8 κρυφά σημάδια ότι είσαι θύμα οικονομικής εκμετάλλευσης από τη σχέση σου

Όπως είναι γνωστό, ο έρωτας λεφτά δεν κοιτά, όπως και πολλά άλλα και καμιά φορά σε χτυπάει από το πουθενά. Θεωρητικά, αν έχεις την τύχη να είσαι οικονομικά ανεξάρτητος ή άνετος για τον α, β λόγο που δε μας αφορά και το ταίρι σου όχι, αν υπάρχει ειλικρινής έρωτας, όχι μόνο δε σε πειράζει, αλλά δε σε αγγίζει καν ως “πρόβλημα” για να μην προχωρήσετε σε σχέση.

Εντούτοις όμως, υπάρχει και το άλλο σενάριο. Εκείνο που είτε είμαστε οικονομικά άνετοι είτε είμαστε στην πλευρά εκείνου που δε βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο από άποψη χρημάτων, οι συνθήκες και οι προθέσεις είναι τέτοιες που πέφτουμε θύμα οικονομικής εκμετάλλευσης, από τον ίδιο μας το σύντροφο. Μάλιστα, σχετική έρευνα ανέδειξε ότι μια στις έξι γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει υποστεί οικονομική κακοποίηση από σύντροφο. Η οικονομική εκμετάλλευση λοιπόν είναι μια μορφή βίας, όπου σχετίζεται με τον οικονομικό έλεγχο του θύματος από τον θύτη του.

Ερευνώντας το πόσο συχνά συμβαίνει η οικονομική εκμετάλλευση μέσα από σχέσεις, ποιες είναι οι κύριες μορφές και τις επιπτώσεις της στα θύματα, βλέπουμε πως, όπως και περισσότερο ορατές μορφές κακοποίησης, ξεκινάνε αρχικά δειλά-δειλά και διακριτικά. Αδιαμφισβήτητα λοιπόν, σε αυτή την περίπτωση τα θύματα μπορούν να βρεθούν μέσα σε καταχρηστικές σχέσεις χωρίς καν να το αντιληφθούν.

Για να ξεκαθαρίσω κάτι, τα θύματα οικονομικής βίας δεν είναι ανίκανα να εργαστούν και να αυξήσουν το εισόδημά τους. Εντούτοις, οι θύτες τους, προσπαθούν συχνά με ύπουλο τρόπο να ισοφαρίσουν ανταγωνιστικά τα σημεία που θεωρούν πως υστερούν και να κερδίσουν έδαφος, με χειριστικές συμπεριφορές σε άλλους τομείς, όπως αυτός των χρημάτων.

Αρκετά από τα σημάδια οικονομικής κατάχρησης ή εκμετάλλευσης αρχικά μας φαίνονται σχετικά αθώα. Μερικές πράξεις μπορεί με την πρώτη μάτια να μας φανούν και καλοπροαίρετες, αλλά εν τέλει να μην είναι. Επομένως, αν συνδυάσουμε μερικές συμπεριφορές μπορεί να οδηγηθούμε σε ένα μοτίβο καταχρηστικής συμπεριφοράς κι οικονομικής εκμετάλευσης από την ίδια μας τη σχέση. Τέτοια σημάδια μπορούν να θεωρηθούν τα εξής:

1. Ο έλεγχος σε πιστωτικές κάρτες, τραπεζικές κινήσεις και δαπάνες χωρίς να δώσουμε την άδεια. Ίσως μας το πλασάρει με πρόφαση να μας συμβουλέψει για καλύτερη διαχείριση.

2. Πρωτοβουλίες για τη διαχείριση των οικονομικών του νοικοκυριού, χωρίς να έχουμε δει ποτέ τον λογαριασμό με τα μάτια μας, συνοδευόμενες με ατάκες τύπου: «αγάπη μου πλήρωσα τόσα, μου δίνεις τα μισά» ή «Μου χρωστάς τόσα πλήρωσα το ρεύμα τις προάλλες».

3. Ο θύτης φορτώνει ενοχές ή ακόμη και ντροπή το θύμα του για οποιαδήποτε προσωπικά έξοδα ή δραστηριότητες με φίλους: «Πας καλά παιδί μου, ξόδεψες τόσα για το τίποτα, δεν ντρέπεσαι; Για μένα αυτό είναι ένα ολόκληρο μηνιάτικο.»

4. Ο θύτης περιορίζει την εργασία του θύματός του. Πιθανόν να επιχειρήσει να μειώσει και το είδος και τις ώρες εργασίας, έτσι ώστε να μην μπορεί να τα βγάλει πέρα με δικό του μισθό.

5. Σιγά σιγά και μεθοδικά περιορίζεται η πρόσβαση σε πόρους, πιστωτικές κάρτες και χρήματα. Χρειαζόμαστε χαρτζιλίκι.

6. Ο σύντροφος και θύτης αρνείται να συνεισφέρει στα έξοδα του νοικοκυριού και στους λογαριασμούς του σπιτιού. Πιθανόν να σκαρφιστεί και διάφορες αφορμές, με ατάκες του τύπου «πλήρωσε εσύ και τα βρίσκουμε μετά σε κάποια φάση» κι αυτή η φάση να μην έρχεται ποτέ.

7. Αναλήψεις  από τον κοινό λογαριασμό ή κι από τον προσωπικό λογαριασμό με το όνομά μας. «Τα πήρα και καλά δανεικά, θα στα γυρίσω», ίσως πέσει ως ατάκα, ή «δεν ήξερα ότι πρέπει να πάρω και την άδειά σου, αφού είπαμε μοιραζόμαστε τα πάντα».

8. Ο θύτης μπορεί να ζητήσει την ανάθεση ιδιοκτησίας κοινών περιουσιακών στοιχείων. Πιθανόν να ζητήσει τη μεταβίβαση του οικογενειακού σπιτιού ή του αμαξιού στο όνομά του, με πρόφαση την καλύτερη διαχείριση.

Αν και τα λεφτά σε αυτή τη ζωή αδιαμφισβήτητα δεν είναι το παν, είναι αναγκαία για να ζήσουμε, ή έστω να επιβιώσουμε. Η οικονομική εκμετάλλευση δεν είναι ορατή, είναι δυστυχώς εξαντλητική κι αποδιοργανωτική σε τεράστιο βαθμό. Δεν αφήνει σημάδια, αλλά δεν παύει να είναι μια μορφή βίας με ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που μπορεί να εξελιχθεί σε φαύλο κύκλο. Κι όπως είναι γνωστό, καμία μορφή βίας, όσο αθώα κι αν μας φαίνεται δεν είναι αποδεκτή.