Σίγουρα κάποια στιγμή θα ονειρεύτηκες πώς θα ήταν η ζωή δίχως έγνοιες, δίχως άγχη, δίχως προβλήματα. Μια καθημερινότητα γαλήνης, ηρεμίας και ψυχικής ισορροπίας, που σου προσφέρει ευεξία κι αισιοδοξία για το μέλλον. Ξυπνάς, όμως, από το όνειρο κι επανέρχεσαι στη σκληρή αλήθεια: περιτριγυρίζεσαι από αμφιβολία, άγνοια, εκνευρισμό και ματαιότητα.
Μέσα στο ζοφερό αυτό τοπίο προσπαθείς να βρεις μια σπίθα φωτός ή έστω να «ξεθολώσεις» λιγάκι τον δρόμο σου. Κάθε άνθρωπος έρχεται συχνά αντιμέτωπος με τους δικούς του δαίμονες, που άλλοτε διαλέγει κι άλλοτε του έρχονται απρόσκλητοι. Σαν ένας άλλος Ηρακλής, που συναντά μπροστά του την Αρετή και την Κακία, έτσι και τώρα ο άνθρωπος του σήμερα έχει να κάνει τους δικούς του άθλους, για να καταφέρει να προχωρήσει. Μόνο που η διαφορά είναι ότι ως ένα σημείο πια, μπορεί να υπολογίσει το στοιχείο της τύχης και του απρόσμενου.
Ας κοιτάξουμε πιο διεξοδικά αυτό το σταυροδρόμι: από τη μία πλευρά, είναι η περίπτωση όπου εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε τα προβλήματά μας κι έχουμε το θάρρος και το σθένος να τ’ αντιμετωπίσουμε και να βγούμε νικητές από αυτή τη μάχη. Και μόνο το γεγονός ότι αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας τις δυνατότητες και τις ικανότητες να βρει μόνος του τη λύση, αρκεί για ν’ ανυψωθεί το ηθικό. Είναι αυτό που λέμε μεταξύ μας: «Πήρα τα πάνω μου». Και γιατί να μην τα πάρεις; Με πίστη και πείσμα, ρίχνεσαι αυτοβούλως στο πεδίο της μάχης έχοντας στον νου σου τίποτ’ άλλο παρά μόνο τη νίκη. Μικρό ή μεγάλο, το εμπόδιο που σου προκύπτει δε σε τρομοκρατεί, ούτε σε κάνει να διστάζεις. Ακόμα κι αν σου είναι κάτι το άγνωστο και το πρωτόγνωρο, ίσως και να σε ιντριγκάρει, σαν να νιώθεις ότι έχεις μια πρό(σ)κληση για δράση και δοκιμάζεις τα όριά σου.
Ο δρόμος για τον θρίαμβο είναι ένα εκατοστάρι, που απαιτεί ταχύτητα, συγκέντρωση, έχοντας λάβει υπόψιν σου όλες τις συνισταμένες. Με το που φύγεις από την εκκίνηση, δεν υπάρχει γυρισμός. Το βλέμμα σου είναι καρφωμένο στο τέρμα και δίνεις όλο σου το είναι, για να κατακτήσεις την κορυφή. Και το κάνεις! Η αίσθηση της ανακούφισης και της ικανοποίησης πλημμυρίζει το σώμα σου κι έχεις να συμπληρώσεις άλλο ένα επίτευγμα στο βιογραφικό σου. Δε χρειάζεσαι συγχαρητήρια και πανηγυρισμούς από τρίτους, γιατί ξέρεις ότι η καλύτερη επιβράβευση έρχεται από εσένα τον ίδιο.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει κι η άλλη όψη του νομίσματος. Αυτή όπου καλώς ή κακώς μας χτυπάει την πόρτα η συγκυρία και μας αφήνει μπροστά τις 10 πληγές του Φαραώ. Μας πιάνει εξαπίνης; Φυσικά. Αρχίζει να στάζει ο ιδρώτας στο μέτωπό μας; Σαν ρυάκι σε βουνοπλαγιά. Θέλουμε να τρέξουμε στη μπανιέρα και να κλαίμε σε εμβρυϊκή στάση κάτω από τον ήχο του νερού που πέφτει πάνω μας; Πες το κι έγινε. Είμαι μόνο εγώ ή τα δυσκολότερα προβλήματα εμφανίζονται όταν έχω οργανώσει κάπως τη ζωή μου κι υπάρχει μια σχετική νηνεμία χωρίς πολλές φανφάρες; Είναι λες και κάποια ανώτερη δύναμη κοιτάει από πάνω και τρίβει τα χεράκια της, για να βγάλουμε εμείς αργότερα τα ματάκια μας. Ξέρεις ότι βρίσκεσαι σ’ αυτή τη φάση, όταν ξεστομίζεις τη φράση «Τι ήταν πάλι αυτό που με βρήκε;» κι ακολουθούν έπειτα αναφορές στην τύχη και τη μοίρα σου, με τα ανάλογα για την περίσταση διακοσμητικά επίθετα. Γιατί όλοι ξέρουμε ότι, πριν λύσεις ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να ρίξεις και ένα καντήλι.
Ωστόσο, πέρα από το αστείο της υπόθεσης, για μια στιγμή αισθανόμαστε μια αδιευκρίνιστη πίεση από το σύμπαν, που ενίοτε είναι τόσο αποπνικτική ώστε μας οδηγεί σε πλήρη αδράνεια. Μάλλον το ότι δε γνωρίζουμε ακριβώς το από πού προέκυψε, να μας καθιστά κάπως ανίσχυρους κι απροστάτευτους απέναντι στον κίνδυνο, με αποτέλεσμα να κάνουμε τόσα βήματα πίσω που να υποδηλώνεται ένα είδος παραίτησης. Σίγουρα η οπισθοχώρηση δεν είναι η πρώτη επιλογή που πέφτει στο τραπέζι, αλλά άθελά μας αναγκαζόμαστε να την κάνουμε, μιας κι οι υπόλοιπες εναλλακτικές μάς φαίνονται σαν αναρρίχηση στο Έβερεστ. Εδώ είναι που φαίνεται η δύναμη ψυχής, ώστε να βγούμε αλώβητοι από άλλον ένα Γολγοθά.
Μπορεί στα μάτια των άλλων να φαινόμαστε δειλοί, φοβητσιάρηδες ή ευθυνόφοβοι και ν’ ακούμε τα επικριτικά τους σχόλια. Μην ξεχνάμε ότι το κάθε άτομο λειτουργεί διαφορετικά κάτω από πίεση κι έχει διαφορετικούς μηχανισμούς «αποσυμπίεσης». Αυτό που μετράει πιο πολύ είναι να εστιάσεις την προσοχή σου στο δάσος κι όχι στο δέντρο κι ίσως να δεις ότι τελικά τα πράγματα είναι πιο απλά, αν δεν τα βάλεις κάτω από το μικροσκόπιο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου