Οι πρώτες βοήθειες, ή η θεραπεία έκτακτης ανάγκης, είναι η αρχική περίθαλψη που παρέχουμε σε άτομα τα οποία έχουν τραυματιστεί ή αντιμετωπίζουν ένα ξαφνικό πρόβλημα υγείας. Αδιαμφησβήτητά λοιπόν, είναι εξαιρετικά σημαντικές, αν όχι αναγκαίες, μιας και μπορούν να σώσουν ζωές, καθώς και να προλάβουν περαιτέρω τραυματισμούς. Είναι, ας το πούμε, μια ουσιαστική δεξιότητα ζωής που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε και μακάρι να μας είναι αχρείαστες.
Θεωρητικά, πόσο συχνά έρχεσαι αντιμέτωπος με καταστάσεις που απαιτούν άμεση δράση; Κι όμως, θα εκπλαγείς αν μάθεις ότι το 80% των ατυχημάτων, λαμβάνουν μέρος σε περιβάλλον που συναναστρεφόμαστε συχνά, όπως το σπίτι, η δουλειά, έξω στον δρόμο, το γυμναστήριο ακόμη και κατά τη διάρκεια των εξόδων μας. Εδώ, να σημειώσω ότι το 45% των δυστυχημάτων, καθώς και το 25% των αναπηριών είχαν την πιθανότητα να αποφευχθούν με την έγκαιρη παροχή πρώτων βοηθειών, μιας κι έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν μια κατάσταση και να κάνουν τη διαφορά. Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, το 70% των περιστατικών δε λαμβάνουν τις πρώτες βοήθειες άμεσα, αριθμός που είναι εξαιρετικά ανησυχητικός, μιας και σύμφωνα με τα πιο πάνω στατιστικά, πολλές καταστάσεις είχαν τη δυνατότητα να μην καταλήξουν σε τραγωδία.
Πρώτος βοηθός μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε από εμάς χωρίς να έχουμε καμία επαφή με τον κλάδο της ιατρικής, ακολουθώντας μια βασική εκπαίδευση στο αντικείμενο, με μια σειρά σεμιναρίων. Μπορεί να μην είμαστε γιατροί, αλλά εντούτοις μπορούμε να κάνουμε την ανατροπή. Για παράδειγμα, μπορεί να έχουμε καλέσει το 166, αλλά ακόμη κι ένα 10λεπτο αναμονής να είναι ζωτικής σημασίας, μιας και οι πιθανότητες να ζήσει κάποιος μετά από μια ανακοπή ελαχιστοποιούνται, αν όχι και μηδενίζονται, εάν δε λάβει πρώτες βοήθειες. Εδώ, να αναφέρω ότι το 95% των ανακοπών συμβαίνει εκτός νοσοκομείου, γεγονός που καθιστά τις πρώτες βοήθειες όχι απλά χρήσιμες, αλλά αναγκαίες. Ναι, θεωρητικά ίσως δε βρεθείς μπροστά σε ένα τέτοιο επεισόδιο, αλλά καλύτερα να γνωρίζεις πώς πρέπει να πράξεις, πάρα να βαράς το κεφάλι σου στον τοίχο, αν δεν ξέρεις τι να κάνεις σε μια τέτοια κρίσιμη στιγμή.
Για να γίνει κάνεις πρώτος βοηθός πρέπει να ακολουθήσει διαδραστικά σεμινάρια, συνολικής διάρκειας 3,5 ωρών, νούμερο που είναι μηδαμινό και όλοι μπορούμε να αφιερώσουμε, καθώς και να παροτρύνουμε συγγενείς και φίλους να κάνουν το ίδιο, μιας και τα μαθήματα γίνονται σε ομάδες 30-35 ατόμων. Αν αναρωτιέσαι που να απευθυνθείς, μάθε ότι η εθελοντική ομάδα First Aid Athens παρέχει δωρεάν μαθήματα πρώτων βοηθειών και καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης, μια πρωτοβουλία του γιατρού Χρήστο Κρασαδάκη. Μέχρι σήμερα, η ομάδα έχει εκπαιδεύσει στο σύνολο πάνω από 12.000 άνθρωποι δια ζώσης, ενώ τα online σεμινάριά τους έχουν συγκεντρώσει πάνω από 200.000 προβολές.
Όπως έχει εξηγήσει ο ίδιος: «Μια από τις πιο επείγουσες καταστάσεις είναι αυτή που ονομάζουμε πλήρη απόφραξη του αεραγωγού, δηλαδή να σου έχει κάτσει κάτι στον λαιμό, να έχει βουλώσει τον σωλήνα που αναπνέεις. Εκεί, αν δεν κάνεις κάτι, το άτομο που το έχει πάθει ενδεχομένως να χάσει τη ζωή του μετά από λίγα λεπτά. Η λύση είναι πολύ απλή, τη δείχνουμε στα σεμινάρια, είναι στην ουσία κάποιες πλήξεις που πρέπει να του κάνεις στην πλάτη. Επίσης, κάποιος που μπορεί να παθαίνει καρδιακή ανακοπή, έχει 0% πιθανότητα να επιβιώσει αν δεν επέμβει κάποιος άμεσα, αν όμως ξέρει να παρέχει τη λεγόμενη κάρπα, η πιθανότητα αυτή μπορεί να φτάσει στο 60%. Είναι λογικό ο κόσμος μπροστά σε μια επείγουσα κατάσταση να φοβηθεί και να αγχωθεί, να συναντήσει έναν άνθρωπο σε μια επείγουσα βοήθεια και να μη βοηθά από φόβο μήπως δεν τα καταφέρει. Όποιος έρχεται εδώ να εκπαιδευτεί, που μπορεί να είναι από παιδί προσχολικής ηλικίας μέχρι κάποιον ηλικιωμένο, καταλαβαίνει ότι οι κινήσεις είναι απλές κι απευθύνονται, όχι σε γιατρούς, αλλά σε όλους. Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις όπου παιδιά έχουν σώσει έτσι τους γονείς τους ή τους συμμαθητές τους.»
Μακάρι τα μαθήματα πρώτων βοηθειών να μας είναι για πάντα αχρείαστα και να μη χρειαστεί ποτέ να παρέχουμε τις πρώτες βοήθειες σε κάποιον συνάνθρωπό μας. Επειδή, όμως, όλα μέσα στη ζωή είναι, ας κάνουμε αυτό το δώρο στον εαυτό μας και τον διπλανό μας για να μπορούμε να βοηθήσουμε να σωθεί έστω μία ζωή.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου