Επέλεξες να σπουδάσεις έξω. Το έφεραν οι συνθήκες; Ήταν εξ αρχής η μόνη επιλογή; Ήταν η συνέχεια των σπουδών σου σε μεταπτυχιακό επίπεδο; Όπως και να είχε, ήρθε η ώρα που επιτέλους έχεις πάρει αυτό το ρημάδι το πτυχίο και είσαι έτοιμος να σαλπάρεις για ένα νέο ξεκίνημα. Το πιο μεγάλο βήμα/στόχος επετεύχθη και είσαι στα προπύλαια του άλματος, πια, ελπίζοντας να μη σε βρει στο κενό η προσγείωση. Από την άλλη, ίσως να λαχτάρας μια λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό γιατί θες να αποκτήσεις μια άλφα εμπειρία, είτε γιατί η χώρα σου σε έχει απογοητεύσει τόσο που δε θέλεις να προσφέρεις τις γνώσεις και τον κόπο σου, παίρνοντας τον μισθό που σου προσφέρει. Κάπου εδώ καλείσαι να απαντήσεις στο τεράστιο δίλημμα των νέων πτυχιούχων: «καριέρα στο εξωτερικό ή επιστροφή στην πόλη της καρδιάς σου;».
Αυτή η ερώτηση, είναι μια άλλη μετάφραση του αν μπορείς και θέλεις να πράξεις τετράγωνα ή πιο καμπυλωτά. Οι φίλοι σου σε έχουν τρελάνει στα «ποτέ θα γυρίσεις;», «άντε σε περιμένουμε, κανόνισε», η μάνα σου στο καπάκι να λέει «να κοιτάξεις το μέλλον σου», η σχέση σου είναι οριακά να τα παρατήσει γιατί πόσο να αντέξει κανείς στην απόσταση. Κι εσύ στη μέση, να καλείσαι να αποφασίσεις τι θα κάνεις αύριο και για κάθε αύριο.
Αναλογίζεσαι αν πραγματικά αξίζει να παραμείνεις στο εξωτερικό, να τραβήξεις μόνιμη πορεία για αλλού. Μακριά από τον ήλιο και τη θάλασσα της πατρίδας. Το πιο πιθανόν είναι ότι μια τέτοια απόφαση είναι μια μάχη ανάμεσα σε λογική και καρδιά. Αντικειμενικά εκεί έξω, καραδοκούν ευκαιρίες και προοπτικές. Εντούτοις όσοι παλεύουμε για μια καλύτερη προοπτική γνωρίζουμε ότι η ζωή δεν είναι όπως ιδανικά θα ήταν στην πόλη της καρδίας μας. Τα στέκια μας θα διαφέρουν, οι ρυθμοί θα είναι αλλιώς, οι παρέες μας θα είναι άλλες και όπως και να το κάνουμε η καρδιά μας θα βαράει σε αλλά χρώματα, με άλλες ανάσες κι άλλους ρυθμούς. Πιο δυνατούς και πιο γάργαρους.
Προσωπικά, έχω κάνει πολλές φορές στον εαυτό μου την ερώτηση «τα πράγματα εκεί έξω είναι ευκολότερα;». Η απάντηση είναι πως εξαρτάται. Από τη φύση του επαγγέλματος, από τη δική σου ιδιοσυγκρασία, από το αν μπορείς να προσαρμοστείς σε πιο αυστηρά περιβάλλοντα, από το αν μπορείς να βάλεις στη ζυγαριά το τι αφήνεις πίσω σου με το τι κυνηγάς μπροστά σου. Ό,τι κι αν επιλέξεις, σίγουρα σε κάθε δύσκολη στιγμή και κάθε εμπόδιο που θα βρεις μπροστά σου, θα σε κάνουν ξανά και ξανά να αναλογιστείς αν ήταν όντως η σωστή απόφαση. Αν επιλέξεις την καριέρα, ο νους σου σε κάθε σκ θα τρέχει σε καθετί που θα έκανες αν ήσουν στην πόλη σου. Θα υπάρχουν στιγμές που θα νιώθεις ξένος ανάμεσα σε ξένους, τα χρήματα μπορεί να χάσουν λίγο το νόημά τους. Από την άλλη, αν επιλέξεις να γυρίσεις πίσω, στην αρχή ίσως να ζεσταθείς στο οικείο σου περιβάλλον. Όμως, με το που αισθανθείς μια στασιμότητα στον εργασιακό σου κλάδο, ή με το που βιώσεις την απαξίωση των εργαζομένων από τους εργοδότες και το κράτος, θα αναλογιστείς, τι θα γινόταν αν αποδεχόσουν την πρόταση που σου είχε γίνει τότε; Άραγε πού θα βρισκόσουν σήμερα; Μόλις αισθανθείς ότι ο μήνας βγαίνει και δε βγαίνει, τα χρήματα μπορεί να πάρουν και πάλι την αξία τους, και μάλιστα να γίνουν ο κύριος μοχλός κίνησής σου. Κι αυτό, και πάλι, ζωή δεν είναι.
Αδιαμφισβήτητα, η συγκεκριμένη απόφαση είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Όπως κάθε δύσκολη απόφαση που έχεις να πάρεις, κάτι θα κερδίσεις και κάτι θα χάσεις και σε κάθε εμπόδιο θα σε τρώει ένα, «τι θα γινόταν αν…». Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα, είναι η προσωπική μάχη ανάμεσα σε καρδιά και λογική, σε θέλω και πρέπει, και σε τι μας ικανοποιεί περισσότερο, όταν στο τέλος της ημέρας τα βάλουμε κάτω. Στην τελική, μπορεί να είναι πιο δύσκολο, αλλά μπορούμε να κάνουμε καριέρα στη χώρα μας. Όπως, επίσης, μπορούμε να βρούμε ένα δεύτερο δικό μας σπίτι, σε μια χώρα που ποτέ δε φανταζόμασταν.