Τη σεζόν 2010-2011 προβλήθηκε στο Mega η ελληνική σατιρική σειρά κινουμένων σχεδίων «Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος». Πρωταγωνιστής ήταν ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος, ο οποίος αρνούνταν να πληρώσει τον οβολό του στον Χάρο προκειμένου να μεταφερθεί στον Κάτω Κόσμο. Συνοδοιπόρος σε αυτό το «ταξίδι» ήταν και ο θεός Ερμής στον ρόλο του ψυχοπομπού. Στα 14 επεισόδια που βγήκαν στον αέρα, βλέπουμε έναν θνητό που αψηφά κατάματα τον θάνατο και κάνει τα πάντα, για να παραμείνει λίγο ακόμη στον επίγειο κόσμο. Η στάση του απέναντι στις καταστάσεις και τα προβλήματα που προκύπτουν μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει μερικούς τηλεθεατές στο να μην τον συμπαθούν- στη χειρότερη να τον αντιπαθούν κιόλας.
Το μήνυμα που μπορεί να πει κανείς ότι προκύπτει από την εν λόγω σειρά είναι ότι η ζωή φαίνεται πως αγαπά τους κυνικούς και τους πεσιμιστές. Κάποια στιγμή θα έχεις έρθει σε συναναστροφή με την περίπτωση αυτή συντρόφου/ συνεργάτη/ προϊσταμένου, που σου δίνει την εντύπωση ότι βλέπει πάντα και παντού το ποτήρι μισο-άδειο. Δεν οφείλεται στο γεγονός ότι διακατέχεται από αίσθημα υπεροχής˙ απλώς δεν είναι ικανοποιημένος με κανέναν και με τίποτα. Για τον έξω κόσμο αυτό το είδος ανθρώπου διατηρεί ένα χαμογελαστό προσωπείο, για να αποκαλύψει μόνο στους κοντινούς του το ποιος πραγματικά είναι. Με τις απαιτήσεις και την γκρίνια του. Αν είσαι σε φάση «εγώ στον κύκλο μου δεν έχω τέτοια άτομα», τότε σου έχω κακά μαντάτα.
Κάτι περισσότερο από δύσκολος κι απρόβλεπτος στις αντιδράσεις, κανείς δε γνωρίζει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να προσεγγίσει έναν πεσιμιστή. Κι όταν λέω προσέγγιση, εννοώ και σε φιλικό και σε ερωτικό επίπεδο. Γιατί, καλώς ή κακώς, η εικόνα ενός στρυφνού, απαιτητικού ατόμου δεν είναι στην τελική και βαρκάδα την άνοιξη. Βέβαια, όπως είπα και προηγουμένως, ο κυνικός άνθρωπος προβάλλεται εκ πρώτης όψεως ως προσιτός, κοινωνικός κι ευδιάθετος. Αρκούν, όμως, λίγες επαφές μαζί του, ώστε να πέσουν οι μάσκες. Ενίοτε, θα σου δίνει ο ίδιος τα στοιχεία εκείνα που θα «καρφώνουν» την πραγματική του ταυτότητα. Ένα από τα πιο τρανταχτά αποτελεί η αδιακρισία. Ανάλογα με την περίπτωση και την ευαισθησία του καθενός, μπορεί να είναι προσόν ή μειονέκτημα. Το γεγονός ότι μπορεί να εκφράσει άφοβα αυτό που σκέφτεται ή νιώθει έχει διττό νόημα: από τη μία, φαίνεται ν’ αναλαμβάνει πρωτοβουλία να υποστηρίζει τη θέση του, από την άλλη, βάζει στην άκρη τους συναισθηματισμούς και βλέπει τα πράγματα υπό το πρίσμα της λογικής. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι όλα παιχνίδια του μυαλού, αλλά και της καρδιάς.
Ίσως, ο κυνικός να λειτουργεί μ’ αυτόν τον τρόπο, με σκοπό να προστατέψει τον εαυτό του από τυχόν απογοητεύσεις κι άσκοπη θλίψη. Ίσως να έχει πληγωθεί στο παρελθόν τόσο πολύ, ώστε να κάνει τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να μη βρεθεί ξανά σ’ αυτή την κατάσταση. Ίσως, να βλέπει τον εαυτό του ως μια άψυχη μονάδα, που δε σηκώνει γλυκόλογα και ρομαντισμούς κι ισοπεδώνει οτιδήποτε όμορφο, αισιόδοξο κι ερωτικό με άκρατη λογική. Όσο περνάει ο καιρός, ο κυνισμός μετατρέπεται από τρόπο σκέψης σε στάση ζωής. Τότε είναι που εξετάζεις καθετί με μια ψυχρότητα, που μπορεί να χαρακτηριζόταν κι ωμή, αρκεί και μόνο να μην επενδύσεις συναισθηματικά. Συχνά αυτό το μείγμα κυνισμού-μελαγχολίας-απαισιοδοξίας έχει οδηγήσει τον άνθρωπο σε αριστουργήματα, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται. Μάλλον η εριστική αυτή προσωπικότητα έχει τη δυνατότητα να παραμείνει προσηλωμένη στον στόχο της και να λάβει σημαντικές αποφάσεις με την έντονη διαύγεια που την χαρακτηρίζει.
Είτε το θεωρείς γλυκανάλατο ή φοβάσαι την ψυχική οδύνη, να ξέρεις αυτό: το συναίσθημα και ο έρωτας είναι δημιουργήματα του ανθρώπου και πάντα θα έρχονται σε κόντρα με το μυαλό, το λογικό, το σωστό. Σημασία έχει να μπορείς να «δαμάσεις» τις 2 αυτές δυνάμεις για το δικό σου καλό. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα συναντήσεις έναν κυνικό και θα του πεις να χαμογελάσει ή αν βρεθεί κάποιος άλλος να σου δώσει τη συμβουλή αυτή, μήπως καλύτερα ν’ αναρωτηθείς αν όντως θα τον ωφελήσει ή θα του προκαλέσει ένα ρήγμα στην αυτοεκτίμησή του;
Φωτογραφία από αρχείο του MEGA TV
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου