Γουστάρουμε να γκρινιάζουμε ατελείωτα για τα λάθη μας

Καθώς μεγαλώνουμε, το μόνο σίγουρο είναι πως κάνουμε επιλογές. Άλλες φορές είναι επιτυχημένες, μας βάζουν σε ένα κλίμα ευχαρίστησης κι αισθανόμαστε πως κάνανε κάτι σωστό, πως μπορούμε να πραγματοποιήσουμε ό,τι στόχους έχουμε βάλει. Από την άλλη πάλι, έχουμε κάνει κι επιλογές που δε θέλουμε να θυμόμαστε. Ήταν τρανταχτή η αποτυχία που επέφεραν ή μας έβαλαν σε μπελάδες που δε θέλαμε (εδώ που τα λέμε). Γενικά δεν είμαστε και πολύ περήφανοι κάθε που τις θυμόμαστε και γι’ αυτό τον λόγο κιόλας, μπορεί να μην τις έχουμε αποδεχτεί.

Κάνοντας προσπάθειες να αποδεχτούμε τα σοβαρά λάθη μας, πέφτουμε συχνά στην παγίδα της αυτολύπησης. Κι αυτό γιατί η αναγνώριση που προσπαθούμε να πετύχουμε -ή έτσι λέμε τουλάχιστον- καμιά φορά παρερμηνεύεται μέσα μας και παίρνει εντελώς διαφορετική διάσταση. Υπάρχει λοιπόν το ενδεχόμενο να θυμόμαστε τα γεγονότα που έχουν συμβεί και να προσπαθούμε να μειώσουμε περισσότερο τον εαυτό μας σχετικά με το τι έπραξε και γιατί, που τον έφεραν στο σημείο να κάνει το σφάλμα. Αποτέλεσμα αυτού είναι να βλέπουμε τα πράγματα πιο τραγικά από ό,τι είναι στην πραγματικότητα, οπότε κι αποκτούμε μια παθητικότητα, μια μοιρολατρία, ένα «το σύμπαν με έφτυσε» ένα πράγμα. Σαφώς και το παραπάνω δεν έχει καμία σχέση με τη δυναμική θέση του να προσπαθούμε να αποδεχτούμε τα λάθη μας, ενώ πρώτα τα αναγνωρίζουμε.

Αυτές οι δύο θέσεις δε συνδέονται, όταν προσπαθούμε να κάνουμε την αυτοκριτική μας πάνω στις επιλογές που πήγαν τόσο χάλια. Η ύπαρξη της μίας αυτομάτως αναιρεί της άλλης. Ξεκινάμε πάντα με το γεγονός. Καθώς προχωράμε προς την αποδοχή πετιέται στη μέση ή γνώμη που μπορεί να έχουμε σχηματίσει εμείς για τον εαυτό μας. Παραδείγματος χάριν «φυσικά και δε θα το κατάφερνα, έβαλα πολύ ψηλά τον πήχη, δεν μπορούσα κι ούτε θα μπορέσω να το πετύχω, ποιος είμαι εγώ που θα το καταφέρω, σιγά μην τα καταφέρω, υπάρχουν πιο ικανοί από εμένα». Είναι ένα ρεπερτόριο που όλοι έχουμε ξεστομίσει για κάτι που δεν μπορέσαμε να κάνουμε ή που πήγε λάθος. Κι η γκάμα σαφώς και είναι ατελείωτη. Κάπως έτσι, φεύγουμε από την αποδοχή και πάμε στην κλάψα απο εμάς για εμάς. Πήραμε λάθος στροφή.

Μερικές φορές, μια στάση αυτοτιμωρητική την μπερδεύουμε με την αυτογνωσία. Δεν είναι ακριβώς έτσι βέβαια. Για την ακρίβεια δεν είναι καθόλου έτσι, καθώς η αυτογνωσία, πέραν του ότι είναι μια κατάσταση δυναμική, που ρέει μέσα στα χρόνια και δεν παγιώνεται ποτέ, είναι και μια διαδικασία που σκοπό της έχει τη συνειδητότητα. Με δυο λόγια, όσο περισσότερο κλαις τη μοίρα σου για τις επιλογές σου, όλο και λιγότερες πιθανότητες έχεις να αντιληφθείς πώς πρακτικά θα αλλάξεις το εργάκι.

Το να έχουμε κακές στιγμές είναι φυσιολογικό. Δεν είναι για να κλαίμε τη μοίρα μας όμως, ούτε να μάς βγάζουμε τους χειρότερους ανθρώπους που έχει δει ο πλανήτης αυτός να γεννιούνται. Εμείς τις βλέπουμε έτσι, γιατί στα μάτια μας, τα πράγματα που θέλουμε και τελικά έχουμε αποτύχει στο να τα ετύχουμε, φαντάζουν στοίχημα ζωής που πήρε την κάτω βόλτα. Η λύση είναι απλώς να ηρεμήσουμε, να τα βάλουμε κάτω και χωρίς θεατρινισμούς να δούμε τι πήγε σωστά και τι λάθος, με διαύγεια. Κι είναι δικαίωμά μας να μη θέλουμε να το κάνουμε κι αυτό, αλλά ας αποδεχτούμε τότε, πως απλώς δεν ψάχνουμε τη λύση, μα μια αφορμή να γκρινιάζουμε και λίγο. Ανθρώπινο.