Γιατί κλείνουμε τα μάτια μπροστά στα λάθη όσων θαυμάζουμε;

Κατά τη διάρκεια της πορείας μας στη ζωή, οι δρόμοι μας διασταυρώνονται με άλλους ανθρώπους. Διαφορετικούς, παρόμοιους, ενδιαφέροντες ή και βαρετούς. Μια κατηγορία όμως που αξίζει να αναφερθεί είναι οι «Καλύτεροι από». Καλύτεροι από μας στα σίγουρα εφόσον έχουμε βρει λόγους για να τούς θαυμάζουμε για τα έργα τους, τις συμπεριφορές τους, τα λόγια τους. Είτε τους γνωρίζουμε προσωπικά είτε όχι αυτό δεν έχει σημασία, αφού τούς έχουμε έτσι κι αλλιώς κατατάξει σε μια κατηγορία με βάθρα ψηλά και τους έχουμε θέσει ως πρότυπα.

Τίποτα μεμπτό δεν υπάρχει σε αυτή τη συνθήκη αφού ίσως είναι κι ένας τρόπος για να προσπαθούμε συνεχώς να εξελισσόμαστε κι ίσως να τους φτάσουμε. Εκεί που έγκειται ο προβληματισμός είναι στο γιατί μερικές φορές κάνουμε τα στραβά μάτια όσον αφορά τα σφάλματα των ατόμων αυτών. Είναι άραγε μια τάση να εθελοτυφλούμε θεωρώντας ότι λάθη γίνονται στην πορεία προς την επιτυχία; Ή μήπως κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας εξιδανικεύοντας το άτομο, μην μπορώντας να αντιληφθούμε ότι έχουν πράγματι κάνει λάθη; Στη δεύτερη περίπτωση, συμπεριλαμβάνεται και η πιθανότητα του να θέλουμε βαθιά μέσα μας να ακολουθήσουμε τα χνάρια τους συμπεριλαμβανομένων και των λανθασμένων τους κινήσεων, ούτως ώστε κάποια μέρα να καθίσουμε κι εμείς σ’ ένα τέτοιο βάθρο.

Ας θέσουμε το πιο απλό των παραδειγμάτων. Στον ερωτικό τομέα πιάνουμε συχνά τον εαυτό μας να ενδιαφερόμαστε για κάποιον άνθρωπο τον οποίο ταυτόχρονα θαυμάζουμε για τις επιλογές και τα γούστα του. Παρ’ όλα αυτά εμείς πέφτουμε λίγο έξω απ’ τα νερά του και οι προτιμήσεις μας δε συμβαδίζουν στο 100% με τις δικές του. Η επόμενη κίνηση είναι προβλέψιμη, επαναλαμβανόμενη αλλά κι ανούσια στην τελική. Προσπαθούμε να προσποιηθούμε ή και να πείσουμε τον εαυτό μας πως μοιάζουμε με αυτό το άτομο ξεκινώντας μια μιμητική αλυσίδα για να τού τραβήξουμε την προσοχή. Εάν στις μιμήσεις αυτές υπάρχουν και λάθος συμπεριφορές, αυτό δεν έχει καμία σημασία, εφόσον είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που θα οδηγήσει τελικά στη κατάκτηση του στόχου- όσο κενός κι αν είναι ένας στόχος ο οποίος βασίστηκε σε ψεύτικες τάσεις.

Περνώντας σε μια άλλη καθημερινή περίπτωση, η τάση “Monkey see, monkey do” είναι συνηθισμένη στις παρέες. Συνήθως τα άτομα που επιλέγουμε για φίλους μας είναι άτομα τα οποία θαυμάζουμε για τους Χ-Ψ λόγους. Αυτό όμως δεν τα καθιστά αλάνθαστα αλλά ούτε και τέλεια. Εάν λοιπόν κάποιος φίλος κατάφερε να κατακτήσει μια θέση εργασίας που επιθυμούσε πολύ, ή το αντικείμενο του πόθου του ή οτιδήποτε άλλο με λανθασμένα, ακόμη κι ανήθικα μέσα, πρώτα θα σκεφτούμε πως θα θέλαμε να πετύχουμε τα ίδια και μετά θα προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους αυτά επιτεύχθηκαν. Υπάρχει εξ’ άλλου κι η συνήθεια του να δυσκολευόμαστε να «κρίνουμε» κάποιον φίλο που έχει κάνει λάθος ή και να μην το αναγνωρίζουμε καν.

Φεύγοντας από τις διαπροσωπικές σχέσεις, μεταφερόμαστε σε ανθρώπους που θαυμάζουμε χωρίς καν να τούς γνωρίζουμε. Άνθρωποι με κύρος, αναγνωρισμένοι ευρέως, με χρήματα, δόξα ή και άνθρωποι που έγραψαν ιστορία. Τέτοια πρότυπα πολλές φορές αποδεικνύεται ότι δεν έφτασαν ψηλά μόνο με την αξία τους αλλά και χρησιμοποιώντας τρόπους που δε συνάδουν με το «ηθικό». Παρ’ όλ’ αυτά, τρέφουμε τόσο θαυμασμό προς το πρόσωπό τους που είτε αρνούμαστε να αποδεχτούμε τα σφάλματά τους, τά αμφισβητούμε ακόμα κι αν έχουν αποδειχθεί και προτιμούμε να διατηρούμε την ιδανική εικόνα που είχαμε δημιουργήσει στο μυαλό μας.

Όποιος κι αν είναι ο λόγος που κλείνουμε τα μάτια μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις, ένα είναι το συμπέρασμα. Ότι καλό θα ήταν να έχουμε στο μυαλό μας πως ουδείς τέλειος και πως η μίμηση συμπεριφορών δε φέρνει πάντα τα ίδια αποτελέσματα με τον έχων τη συμπεριφορά. Εξάλλου, κανείς δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλον και η πορεία που χαράζει ο καθένας θα πρέπει να είναι ξεχωριστή με βάση τα δικά του πιστεύω και τις δικές του πεποιθήσεις. Άλλωστε, είναι σπουδαίο αυτό που θα καταφέρεις, να είναι μόνο δικό σου.