Καταστάσεις που στερήθηκαν αισίου τέλους, σχέσεις που έληξαν, χωρίς να είσαι εσύ αυτός που έβαλε το τελευταίο σημείο στίξης στην καταγραφή της ιστορίας· κάθεσαι και τις κοιτάς απορώντας, αδύναμος να τις δεχτείς και να προχωρήσεις.
Η αποποίηση των ευθυνών πάντα πίστευες πως δικαίως δε σε χαρακτηρίζει. Μα αυτή τη φορά το ξέρεις μέσα σου, πως την επιλογή δεν την έκανες εσύ. Αναγνωρίζεις στον εαυτό σου την προσπάθεια, γιατί αν δεν έκανες προσπάθεια δε θα ‘σουν εδώ, δε θα σ’ ενδιέφερε. Γι’ αυτήν την κατάσταση μιλάμε, γι’ αυτά τα συναισθήματα, γι’ αυτή τη σχέση και γι’ αυτόν τον άνθρωπο που παίζει τώρα στο μυαλό σου.
Αυτά που δίνεις -όπως κι εκείνα που παίρνεις φυσικά- δεν μπορείς να τα μετράς σε κάθε τέλος· δρας εγωιστικά, τα ευτελίζεις και τα καταστρέφεις. Γνωστό το παιχνίδι «δούναι και λαβείν» μα σ’ αυτές τις περιπτώσεις δε νοείται μέτρημα γιατί χάνεται η αξία. Δεν είναι αληθινό συναίσθημα και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί εποικοδομητικά, αν δεν έχει την έννοια της ανιδιοτέλειας ριζωμένη βαθιά μέσα του.
Μα αυτή τη φορά, λες, ήταν αλλιώς· ξεπέρασες το καταραμένο το «εγώ», που είναι ο κύριος εχθρός κι ο διακεκριμένος φταίχτης για τις αποτυχίες. Επέμεινες σ’ αυτό που ζούσες, ή σ’ αυτό που ήθελες να ζήσεις και πάλευες να το προκαλέσεις. Πώς να μην την υπολογίσεις αυτή σου την υπέρβαση;
Δεν το ‘κανες για ‘σένα, αλλά για τον όμορφο πύργο των συναισθημάτων που χτίζατε μαζί, ή αυτόν που είχες ονειρευτεί και θα ‘βγαζες ένα-ένα τα κομμάτια σου για να τον μεγαλώσεις, για να τον χαρείς με τον άνθρωπο που επέλεξες. Ειρωνεία τώρα, να κοιτάς την ψυχρή κι άχαρη τελεία του.
Σ’ αυτές τις τελείες, λοιπόν, πιστεύεις, ότι πάντα θα σκοντάφτεις, όσα βήματα κι αν κάνεις μπροστά. Μ’ έναν μαγικό τρόπο θα σ’ ακολουθούν, για να καταστρέφουν τα επόμενα σχέδια και τη μετέπειτά σου πορεία. Θα σκοντάφτεις, πιθανόν να πέφτεις και να σπας τα μούτρα σου. Ο λόγος που θα σ’ ακολουθούν σαν τη σκιά σου, δεν είναι ότι δεν τις έβαλες εσύ, αλλά ότι μπήκαν.
Θα δυσκολεύεσαι για καιρό να συνειδητοποιήσεις το βιαστικό μα οριστικό τέλος -γιατί το τέλος, σε σύγκριση με τις προσδοκίες και τα ζητούμενα, πάντα φευγαλέο και κακόγουστο θα μοιάζει. Τ’ αυτονόητα για τους άλλους, για ‘σένα θα ‘ναι μαθηματικοί γρίφοι. Δε θα χωνεύεις αυτά που σε «ταΐζουν», τις συμβουλές που σου δίνουν κι απορούν με την αμάθειά σου, λες και δε βρέθηκαν ποτέ στη θέση σου.
