Κάθε άνθρωπος που φεύγει απ’ τη ζωή μας δύο πράγματα αφήνει πίσω του: μια άδεια θέση και μια χαρακιά. Το πόσο μεγάλο είναι το κενό της άδειας θέσης εξαρτάται απ’ το ρόλο που έπαιξε για μας. Γονείς, αδέρφια, σύζυγοι, σύντροφοι, παιδικοί φίλοι είναι άνθρωποι-κλειδιά στις ζωές όλων μας. Το «κλειδί» τους το δίνει ο ίδιος ο ρόλος τους, οι θέσεις τους είναι ουσιώδεις εκ φύσεως κι η σπουδαιότητά τους αδιαμφισβήτητη.
Όταν, λοιπόν, ένα άτομο τέτοιας αξίας αποχωρεί με οποιονδήποτε τρόπο, η απώλεια μας διαλύει σε χίλια κομμάτια. Κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, ίσως βρεθεί κάποιος άλλος, ικανός να αντικαταστήσει. Κι όταν λέω να αντικαταστήσει, εννοώ να παίξει τον ίδιο ρόλο με τον δικό του προσωπικό τρόπο.
Έτσι, απαλύνεται ο ένας πόνος, αυτός που δημιουργείται απ’ την άδεια θέση. Γεμίζει το κενό, καλύπτονται οι ανάγκες. Αγαπιέσαι και παρηγορείσαι. Εισπράττεις φροντίδα, έγνοια, χαμόγελα, αγκαλιές και κλείνεις πληγές. Προχωράς παρακάτω πιο δυνατός, η απώλεια σε έχει ντύσει με ένα καινούριο κοστούμι κι έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεις τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ίσως, για παράδειγμα, ο προηγούμενος σύντροφος να φαίνεται σαν να σε προετοίμαζε για τον επόμενο. Ναι, τώρα που το βλέπεις με απόσταση, τώρα που δεν πονάει το ίδιο η απουσία, συνειδητοποιείς ότι η νέα σχέση είναι πιο ώριμη, πιο σταθερή, πιο ισορροπημένη. Κι εσύ ο ίδιος, σαν να μεγάλωσες ξαφνικά, σαν να αξιοποιείς την εμπειρία σου ως ευκαιρία για αυτοβελτίωση.
Και κάπως έτσι επιβεβαιώνεσαι πως όλα για κάποιο λόγο γίνονται, νιώθεις ευγνωμοσύνη για τα μαθήματα που σου δόθηκαν, ίσως ακόμα και γι’ αυτούς που επέλεξαν να φύγουν. «Η ζωή συνεχίζεται», λες κι έτσι είναι.
Κάτι δεν είναι τόσο απλό όμως. Κάπου κολλάει η σκέψη σου, το μυαλό σου γυρίζει πίσω κι εσύ θυμώνεις με τον αχάριστο εαυτό σου που σκαλίζει το παρελθόν όταν όλοι κι όλα του φωνάζουν να κοιτάξει μπροστά.
Σε γυρίζει πίσω η χαρακιά, το απόλυτα προσωπικό σημάδι που αφήνει πάνω σου κάθε άνθρωπος που ακουμπά την ψυχή σου. Και ξέρεις, αυτό δε μετριέται σε σχέση με το ρόλο που έπαιξε, με το αν έμεινε για πολύ ή για λίγο, με το αν χωρίστηκαν οι δρόμοι σας βίαια ή ειρηνικά. Μετριέται εντελώς υποκειμενικά, καθορίζεται απ’ όσα ένιωσες, ονειρεύτηκες, απ’ όσα σου έδωσε, σου έμαθε ή σου άλλαξε. Απ’ όσα ήταν για σένα. Καθορίζεται απ΄’ την ουσία του άλλου, όπως τη βίωσες εσύ.
Οι θέσεις μπορεί να αδειάσουν και να γεμίσουν ξανά και ξανά, οι ρόλοι θα παιχτούν από διαφορετικούς ανθρώπους για τις ανάγκες του έργου της ζωής σου, αλλά οι χαρακιές θα μένουν εκεί σε πείσμα καιρών κι ανθρώπων, να σου θυμίζουν μια ολόκληρη πορεία ζωής σημαδεμένη από αυτούς που δεν είναι πια εδώ.
Όσο η απώλεια είναι ακόμα νωπή, πιστεύεις πως αυτός ο βαθύς και συνεχόμενος πόνος δε θα περάσει ποτέ. Πιστεύεις πως έχασες τον εαυτό σου, πως δε θα μπορέσεις να νιώσεις ποτέ ξανά γεμάτος, ήρεμος, ευτυχισμένος.
Μια μέρα, όμως, καταλαβαίνεις. Μια μέρα αποφασίζεις να κοιτάξεις κατάματα τις πληγές που σου αφήσανε και να προσπαθήσεις να τις γιατρέψεις αντί να τις κρύβεις. Μια μέρα βάζεις τα πράγματα σε νέα βάση. Συγχωρείς και συγχωρείσαι. Εκτιμάς τα όμορφα που πήρες, κατανοείς τα λάθη, δικαιολογείς τον εαυτό σου αντί να αυτοτιμωρείσαι.
Μια μέρα σταματάς τις προσπάθειες αντικατάστασης του μπαμπά, της μαμάς, του μεγάλου σου έρωτα, του καλύτερού σου φίλου. Τους τοποθετείς σε μια θέση που γράφει το όνομά τους με μεγάλα γράμματα, χαμογελάς στις χαρακιές τους και τις αποδέχεσαι ως κομμάτι του εαυτού σου.
Μια μέρα, μαγικά, ξυπνάς και δεν πονάς πια. Μπορείς να δεις τα σημάδια σου ανά πάσα στιγμή, ξέρεις ποια είναι και πώς ακριβώς δημιουργήθηκε το καθένα, αλλά δε στρέφεται η ζωή σου γύρω από αυτά. Τότε, επιτέλους, νιώθεις ελεύθερος να προχωρήσεις παρακάτω. Κανείς δε θα είναι σαν αυτόν που έφυγε. Δε θα πάρεις πίσω τα κομμάτια του εαυτού σου που χάρισες, αλλά δε σε πειράζει. Ήθελες και τα χάρισες, δε στα κλέψανε.
Οι καινούριοι άνθρωποι που θα μπούνε στη ζωή σου δε θα έχουν να ανταγωνιστούν κανέναν πια. Θα τους κοιτάς και στα μάτια τους θα βλέπεις μόνο τους ίδιους κι όχι τις προβολές κάποιων άλλων. Κάθε συναίσθημα, κάθε σκέψη, κάθε αντίδραση θα είναι αληθινή, θα πηγάζει απ’ το παρόν κι όχι απ’ το παρελθόν σου.
Μια μέρα συνειδητοποιείς ότι κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός κι αναντικατάστατος κι αυτή η συνειδητοποίηση σε γεμίζει χαρά κι όχι πόνο. Γιατί, ευτυχώς, το ίδιο ισχύει και για ‘σένα!
Επιμέλεια Κειμένου Ζωής Ναούμ: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Ζωή Ναούμ
