Η «θετική ψυχολογία» ακούγεται στ’ αυτιά πολλών σαν μια χαζοχαρούμενη μόδα. Δε συμφωνώ με την άποψή τους, αλλά δεν τους αδικώ κιόλας. Σε μια εποχή και σε μια κοινωνία που ακόμα και η λέξη «σκέψου» θεωρείται πολυτέλεια, λόγω των αφόρητα γρήγορων ρυθμών ζωής, η φράση «σκέψου θετικά» στερείται νοήματος. Και, δυστυχώς, η θετική ψυχολογία έχει ταυτιστεί στη συνείδηση της πλειοψηφίας με την παραπάνω φράση.
Κανείς δεν έρχεται να σε ρωτήσει ή να σε συμβουλευτεί για το πώς να σκεφτεί. Το ξέρει από μόνος του, δεν περιμένει εσένα να του μιλήσεις για αισιοδοξία και να καταλήξεις στο –πολύ αμφιλεγόμενο- συμπέρασμα «όλα καλά θα πάνε». Ειλικρινά; Μπορεί και να μην πάνε. Είναι εξίσου πιθανό, μερικές φορές ίσως και πιο λογικό. Το θέμα είναι το πώς θα τα βγάλουμε πέρα σ’ αυτή την περίπτωση.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, μ’ ένα –ας το πούμε- αξίωμα: δεν υπάρχει μέρα που να μην έχει όμορφες στιγμές. Ούτε μία. Ούτε η πιο γκρίζα, ούτε η πιο κακή, στραβή κι ανάποδη. Μπορεί να υπάρχουν συναισθήματα έντονα κι αρνητικά, με αποτέλεσμα να επισκιάζεται η ομορφιά τους, αυτό όμως δεν ακυρώνει την ύπαρξή τους.
Χρειάζεται διάθεση και μια μικρή εκπαίδευση για ν’ ασκηθεί κανείς στον εντοπισμό τους, αλλά γίνεται. Αγόρασε, λοιπόν, ένα τετράδιο που να σ’ εμπνέει να το ανοίξεις και να γράψεις στις κενές σελίδες του. Δες το σαν ένα μικρό δώρο στον εαυτό σου. Ονόμασέ το «ημερολόγιο όμορφων στιγμών» ή όπως αλλιώς θες. Το ίδιο βράδυ πάρε τη γενναία απόφαση να κάνεις την πρώτη σου άσκηση, τη δοκιμαστική: προσπάθησε να βρεις τρεις όμορφες στιγμές της μέρας που πέρασε και σημείωσέ τις.
Αν η πρώτη σκέψη που θα σου έρθει στο μυαλό είναι «δεν έγινε τίποτα όμορφο σήμερα», μην αποθαρρυνθείς. Συγκεντρώσου λίγο περισσότερο και δοκίμασε ξανά. Ξεκίνα απ’ το πρωινό ξύπνημα και παρακολούθησε τον εαυτό σου να κινείται στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στη δουλειά, σαν να βλέπεις ταινία. Δίνε αξία και στις μικρές στιγμές, στις λεπτομέρειες. Τις περισσότερες φορές έχουν τη δύναμη να κάνουν τη διαφορά.
Μόλις δεις τον εαυτό σου να χαμογελάει ή ν’ απολαμβάνει κάτι, πάτα «παύση». Σημείωσε τη στιγμή και συνέχισε την ταινία σου. Αν διαθέτεις καλή μνήμη και λίγη παρατηρητικότητα, ίσως καταφέρεις να βρεις πολύ περισσότερες από τρεις στιγμές. Σ’ αυτή την περίπτωση, διάλεξε τις πιο σημαντικές, αυτές που σου έδωσαν τη μεγαλύτερη χαρά.
Κάνε αυτή την άσκηση για μία εβδομάδα, γέμισε, δηλαδή, 7 σελίδες, χωρίς να γυρίζεις κάθε βράδυ στην προηγούμενη, για να ξαναδείς τι είχες γράψει. Στο τέλος της εβδομάδας, διάβασε όλες τις σελίδες και σημείωσε το συναίσθημα που σου δημιουργείται. Αν αυτό που σημείωσες είναι ευχάριστο, συνέχισε την άσκηση και παρατήρησε τις αλλαγές στον εαυτό σου, στις σκέψεις και τα συναισθήματά σου με το πέρασμα του καιρού.
Σε πρώτη ανάγνωση, μπορεί αυτή η άσκηση να φαίνεται απλοϊκή, αλλά δεν είναι. Σε βάθος χρόνου, η αναπόληση όμορφων στιγμών κι ευχάριστων συναισθημάτων «αναπρογραμματίζει» τον εγκέφαλο. Τον βάζει, δηλαδή, σε μια διαδικασία συνειδητοποίησης όσων τον ικανοποιούν. Ως αποτέλεσμα, ο τρόπος σκέψης αρχίζει και αλλάζει, κατευθύνεται, πλέον, σ’ αυτά που επιθυμεί να βιώνει, οδηγώντας μας σιγά-σιγά σ’ έναν πιο ευτυχισμένο τρόπο ζωής.
Δε λέω ότι είναι πάντα εύκολο ν’ απομονωθούν τα θετικά στοιχεία, ούτε ότι υπάρχουν θεαματικά αποτελέσματα από τη μια μέρα στην άλλη. Λέω, απλά, ότι υπάρχουν κάποιες καλές τεχνικές, αν θέλουμε να είμαστε πιο χαρούμενοι και το «ημερολόγιο όμορφων στιγμών» έχει δείξει ότι δουλεύει. Είναι μια λύση απλή, πρακτική, ανέξοδη και απαιτεί ελάχιστο χρόνο.
Το ξέρεις ότι υπάρχουν αυτές οι στιγμές, το νιώθεις ότι είναι εκεί, όσο κι αν τις αγνοείς. Είναι τα χαμόγελα που δημιουργούνται στα πρόσωπα όσων χαίρονται που σε βλέπουν. Ξέρεις ποια λέω, αυτά τ’ αυθόρμητα, τ’ αληθινά, που γελάνε και τα μάτια μαζί με τα χείλη. Είναι οι αγκαλιές που σε κρατάνε όρθιο, που σου δίνουν δύναμη να βγάλεις τη μέρα σου. Είναι τα «τι κάνεις;» και τα «να προσέχεις» των δικών σου ανθρώπων, που κρύβουν μέσα τους όλη την αγάπη του κόσμου.
Είναι οι κλήσεις και τα μηνύματα, που ώρες-ώρες σου σπάνε τα νεύρα, αλλά εκτός από ενόχληση, είναι και κάτι ακόμα: μια υπενθύμιση του πόσο σημαντικός είσαι για όλους αυτούς που επικοινωνούν μαζί σου. Είναι ένα πιάτο με ζεστό, σπιτικό φαγητό ή ακόμα κι ένα ποτήρι νερό που σου προσφέρεται. Είναι μια μελωδία που ταξιδεύει τη σκέψη σου ή μια γλυκιά ανάμνηση που φωτίζει το πρόσωπό σου. Τι λες, λοιπόν; Έτοιμος για την πρώτη σου άσκηση;
Επιμέλεια κειμένου Ζωής Ναούμ: Ελευθερία Παπασάββα.
Συντάκτης: Ζωή Ναούμ