Εσύ θα κολλάς σ’ αυτές τις τελείες, για όλα εκείνα τα μισοτελειωμένα που δε γούσταρες να ‘χεις στο συρτάρι σου. Θα κολλάς γιατί σε άδειασαν, σε αδίκησαν, χωρίς να υπολογίζουν πόσα βήματα έκανες εσύ σ’ ό,τι προλάβατε και ζήσατε -και δε μιλάμε μόνο για τα βήματα τα εύκολα, τα μπροστά· και για τ’ άλλα, τα ζόρικα, αυτά που κάνεις πίσω, όταν βάζεις τον εαυτό σου δεύτερο.
Και τώρα εκεί, σε φαντάζεσαι καταδικασμένο και βαλτωμένο στα ίδια σημεία της πορείας σου. Σκέφτεσαι πως θα χάνεσαι στα ίδια λάθη και θα βιώνεις τις ίδιες φαντασμαγορικές πτώσεις στις επιβλητικές τελείες των άλλων.
Μα πάντα ο πρώτος καιρός στέκεται σωστό βουνό μπροστά σου· είναι η στάση του ανθρώπου αυτή -μάλλον άμυνά του- να μεγιστοποιεί τις δυσκολίες, όταν τις αναμένει. Έτσι αντιδρά, για να προετοιμάζεται και να καθησυχάζεται, όταν βλέπει πως το βουνό, που τον τρόμαζε, ήταν λόφος.
Μάθε, όμως, πως τα παραπατήματα με τον καιρό θα γίνονται σπανιότερα και θα ‘ναι ανίκανα να σε ρίξουν. Πιθανόν να συνεχίσεις να σκοντάφτεις μια στο τόσο, σε τυχαίες συναντήσεις, άνοστες -πλέον- σκέψεις, λόγια και βλέμματα. Μα όσο περνάει ο καιρός, δε σε πληγώνουν και δε σ’ αγγίζουν τα ίδια.
Κανένας χρόνος, βέβαια, δε μας γιατρεύει· την αντιβίωση εσύ ο ίδιος τη δίνεις στον εαυτό σου μέχρι την τελευταία σταγόνα, μέχρι να βεβαιωθείς ότι δεν πονάς πια. Τα αντισώματα, που με το σπαθί σου τα κερδίζεις, δεν αποκτώνται κατευθείαν, παλεύεις γι’ αυτά.
Να χαίρεσαι, λοιπόν, για τις τελείες που συναντάς στο διάβα σου κι ας μην τις έβαλες εσύ. Ας σκοντάφτεις πάνω τους, δε σε πληγώνουν, ή κάποτε θα πάψουν να σε πληγώνουν. Άσε τις εκεί, μην προσπαθείς να τις ξεριζώσεις. Κράτα τις, να σου θυμίζουν βιώματα, πάθη και λάθη, όσα θες και δε θες να ξαναζήσεις.
Σαν τις ρυτίδες είναι κι αυτές οι μικρές, τελικά, τελείες· τρομάζουμε στην ιδέα της εμφάνισής τους, προσπαθούμε να τις προλάβουμε ή να τις εξαφανίσουμε. Ξεχνάμε πως τις χαράζουν οι εμπειρίες και τα εφόδια, οι αναμνήσεις, ολόκληρη η ζωή.
Να τις έχεις, κι ας σκοντάφτεις πού και πού. Ας κάνουν ανώμαλο τον δρόμο σου κι ας σου κόβουν για λίγο το βήμα καμιά φορά. Κράτα τις για να θυμάσαι και για να μην αναγκαστείς να ξαναζήσεις τα ίδια, αν δεν το θες.
Άλλωστε, ουσιαστική ζημιά δεν μπορούν να σου προκαλέσουν· πάντα πίστευα ότι τίποτα και κανένας δεν είναι ικανός να σταθεί εμπόδιο στο πέρασμά σου πέρα απ’ τον ίδιο σου τον εαυτό.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη