Από πολύ μικρή ηλικία, είμαστε προγραμματισμένοι ώστε να διαμορφώσουμε ένα συγκεκριμένο είδος χαρακτήρα, με τα γονίδιά μας ήδη να τον επηρεάζουν. Βέβαια ο χαρακτήρας μας διαμορφώνεται κυρίως από τα ερεθίσματα που δεχόμαστε από τον κοινωνικό μας περίγυρο. Έτσι η οικογένεια είναι αυτή που φυσικά, παίζει το μεγαλύτερο ρόλο σε όλες τις πτυχές της συμπεριφοράς μας. Μ’ αυτόν τον τρόπο καθώς μεγαλώνουμε, φαίνεται ξεκάθαρα πλέον προς ποια κατεύθυνση τείνει ο χαρακτήρας μας. Από την εφηβεία και μετά, ερχόμαστε σε επαφή με συναισθήματα που νωρίτερα δε γνωρίζαμε και αναπτυσσόμαστε πιο έντονα και γρήγορα.
Στην ενήλικη πλέον ζωή μας, είμαστε ένας συνδυασμός της παιδικής μας ηλικίας, της εφηβικής και των πρώτων σταδίων της ενηλικίωσης. Όμως, όσο περνά ο καιρός και μεγαλώνουμε, ορισμένες πτυχές του εαυτού μας χειροτερεύουν αντί να βελτιώνονται. Όπως λέμε άλλωστε «όσο μεγαλώνουμε, παραξενεύουμε». Ωστόσο μαζί μ’ αυτή τη φράση, ακούμε συχνά και το γνωστό «ο άνθρωπος δεν αλλάζει, ή αλλάζει μετά από ένα πολύ μεγάλο σοκ, θετικό ή αρνητικό». Και τελικά τι απ’ όλα αυτά ισχύει;
Ας τα πάρουμε ένα-ένα κι ας ξεκινήσουμε με το σοκ που πρέπει να υποστεί κάποιος -θετικό ή αρνητικό- ούτως ώστε να αλλάξει. Ανάλογα με το χαρακτήρα που έχει διαμορφώσει ο εκάστοτε χαρακτήρας, λαμβάνει ξεχωριστά και με διαφορετικό τρόπο την κάθε πληροφορία κι επομένως αντιδρά διαφορετικά κι «αλλάζει» διαφορετικά. Μετά από ένα αρνητικό συμβάν, ο άνθρωπος συνήθως γίνεται πιο προσεκτικός, πιο συγκρατημένος, δε μοιράζεται πλέον με τόση ευκολία τις σκέψεις του ή τα συναισθήματά του κι ελέγχει με κάποιον τρόπο την παρορμητικότητά του. Αυτό, μπορεί να διαρκέσει μερικούς μήνες, μέρες ή ακόμα και χρόνια, ανάλογα με τη διάρκεια του σταδίου αποδοχής που βιώνει ο κάθε χαρακτήρας. Βέβαια, υπάρχει η περίπτωση αυτή η κατάσταση να γίνει μόνιμη, εξαιτίας της ιδέας πως η ζωή είναι εξίσου άσχημη με το συμβάν που βίωσε.
Αν από την άλλη, αν το συμβάν ήταν «έντονο» μεν αλλά θετικό δε, τότε το άτομο συνήθως αλλάζει προς το καλύτερο. Γίνεται πιο ανοιχτό, αντιμετωπίζει με περισσότερη ψυχραιμία κι αυτοπεποίθηση τον αρνητισμό και την κακεντρέχεια, αλλά ταυτόχρονα βρίσκει την ισορροπία και τα όρια στα οποία πρέπει να κινείται.
Τώρα, το να μην αλλάζει ο άνθρωπος, είναι αυτό που συμβαίνει συχνότερα. Για παράδειγμα, εμείς οι ίδιοι όταν συναναστρεφόμαστε με κάποια άτομα, συνήθως έρχεται η στιγμή που τους εξηγούμε ότι κάτι μας ενοχλεί πάνω τους. Κι όταν λέμε πάνω τους, εννοούμε στον χαρακτήρα τους. Τις περισσότερες φορές, ο άλλος δε μας κατανοεί καθόλου, ή απλώς ακολουθεί τις συμβουλές μας -χωρίς ιδιαίτερη αποδοχή- έως ότου να περάσει η μπόρα, και στο τέλος επιστρέφει στον παλιό του εαυτό.
Μπορούμε εύκολα λοιπόν να καταλάβουμε πως ο άνθρωπος δεν αλλάζει ποτέ του. Αυτό που ουσιαστικά κάνει, είναι να βελτιώσει ορισμένες πτυχές του εαυτού του, που μπορεί να του έχουν δημιουργήσει πρόβλημα -ή να έχουν δημιουργήσει πρόβλημα σε κάποιον άλλον. Ακόμα κι όταν το άτομο δέχεται ένα δυνατό αλλά και θετικό σοκ, αναλαμβάνει να βελτιώσει ορισμένα θέματα δικά του, κυρίως ανασφάλειες, μόνο και μόνο για να μη χάσει τον εαυτό του και τη θετικότητα που υπήρξε στη ζωή του. Εν ολίγοις, όλες οι βελτιώσεις του χαρακτήρα μας, γίνονται από φόβο. Είτε για να μη μας συμβεί ξανά κάτι σοβαρό, είτε για να μη χάσουμε κάτι ευχάριστο που μας συμβαίνει.
Όπως όμως κι αν έχουν τα πράγματα, θα πρέπει να ακολουθούμε πάντα τον δρόμο της αυτοκριτικής. Μπορεί έτσι να βλέπουμε πράγματα ή να αποδεχόμαστε δεδομένα που πληγώνουν τον εγωισμό μας, αλλά η αλήθεια είναι πως όσο πιο νωρίς τα «δούμε», τόσο πιο εύκολο θα είναι να τα βελτιώσουμε και σε μόνιμο πια βαθμό. Γιατί όταν αφήνουμε κάτι στην άκρη για πολύ καιρό, εκείνο χειροτερεύει. Κι όταν θα θελήσουμε να το «αλλάξουμε» θα είναι πια αργά, διότι «οι συνήθειες δεν κόβονται εύκολα».
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου