Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιόμαστε πώς ήταν οι προηγούμενες γενιές μας. Έχουμε μια περιέργεια να δούμε πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας, να μπούμε σε διαδικασία σύγκρισης, να καταλάβουμε τι έχει αλλάξει. Κι άντε με τη γενιά των γονιών σου και των παππούδων σου έχεις μια επαφή, μπορείς να μάθεις μέσα από τις διηγήσεις τους ιστορίες σχετικά με τα βιώματά τους, με τις υπόλοιπες τι γίνεται;
Κι όμως, υπάρχει τρόπος να έρθεις πιο κοντά με τους προγόνους σου. Κι αυτός κάποιες φορές είναι απλούστερος απ’ όσο φαντάζεσαι. Αρκεί μια βόλτα σε ένα παλαιοπωλείο για να γνωρίσεις ιστορίες που θα σε εντυπωσιάσουν. Τα παλαιοπωλεία -δυστυχώς- συγκινούν περιορισμένες ομάδες ατόμων. Μήπως όμως δεν έχουμε σκεφτεί πως πρόκειται για χρονοκάψουλα; Συνήθως, κρατούν αρχείο από ιστορίες και γεγονότα που δε θα διαβάσεις και δε θα ακούσεις από αλλού. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως σε ένα παλαιοπωλείο το μόνο που θα συναντήσουν θα είναι απομεινάρια, σαβούρες και σκονισμένα πράγματα. Δεν είναι όμως έτσι.
Παλιότερα, τα πράγματα είχαν διαφορετική αξία, ενώ το στιλ τους ήταν αλλιώτικο. Κάθε κομμάτι -θα μπορούσε να πει κανείς- πως ήταν ένα από τα λίγα ή συλλεκτικό. Μπορούσες να βρεις οτιδήποτε σκαλισμένο ή ραμμένο πάνω τους. Τα κομμάτια αυτά είναι από κοσμήματα μέχρι έπιπλα. Ένα κόσμημα, για παράδειγμα, μπορεί να κρύβει την ιστορία μιας γυναίκας που το πούλησε για να στείλει κουβέρτες στους αγαπημένους τους στο μέτωπο. Ή μια υπέροχη συρταριέρα να κοσμούσε ένα σαλόνι του τότε και να παραμένει ένας μικρός θησαυρός. Η συντήρηση των πραγμάτων που θα βρεις σε ένα παλαιοπωλείο είναι μια δύσκολη -και συνάμα όμορφη- διαδικασία, όπως και η στιγμή του καθαρίσματος ή της επισκευής για να μην αφήσεις τη φθορά να διώξει τις αναμνήσεις.
Η διαδικασία συντήρησης ενός κομματιού είναι μιας μορφής αναγέννησή του. Με αυτό τον τρόπο παίρνει ζωή, αποκτά ένα χρώμα πιο ιδιαίτερο, πιο ζωντανό και είναι έτοιμο να συνεχίσει την πορεία του στον χρόνο. Γι’ αυτό και τις αντίκες οφείλουμε να τις σεβόμαστε το ίδιο ή και περισσότερο απ’ τον προηγούμενο ιδιοκτήτη τους. Για να μη χάσουν ποτέ τη συναισθηματική τους αξία. Μπορεί ένα κομμάτι να κατέληξε σε ένα μαγαζί, σε ένα παλαιοπωλείο, αλλά δεν μπορείς να ξέρεις την ιστορία που κρύβει από πίσω του. Μπορεί η πώληση κάποιες φορές να ήταν απαραίτητη, άλλες πάλι καθαρή επιλογή. Πάντως, όπως κι αν έχουν τα πράγματα, κάποια κομμάτια θεωρούνται συλλεκτικά, διότι όμοιά τους δεν υπάρχουν -και δύσκολα θα υπάρξουν ξανά.Κι ακόμα κι αν βρεθούν όμοιά τους, θα γίνει κατά τύχη. Και θα μάθουμε την ιστορία ενός κομματιού, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Όταν συναντάς ένα συλλεκτικό κομμάτι είναι σαν να ανοίγεις ένα βιβλίο, σαν να ανοίγεται μπροστά σου ένας ολόκληρος κόσμος. Και κάπως έτσι ενώνεις τα κομμάτια ενός παζλ που χρονολογείται πολλά χρόνια πριν τη γέννησή σου.
Τα παλαιοπωλεία οδεύουν πλέον προς εξαφάνιση. Γιατί; Γιατί δεν έχουν απήχηση. Γιατί δεν είναι της μόδας, ασχέτως αν μπορούμε να βρούμε κάτι πολύ ενδιαφέρον εκεί. Κι οι αναμνήσεις, κάποια στιγμή θα χαθούν. Και όλοι αυτοί οι θησαυροί θα μείνουν σκονισμένοι, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να πάνε κάπου αλλού. Πολλοί λένε πως όταν οι άνθρωποι συντηρούν τις αντίκες νιώθουν να ανατριχιάζει το σώμα τους. Είναι σαν να έχουν ζωή τα κομμάτια του παρελθόντος, απλώς δεν μπορούν να μιλήσουν. Και μιλούν μόνο όταν είμαστε διατεθειμένοι να τα ακούσουμε.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.