Πώς εξελίσσεσαι σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον;

Στην καθημερινότητά μας, πολλές φορές έχουμε βρεθεί σε μια κατάσταση καινούριας αρχής. Μια νέα δουλειά, ένα καινούριο σπίτι, μια γειτονιά τέλος πάντων, μπορεί να γίνει η αφετηρία μιας καινούριας πραγματικότητας. Τα πράγματα φυσικά, δεν είναι ποτέ εύκολα, ειδικότερα στην εποχή που ζούμε. Κοιτάμε καχύποπτα κάθε νέο σώμα που εισέρχεται στην περιοχή μας. Πολλές φορές θέλουμε τον χρόνο μας -δυστυχώς χωρίς να είμαστε ανοιχτοί ουσιαστικά- για να γνωρίσουμε το «ξένο» και συνάμα να αναπτύξουμε όσο πιο καλές σχέσεις μπορούμε με εκείνο, αλλά και με τους γύρω. Το θέμα είναι πως ξεκινούν όλα από την αποδοχή κι εκεί τελειώνουν κιόλας. Κι όταν βρεθεί κανείς σε περιβάλλον φιλόξενο και με καλές προθέσεις, που έχει σκοπό να ανοίξει τις προοπτικές για νέα μέλη, η ζωή μας είναι πιο εύκολη, καθώς μπορούμε να βγάλουμε τον αληθινό μας χαρακτήρα, χωρίς να σηκώσουμε ιδιαίτερες άμυνες. Τι γίνεται όμως, όταν το περιβάλλον είναι, κυρίως, αφιλόξενο και κλειστό και δεν μπορεί να ενταχθεί κανείς σε αυτό;

Η αλήθεια είναι πως εκεί τα πράγματα είναι αρκετά σκούρα. Περισσότερο στον εργασιακό χώρο, εκεί που υπάρχει πάντα ο ανταγωνισμός για την ανάδειξη των δεξιοτήτων του καθενός, είναι ακόμα πιο δύσκολο να ενταχθείς, γιατί όλοι κυνηγούν τον ίδιο στόχο. Δεν είναι κακό να θέλει να αναπτυχθεί κανείς, αλλά συχνά οι τρικλοποδιές είναι αρκετές- οπότε και δε θα συμβεί αβίαστα. Ίσως κάπου εκεί αρχίσει μια προσπάθεια γνωριμίας, ώστε να ηρεμήσουν λίγο τα πνεύματα και να γνωρίσει ο ένας τον άλλον, με απώτερο σκοπό τη συνεργασία αλλά και το γνωστό «γνώρισε τον αντίπαλο». Παρ’ όλη την καλή διάθεση, η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι. Ειδικά αν υπάρχει χρόνια συνεργασία μεταξύ κάποιον μελών, δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθεί η χρυσή τομή με το καινούριο, με αποτέλεσμα τα καψώνια την παραγκώνιση, ακόμα και το σαμποτάζ.

Ο χρόνος που δαπανά το καινούριο άτομο για να ενταχθεί σε μια ομάδα εργασίας ζητώντας κάτι πολύ φυσιολογικό, δηλαδή μια θέση στη μικρή κοινωνία που λέγεται εργασία, είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτό που είχε υπολογίσει. Εκεί, έρχεται η κακή ψυχολογία να χτυπήσει την πόρτα και να κάνει αισθητή την παρουσία της, με κάθε τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση, είναι σημαντικό να αναγνωρίσει το άτομο το κίνητρό του και να αποφασίσει αν και πόσο θέλει να βρίσκεται στη θέση αυτή. Αν καταλήξει πως δεν μπορεί να απομακρυνθεί από το περιβάλλον που βρίσκεται, τον ρόλο παίρνει η θέληση για να αναπτυχθεί κανείς σε αφιλοξενο περιβάλλον. Με πρώτο και κύριο βήμα, αυτό του «σε γράφω και λίγο στα παλιά μου παπούτσια». Είναι σημαντικό να μην επηρεάζεται από προσεγγίσεις που δεν έχουν καλή διάθεση μένοντας συγκεντρωμένος στην εργασία του. Στη συνέχεια σημαντικό είναι να είναι ξεκάθαρο το άτομο μένοντας στο αυστηρά επαγγελματικό πλαίσιο, μην αφήνοντας περιθώρια και παραθυράκια για κιτρινισμούς.

