Μια παροιμία του θυμόσοφου λαού μας λέει «δείξε μου τον φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι». Δεν ξέρω κατά πόσο συμφωνώ εκατό τοις εκατό με τη συγκεκριμένη φράση αλλά τι συμβαίνει στην περίπτωση που το ταίρι μας, ή ακόμη και το άτομο που μάς ενδιαφέρει δεν έχει φίλους; Είναι ή όχι red flag; Θεωρητικά δεν είναι και τόσο εφικτό κάποιος να μην έχει φίλους. Όλοι έχουμε επιλέξει εκείνους που θέλουμε να έχουμε δίπλα μας κι είναι εκεί με τη θέλησή τους. Η οικογένεια σ’ αυτή την περίπτωση δε μετράει, επειδή όπως και να το κάνουμε, θεωρητικά η οικογένειά μας είναι, εν μέρει, υποχρεωμένη να μάς ανέχεται.
Ας αρχίσουμε απ’ τα απλά, σύμφωνα με την ψυχολογία. Ένας άνθρωπος χωρίς φίλους μπορεί να είναι κοινωνικά αγχώδης, να στερείται κοινωνικών δεξιοτήτων και να είναι κυρίως εσωστρεφής, ακόμη και να πάσχει από κοινωνικό άγχος. Στην περίπτωση που ισχύει ένα από τα παραπάνω, είναι πολύ πιθανόν να το γνωρίζουμε κι επομένως να κατανοούμε γιατί είναι πολύ πιο δύσκολο να έχει κάνεις φίλους, παρ’ όλα αυτά σε τέτοιες περιπτώσεις, ακόμα και οι κοινωνικά αγχώδεις διαμορφώνουν παρέες που ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
Το ζήτημα είναι τι γίνεται όταν δεν υπάρχει φίλος, σε καμία των περιπτώσεων. Διότι τότε, ναι, ενδεχομένως να μιλάμε για ένα ισχυρότατο red flag, θα έλεγε κανείς. Διότι, δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που είναι κοινωνικός ερημίτης ή απλώς δε γουστάρει τις κοινωνικές συναναστροφές. Από τη συγκεκριμένη κατηγορία εξαιρούνται κι αυτοί που μόλις έχουν μετακομίσει σε νέα πόλη κι αυτό μέχρι ένα χρονικό διάστημα. Είναι ένας άνθρωπος που πρώτον, δεν εμπιστεύεται και δεύτερον, δεν αφήνεται. Είναι κάποιος ο οποίος αρνείται τη συντροφικότητα. Ακόμα κι αν στην πορεία έχεις ξεκόψει με πολλούς και διάφορους, ή τα έχεις σπάσει με 1-2 φίλους απ’ τα παλιά, δεν είναι και πολύ πιθανόν να μη σου έχει απομείνει κάνεις. Κι αν δε σου έχει απομείνει κανείς, τότε είναι αναγκαίο να ψάξεις γιατί.
Κι αν κάτι τέτοιο σου τύχει στον άνθρωπο που θέλεις, τότε χρειάζεται να εξετάσεις πώς θα το διαχειριστείς, σε περίπτωση που δε σε ξενερώσει. Θεωρητικά, μια εύκολη αλλά λανθασμένη κίνηση είναι να ενταχθεί στον δικό σου κοινωνικό κύκλο. Αυτό αρχικά θα λύσει το κοινωνικό σας πρόβλημα, ίσως να είναι και βολικό μιας και θα μπορείς να συνδυάσεις τις εξόδους σου κι ίσως να κερδίσεις και χρόνο για σένα. Οι φίλοι σου θα τον δεχτούν στην παρέα σας, αλλά πιθανότατα όχι από επιλογή, αλλά από σεβασμό και συμπάθεια σε σένα. Άσε που, μια φιλία, και το καλύτερο μέσο να έχεις, θέλει τη χημεία της για να ανθίσει. Μια επόμενη κίνηση, η οποία θα βλάψει πρωτίστως εσένα, είναι να μπεις στη διαδικασία ψυχανάλυσης και να εντοπίσεις τους λόγους που υφίσταται αυτή η άγονη φιλίας γη. Το ίδιο καταστροφικό, θα είναι και το να αναλάβεις εσύ εξ ολοκλήρου τον ρόλο κάθε πιθανού φίλου. Κι ο λόγος εξαιρετικά απλός: Δε θα παίρνεις ανάσα.
Μια σχέση με έναν άνθρωπο χωρίς κοινωνικό κύκλο, επηρεάζει κι εσένα, λοιπόν, φορτώνοντάς σε με αρκετή πίεση. Όταν κάποιος δεν έχει φίλους και η κοινωνική του ζωή εξαρτάται από τη σχέση σας, κάθε καβγάς, κάθε συμβουλή, κάθε ξέσπασμα αλλά και μοίρασμα πηγαίνει και στρογγυλοκάθεται στους ώμους σου. Κι αν στην αρχή θεωρείς πως σε κάνει ξεχωριστό, στην πορεία καταλαβαίνεις πως επιφέρει ένα βάρος, που είναι αρκετά δύσκολο να διαχειριστείς, μιας και δεν μπορείς να του πεις στα ίσα «θα βγω με τα παιδιά αλλά δυστυχώς απόψε δεν μπορείς να έρθεις μαζί μας γιατί θέλω να μιλήσω για σένα», ή, «αγάπη μου πρέπει να βρεις φίλους για να σου δώσουν καμιά συμβουλή».
Η αλήθεια είναι ότι όσο μεγαλώνουμε, αλλάζουν οι παρέες. Αλλάζουν οι προτεραιότητες, οι συνήθειες, τα θέλω μας. Κι ίσως λιγοστεύουν και τα άτομα που έχουμε δίπλα μας, αλλά αυτοί που έμειναν είναι και οι πιο αληθινοί. Αδιαμφισβήτητα λοιπόν, αν κάποιος έχει καταλήξει μόνος, χωρίς φίλους, τότε θέλοντας και μη το γεγονός από μόνο του υποδηλώνει πως υπάρχει μια φοβία απέναντι στη δέσμευση, το μοίρασμα, το δόσιμο. Είναι ένα δείγμα πως κάποιος έχει αγαπήσει τόσο τη μοναξιά του, που δεν ξέρει πώς να ζήσει χωρίς αυτή. Κι είναι πράγματι δυνατό ρεντ φλαγκ, χωρίς αμφιβολία.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου