Το πoια ή πόσα βιβλία πρέπει να διαβάσει κάνεις στη ζωή του είναι μια μακρά συζήτηση, που, κατά κάποιο τρόπο, είναι κι ένας γρίφος για δυνατούς λύτες. Αυτή η συζήτηση, άπαξ και ανοίξει σε παρέα, δε θα κλείσει και ποτέ, μιας και είναι όλα σχετικά και απολύτως υποκειμενικά σχετικά με το τι οδηγεί έναν άνθρωπο να αγαπήσει ένα βιβλίο. Είναι, όμως, και κάποια, που είναι must, πώς να το κάνουμε.
Προσωπικά, έχω φτιάξει μια λίστα με τα 10 βιβλία Ελλήνων συγγραφέων, που πρέπει να διαβάσει κάνεις έστω μια φορά στη ζωή του κι ομολογώ ότι κατέβαλα αρκετή προσπάθεια για να είμαι όσο πιο αντικειμενική μπορώ κι ελπίζω να σας βρίσκω σύμφωνους.
Ξεκινώντας αυτή η λίστα, δε θα μπορούσε να λείπει ο κορυφαίος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, που είναι κι ο μόνος που του έχουν αφιερωθεί 2 επιλογές. Εκτός από το γεγονός ότι τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες, άλλωστε, ο Καζαντζάκης, μέσα από τα βιβλία του, έχει την ικανότητα να σου αλλάξει ολόκληρη την κοσμοθεωρία!
«Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», Νίκος Καζαντζάκης
Ίσως από τα πιο γνωστά βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας, το βιβλίο «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» διηγείται την ιστορία της φιλίας ενός στοχαστικού συγγραφέα και του εκρηκτικού, παθιασμένου και όλο ζωή Αλέξη Ζορμπά. Ο Καζαντζάκης εξετάζει την έννοια της ελευθερίας καθώς και την απόλαυση της ζωής με έναν τρόπο μαγικό.
«Ο Χριστός ξαναστρώνεται»
Ένα αλληγορικό μυθιστόρημα, στο οποίο οι κάτοικοι ενός χωριού αναπαριστούν τα Πάθη του Χριστού σε μια εποχή αδικίας και καταπίεσης. Η ιστορία αυτή αναδεικνύει τις αξίες της θυσίας, της αγάπης και της επανάστασης ενάντια στην αδικία. Ένα έργο για το οποίο ο Καζαντζάκης κατακρίθηκε βαθιά, όμως στο τέλος τον δικαίωσε και με το παραπάνω.
«Ματωμένα Χώματα», Διδώ Σωτηρίου
Ένα βιβλίο που δικαιωματικά έχει χαρακτηριστεί έως η βίβλος της σύγχρονης εξόδου του Μικρασιάτικου Ελληνισμού. Το βιβλίο είναι ένας θησαυρός από μόνος κι ένα σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο που περιγράφει το ξεριζωμό, τον πόνο και τη ζωή των προσφυγών της Μικράς Ασίας πριν, κατά και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Σωτηρίου, μέσα από την εξαιρετικά βιωματική της γραφή, αποτυπώνει όλα όσα βίωσε, παραστατικά και ωμά, πράγμα που καθιστά και τον αναγνώστη ενεργό μέσα από την πένα της.
«Η ζωή εν τάφω», Στρατής Μυριβήλης
Το έργο παρουσιάζεται ως ημερολόγιο, που έχει γραφτεί κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και είναι από τα πρώτα αντιπολεμικά μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ο Μυριβήλης διηγείται με απέραντο ρεαλισμό και βαθύ συναισθηματισμό τη φρικαλεότητα του πολέμου, καθώς και τις ψυχικές δοκιμασίες των στρατιωτών, όπως τις βίωσε ο ίδιος στο μέτωπο. Με άλλα λόγια, «Η ζωή εν τάφω» αποτελεί έναν ύμνο προς την ανθρώπινη αντοχή και την αξία της ειρήνης, διαχρονικό και παγκόσμιο.
«Φόνισσα», Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Ο παραστατικός Παπαδιαμάντης, μέσα από τη δική του γλώσσα, πλημμυρισμένη από λυρισμό αλλά και ρεαλισμό, αναπτύσσει σε μια ψυχολογική και κοινωνική διάσταση τη βία, την καταπίεση των γυναικών, καθώς και την ανθρώπινη φύση, γεγονότα που έχουν διαχρονικό χαρακτήρα, 120 χρονιά μετά από όταν γράφτηκε!
«Μεγάλη Χίμαιρα», Μ. Καραγάτσης
Ανήκει στη λίστα με τα πλέον πιο καλογραμμένα και σπουδαία έργα της ελληνικής λογοτεχνίας. Ο Καραγατσης, με τη ζωντανή και περιγραφική γραφή του, όλο ένταση, συναίσθημα και ζωντανές εικόνες, διερευνά τον ψυχισμό, τις πολιτισμικές και συναισθηματικές αντιφάσεις του ανθρώπου, καθώς και τη σύγκρουση ανάμεσα στην πραγματικότητα και τα ιδανικά μας. Κάπως έτσι η «Μεγάλη Χίμαιρα» αφηγείται πως ο έρωτας και τα όνειρα έρχονται αντιμέτωπα με μια σκληρή πραγματικότητα, γεμάτη από εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις.
«Ένα Παιδί μετράει τα άστρα», Μενέλαος Λουντέμης
Αν και κυκλοφόρησε το 1956, το «Ένα παιδί μετράει τα άστρα» παραμένει ένα από τα πιο αγαπητά έργα ελληνικής λογοτεχνίας για μήκους και μεγάλους. Η απλή, γεμάτη εικόνες και λυρισμό γλώσσα του Λουντέμη, σε συνδυασμό με την έντονη και ζωντανή αφήγησή του, μεταδίδει μια οικειότητα, που ταυτίζεσαι με τους χαρακτήρες, και κάπως έτσι το καθιστά ως ένα από τα πιο διαχρονικά έργα που καταβάλει βαθιά κοινωνικά μηνύματα, και ένα έργο πλημμυρισμένο με συναίσθημα, λυρισμό και συγκίνηση.
«Ο κατήφορος», Γρηγόριος Ξενόπουλος
Ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα του Γρηγόριου Ξενόπουλου, που δημοσιεύτηκε το 1917. Ένα έργο που εστιάζει στα ηθικά και κοινωνικά προβλήματα της εποχής, ενώ παράλληλα παρουσιάζει τις ψυχογραφία των πρωταγωνιστών. Ο τίτλος κρύβει έναν συμβολισμό, μιας και υποδηλώνει την ηθική και σταδιακή πτώση, και τον «κατήφορο» που η ηρωίδα, Ρόζα, και ο περίγυρός της βιώνουν.
«Το αμάρτημα της μητρός μου», Γ. Βιζυηνός
Ίσως από τα πιο σημαντικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας, και ένα πρότυπο ψυχογραφικής διήγησης, γραμμένο το 1883. Το έργο είναι βασισμένο σε αυτοβιογραφικά στοιχεία, κι αποτελεί έναν στοχασμό για τη μητρική αγάπη, τη λύτρωση και τις ανθρώπινες σχέσεις. Αν και έχει περάσει ένας αιώνας από τότε που βγήκε, τα διδάγματά του παραμένουν διαχρονικά επίκαιρα και συγκινητικά. Μια εντυπωσιακή γλωσσική αρτιότητα και λεπτοδουλεμένη ψυχογραφία, που διερευνά τα όρια της αγάπης και των ενοχών, ο Βιζυηνός ταυτόχρονα αποτυπώνει τη ζωή στη Θράκη του 19ου αιώνα.
«Χαμογέλα ρε… Τι σου ζητάνε;», Χρόνης Μίσσιος
Ίσως να είναι ένα βιβλίο που δε θα περίμενε κάνεις σε αυτή τη λίστα, εντούτοις, είναι ένα βιβλίο με έντονο πολιτικό και κοινωνικό φορτίο και ένα βιβλίο που έχει μείνει χαραγμένο μέσα μου. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, που εύκολα μπορεί να θεωρηθεί ένα μανιφέστο για τη γενιά που βίωσε τη μεταπολεμική Ελλάδα, τη φυλακή, τα στρατόπεδα και τις πολίτικες αναταραχές, αλλά παραμένει κι ένα έργο με βαθύ κοινωνικό και φιλοσοφικό περιεχόμενο, γραμμένο σε μια απλή αλλά συγκινητική γλώσσα, που δε θέλεις να το αφήσεις από τα χέρια σου.
«Τερέζα», Φρέντυ Γερμανός
Μια πραγματική ιστορία ενός μεγάλου και τραγικού έρωτα ανάμεσα στην Τερέζα Μακδήμου, μιας νεαρή γυναίκα, και του αξιωματικού της RAF, Ντέιβιντ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η χαρακτηριστική ρομαντική και ευαίσθητη πένα του Γερμανού, συνδυάζει άψογα ιστορικά γεγονότα καθώς και τη δραματική προσωπική ιστορία των ηρώων του, αναδεικνύοντας τη δύναμη της αγάπης και το πώς αυτή μπορεί να αντέξει μέσα από τον χρόνο και τις αντιξοότητες.