Θυμάσαι όλες τις πρώτες φορές;

Θυμάστε χαρακτηριστικά την πρώτη φορά που κάνατε έρωτα. Σωστά; Είναι ένα σημαντικό γεγονός που έχει σφραγίσει τη ζωή σας, αν μη τι άλλο. Και δεν είναι και το μοναδικό, φυσικά. Πόσα συμβάντα και στιγμές ιδιαίτερες δεν έχουν προηγηθεί, και πόσα άλλα, άραγε, θα ακολουθήσουν;

Κοινή συνισταμένη: Η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Φυσικά κι οι επόμενες φορές δεν είναι αμελητέας σημασίας, αλλά, πώς να το κάνουμε, δεν έχουν αυτή την αίσθηση, το τρεμούλιασμα της ηδονής που επισφραγίζει την πρώτη επαφή με οποιαδήποτε καινούργια εμπειρία (πρώτο φλερτ, πρώτος δυνατός έρωτας, πρώτο φιλί, πρώτες διακοπές κτλ). Η λίστα είναι ατελείωτη και μπορεί να συμπεριλάβει διαφορετικές θεματικές κατηγορίες.

Γιατί, άραγε, εξαρχής μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία; Είμαστε, μήπως, γενετικά προγραμματισμένοι να το κάνουμε; Μήπως είναι άλλη μια κοινωνική τάση που συναντάμε ως μέλη του συνόλου που ζούμε, οπότε μιμούμαστε στην ουσία τη συμπεριφορά των άλλων; Ή είναι, μήπως, ένας ψυχαναγκασμός που μας έχει φορεθεί από προηγούμενες γενιές; Τι απ’ όλα;

Όποια κι αν είναι η απάντηση, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να ‘ναι απολαυστική η εμπειρία που συνοδεύει την πρώτη στιγμή κι όχι να μας δημιουργεί συναισθηματική φόρτιση σε συνδυασμό με άγχος και παρόμοια αρνητικά συναισθήματα. Να μπαίνουμε, δηλαδή, στη διαδικασία να καταγράφουμε τη χρονική στιγμή που έλαβε χώρα και στη συνέχεια να κρατάμε τύπου ημερολόγιο, ώστε να μη μας ξεφύγει καμία σημαντική λεπτομέρεια. Όλο αυτό είναι αγχωτικό από μόνο του και μας εμποδίζει να βιώσουμε τη στιγμή με όλες μας τις αισθήσεις. Να ‘μαστε, δηλαδή, με πλήρη συνειδητότητα (mindfulness) παρόντες στη στιγμή και να τη βιώνουμε όσο πιο έντονα γίνεται…

Σε τελική ανάλυση, δεν είναι κάποιος διαγωνισμός στον οποίο έχουμε κληθεί να συμμετάσχουμε και δεν εξαρτάται η επιτυχία μας (προσωπική ή επαγγελματική) στη ζωή απ’ την επίδοσή μας σε αυτόν. Θα πρέπει να βγούμε από αυτό τον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων στον οποίο έχουμε εισέλθει οικειοθελώς.

Αξίζει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το νόημα που κρύβεται πίσω από αυτή μας τη πράξη. Γιατί υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε αυτή τη διαδικασία; Τι έχουμε να κερδίσουμε από αυτή μας την ιδιαίτερη συνήθεια; Τη χαρά της σύγκρισης; Αφού κάθε στιγμή είναι μοναδική από μόνη της. Δε χρειάζεται να υποβιβάζουμε την αξία της, αντιπαραθέτοντάς τη με τις επόμενες φορές που θα βιώσουμε παρόμοια εμπειρία.

Φυσικά, δε θα πρέπει να παραλείψουμε τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που αντιπροσωπεύει κι η αντίδραση της κοινωνίας στη σπουδαιότητα της πρώτης φόρας. Υπερτονίζεται με κάθε ευκαιρία, άλλωστε, σε διαφορετικές εκφάνσεις της ζωής, πόσο σημαντική είναι η πρώτη φορά κάθε εμπειρίας για τη μελλοντική επιτυχία της. Γίνεται, κυριολεκτικά, βομβαρδισμός από διαφορετικές πηγές για τη σημασία αυτή, κάτι σαν πλύση εγκεφάλου, που την καθιστά απαραίτητη προϋπόθεση (si ne qua non) για τη βιωσιμότητα μιας σχέσης (το πρώτο φιλί, οι πρώτες μίνι διακοπές μαζί κτλ). Λες κι αν δεν ακολουθηθεί η συγκεκριμένη σειρά θα χαλάσει η μαγιά. Φυσικά, οι σχέσεις δεν μπορούν να συγκριθούν σε καμία περίπτωση με μια συνταγή μαγειρικής.

Δεν είναι να αναρωτηθεί κανείς, επομένως, γιατί ακολουθούμε με ευλάβεια αυτή την τάση που έχει αποκτήσει τόσο σημαντικές διαστάσεις, στις μέρες μας. Αναφερθήκαμε παραπάνω στη μεγάλη επιρροή της κοινωνικής παρεμβολής. Δεν είναι, όμως, ο μόνος παράγοντας που συντελεί σε αυτή την εξιδανίκευση της πρώτης φοράς. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης η προσωπικότητα του ατόμου, το είδος των σχέσεων που θέλει να διατηρεί με τους συνανθρώπους του, κ.α.

Πιο ειδικά, αν ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρός, αν δε διαθέτει, δηλαδή, τα γνωρίσματα που τον καθιστούν αυτόνομη προσωπικότητα, τότε θα ‘ναι πιο επιρρεπής σε αυτή τη συγκεκριμένη κοινωνική τάση. Καθώς, θα ‘χει ανάγκη απ’ την ασφάλεια αυτής της κοινωνικής πρακτικής για να εξασφαλίσει συνέχεια στις διαπροσωπικές του σχέσεις (φιλικές, ερωτικές κυρίως). Με αυτό τον τρόπο, όμως, ούτε θα χαρακτηρίζονται από αυθεντικότητα κι ούτε θα ‘ναι βέβαιη επίσης η διάρκειά τους.

Σε αντίθετη περίπτωση, δε θα εξαρτά την ποιότητα της σχέσης του απ’ το πόσο δυνατή ήταν η πρώτη φορά που συνδέεται με οποιαδήποτε εμπειρία, εντός του συγκεκριμένου πλαισίου. Θα δημιουργεί σχέσεις με κριτήρια που θα τον ικανοποιούν και δε θα σχετίζονται με την προαναφερθείσα εμπειρία. Δε θα αξιολογεί, δηλαδή, την πορεία της σχέσης απ’ το πόσο έντονη ήταν η πρώτη βραδιά ή το πρώτο ραντεβού κτλ..

Πάντως , at the end of the day, οι περισσότεροι θυμόμαστε και σιγοτραγουδάμε τους στίχους του τραγουδιού των Roxette: “First time, first love. Oh what feeling is this. Electricity flows.” Τυχαίο, άραγε;