Η ψυχολογία του νέου είναι αρκετά περίπλοκη. Μέχρι να καταφέρει να μπει στην κανονική ροή της εργασίας και να δει πώς παίζεται όλο το παιχνίδι, θέλει χρόνο, ειδικότερα σε πόστα με αρκετά άτομα. Οι πρώτες ημέρες, εκτός από την αναγνώριση και την προσαρμογή, εμπεριέχει και την άρνηση ή την απορία σε σχέση με τους τρόπους λειτουργίας. Όλα γίνονται για κάποιο λόγο, αλλά ποιος είναι αυτός; Γνωρίζει ποιος κάνει τι, γιατί είναι έτσι αυτό ή εκείνο, τι χαρακτήρας είναι ο καθένας και πώς μπορεί να διαχειριστεί το κάθε άτομο, σε περίπτωση που θα ήθελε να προστατεύσει τον εαυτό του. Όλα είναι απόμακρα κι άκοσμα, χωρίς πρόθεση γνωριμίας. Τότε έρχονται οι απορίες «μήπως κάνω κάτι λάθος, ποιον μπορώ να ρωτήσω ή να εμπιστευτώ;» Λογικές απορίες, μέχρι φυσικά, όλα να πάρουν τον δρόμο τους και με τον καιρό τα πράγματα προσαρμόζονται σε τέτοιο βαθμό, που όλα μοιάζουν μακρινό παρελθόν.

Τώρα η ψυχολογία του παλιού είναι σε στάση άμυνας. Έρχεται κάποιος ξένος στα δικά του τα χωράφια και «τρίζει» με την ύπαρξή του τη δική του καρέκλα. «Αν εκείνο το άτομο είναι καλύτερο από μένα, αν δεν είμαι πια αρκετός, αν μπει εμπόδιο, αν, αν, αν». Όλα είναι εικασίες. Μπορεί να στέκουν, αλλά μπορεί και όχι. Όλα είναι σε μια σύγχυση. Στις μεγάλες εταιρίες, η πίεση λόγω των αρμοδιοτήτων είναι μεγαλύτερη. Τέτοιου είδους σκέψεις είναι λογικές. Ωστόσο, με τη γνωριμία και την αποδοχή, σιγά- σιγά όλα λύνονται. Μπορεί να πάμε και με το σκεπτικό «έχε κοντά τον εχθρό σου», αλλά στο τέλος, όλα αλλάζουν δρόμο και μπαίνει μπροστά ο επαγγελματισμός και η λογική.

Ωστόσο υπάρχουν και οι εργασιακοί χώροι που δεν είναι έτσι τα πράγματα κι εμπνέεται ένα πνεύμα συνεργασίας.  Η δουλειά των ονείρων μας για όλους. Τα πράγματα είναι πιο βατά. Κάπως έτσι (αν όχι έτσι) γίνεται σε κάθε νέο περιβάλλον, είτε αυτό λέγεται εργασία, είτε οτιδήποτε άλλο. Το σίγουρο είναι πως αν δε γνωρίσουμε τον άλλον, σε ό,τι συνθήκες κι να είμαστε και προδικάζουμε με τη συμπεριφορά μας ή με τις σκέψεις μας, το μόνο σίγουρο είναι πως σε αρκετά μεγάλο ποσοστό, θα πέσουμε έξω. Μπορεί από την όψη και μόνο πολλές φορές να λέμε πως «αυτός ο άνθρωπος δε μου κάνει», αλλά η παρουσία σχεδόν ποτέ δεν ανταποκρίνεται στο βάθος ενός ανθρώπου.  Μόνο αν είμαστε ανοιχτοί, μπορούμε να δούμε και να καταλάβουμε πόσο σωστοί ή λάθος είμαστε.