνη, να απελευθερώνονται και μόνο στη περιγραφή αυτής της ιδιαίτερα αγχωτικής κατάστασης; Αν ναι, τότε ίσως ανήκεις στην πολυπληθή κατηγορία αυτή των ανθρώπων που λειτουργούν αποδοτικότερα υπό καθεστώς πίεσης χρόνου και πλήθους εργασιών.

Κινητοποιούνται μόνο όταν έχουν περιορισμένο χρόνο για να ολοκληρώσουν μια ή περισσότερες εργασίες, την τελευταία στιγμή (last minute), κυριολεκτικά. Ενώ, όταν δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη προθεσμία ή κάποιο προγραμματισμένο γεγονός κι ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα για να τηρήσουν, δουλεύουν σε πολύ χαμηλές ταχύτητες.

Γιατί συμβαίνει, άραγε, αυτό; Σαν να ξυπνάνε από ένα μακρύ λήθαργο ή από μια γνωστή σε όλους μας «χειμερία νάρκη». Αρχίζουν να τρέχουν με απίστευτη ενέργεια την οποία θέλουν να διοχετεύσουν σε όλες τις πτυχές της εργασίας που τους έχει ανατεθεί. Τα δίνουν όλα, όπως ένας δρομέας μεγάλων ταχυτήτων, λίγο πριν φτάσει στη γραμμή του τερματισμού. Μήπως, έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία τους; Δηλαδή, με τον ιδιαίτερο τρόπο που αντιδρά κι εκδηλώνει κάποιος τα αισθήματα και γενικά τον ψυχικό του κόσμο. Ή, μήπως, μεταφέρουν αυτή τη συμπεριφορά ως βίωμα απ’ τα παιδικά τους χρόνια κι έχει διαμορφωθεί πλέον σαν συνήθεια εθιστική, που δεν μπορούν να την προσπεράσουν;

Μήπως σχετίζεται με την αίσθηση του χρόνου; Τον αντιλαμβάνονται εντελώς διαφορετικά απ’ τον μέσο όρο. Άλλωστε, «στην πραγματικότητα δε ζούμε παρά μερικές ώρες της ζωής μας», σύμφωνα με τον γνωστό Γάλλο συγγραφέα και φιλόσοφο, Albert Camus.

Πάντως, κατά γενική ομολογία, ο χρόνος μετριέται σε παγκόσμια κλίμακα σε 24 ώρες, ημερησίως. Αυτή είναι η μοναδική σταθερά. Από εκεί και πέρα, εναπόκειται στον καθένα από εμάς πώς θα τον διαχειριστούμε και σε πόσα πράγματα/δραστηριότητες θα τον αφιερώσουμε.

Σε άλλους λειτουργεί σαν ένας άγρυπνος φρουρός που φροντίζει για την ομαλή διεξαγωγή των εργασιών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ενώ σε άλλους, σαν ένας καλοκουρδισμένος μοχλός δημιουργικής αλλά και συνάμα ασφυκτικής πίεσης για να ολοκληρώσουν τις εκκρεμότητές τους. Οπότε, ειδικά όταν υπάρχει μια ορισμένη προθεσμία, το λεγόμενο “deadline”, ισοδυναμεί για αυτούς με το δημιουργικό στρες, το οποίο τους ωθεί σε έκρηξη αδρεναλίνης και σε ενέργεια, εν γένει. Σίγουρα, για τους τελευταίους, δεν ισχύει το ακόλουθο ρητό του Περίανδρου: «Να εξοικονομείς τον χρόνο σου, γιατί αν τον ξοδεύεις εκεί που δεν πρέπει, θα σου μείνει μετά λίγος χρόνος για εκεί που πρέπει.»

Όποια και να ‘ναι η αιτία που παρακινεί αυτή την κατηγορία ανθρώπων να κινούνται σε τόσο ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο, το σημαντικότερο είναι να συμφιλιωθούν με αυτή τους την τάση και να τη μετατρέψουν σε ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα, έναντι των υπολοίπων ατόμων που δε διακρίνονται από αντίστοιχη κινητοποίηση. Με αυτό τον τρόπο θα κάνουν τη ζωή τους πιο λειτουργική.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή τους η συμπεριφορά φανερώνει κάποια γνωρίσματα ιδιαίτερα του χαρακτήρα τους. Συνήθως, οι άνθρωποι που αποδίδουν καλύτερα όταν έχουν μία ή περισσότερες σημαντικές εκκρεμότητες να τακτοποιήσουν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, έχουν υψηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης. Δεν τους πτοεί το γεγονός ότι θα πρέπει να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και στον όγκο εξίσου των εργασιών τους και μάλιστα μέσα σε περιορισμένο χρόνο. Γνωρίζουν πολύ καλά κι έχουν αξιολογήσει σωστά τις ικανότητές τους. Έχουν περάσει με επιτυχία στο παρελθόν παρόμοια περιστατικά υψηλής πίεσης κι έχουν αποκομίσει πολύτιμα μαθήματα εμπειρίας για τον τρόπο διαχείρισής τους.

Επίσης, το γεγονός ότι μεταθέτουν χρονικά μία ή περισσότερες σημαντικές γι’ αυτούς εργασίες, ίσως μαρτυρά ότι διακρίνονται απ’ τη λεγόμενη «τελειομανία». Θέλουν, δηλαδή, να ‘χουν το βέλτιστο γι’ αυτούς αποτέλεσμα. Κάτι που δεν τους επιτρέπει να επιλέγουν την πιο σύντομη οδό για την ολοκλήρωση των εργασιών τους, αλλά αυτή που κρίνουν ως καταλληλότερη, η οποία παρεμπιπτόντως τοποθετείται λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου. Δεν ικανοποιούνται εύκολα απ’ το περιεχόμενο-επίπεδο της εργασίας που έχουν να παραδώσουν, και γι’ αυτό αναβάλλουν όλο και περισσότερο την ολοκλήρωσή της. Προτιμούν να μην κάνουν τίποτα απ’ το να έχουν ένα πρόχειρο, στα μάτια τους, αποτέλεσμα.

Τέλος, αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων δε φοβάται την αποτυχία. Καθώς έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση, που τους ενεργοποιεί να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις πολλαπλές απαιτήσεις της καθημερινότητάς τους, όποια κι αν είναι τα χρονικά περιθώρια. Διότι, γνωρίζουν καλά ποιες είναι οι παγίδες που πρέπει να αποφύγουν, ώστε να φτάσουν ταχύτερα στον στόχο τους. Το πλήθος των υποχρεώσεων που έχουν, δεν αποτελεί γι’ αυτούς εμπόδιο αλλά κίνητρο, για να αποδώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.

Όποια κι αν είναι η κατηγορία στην οποία ανήκεις, ένα θα πρέπει να ‘ναι το motto σου: «Άδραξε τη μέρα!» ή αλλιώς “Carpe diem!”.