Αναθεωρούμε ενίοτε τις πράξεις μας, αυτό δεν είναι μυστικό· όλοι πρέπει το κάνουμε κι είναι ένα σημαντικό βήμα, το οποίο θα μας οδηγήσει στη λήψη σωστών επιλογών. Όταν μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία συχνά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα λάθη μας· λάθη που είχαμε ξεχάσει –εσκεμμένα ή μη– μέσα σε κρυμμένα κουτάκια του μυαλού μας. Εκείνη τη στιγμή, εν τούτοις, είμαστε αναγκασμένοι να τα αντιμετωπίσουμε και να ψάξουμε τους λόγους που επέφεραν αυτό το λάθος.
Σίγουρα δεν μπορούμε να διαγράψουμε τα λάθη μας, αυτό είναι δεδομένο· μπορούμε, ωστόσο, να διορθώσουμε ορισμένα πράγματα που προκαλέσαμε, αρχίζοντας απ’ τον ίδιο μας τον εαυτό. Τι δε μας αρέσει πάνω μας; Δεν εννοώ ως προς την εικόνα μας, αλλά ως προς τη συμπεριφορά μας. Η αλλαγή του εαυτού μας είναι η αρχή της αποφυγής των ίδιων λαθών κι από εκεί πρέπει να αρχίσουμε την «επεξεργασία».
Μεταβάλλοντας τις λανθασμένες μας συμπεριφορές σε σωστές, αυτόματα αποφεύγουμε την επανάληψη λανθασμένων επιλογών. Η συμπεριφορά στην παρούσα κατάσταση δεν αποτελεί μονάχα τον τρόπο διαχείρισης των γεγονότων ή των άλλων ανθρώπων, αλλά και την ορθή λήψη αποφάσεων που πρόκειται να επηρεάσουν τη ζωή μας -ή τουλάχιστον την απόρριψη των λαθών αποφάσεων.
Επί του πρακτέου, δεν μπορούμε να αλλάξουμε αυτά που έχουν συμβεί, όμως μπορούμε να αλλάξουμε την έκβασή τους. Για παράδειγμα, αν τα λόγια μας πλήγωσαν κάποιον άνθρωπο κι εμείς αισθανόμαστε εκ των υστέρων άσχημα γι’ αυτό, μπορούμε να του μιλήσουμε, να του εξηγήσουμε τα κίνητρα που μας έκαναν να συμπεριφερθούμε άσχημα και να του δώσουμε το χρόνο να κατανοήσει τους λόγους που μετανιώσαμε εν τέλει.
Δεν είναι κακό, επίσης, να ζητάμε συγγνώμη· ακόμη κι αν η συγγνώμη μας δεν εκφράζεται με λόγια, αλλά με πράξεις. Έχουμε την ευκαιρία να δείξουμε πως έχουμε μετανιώσει και πως είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διορθώσουμε τα λάθη μας. Αν, βέβαια, ο άνθρωπος –ή οι άνθρωποι– στους οποίους απευθυνόμαστε δεν είναι διατεθειμένοι απ’ την πλευρά τους να μας συγχωρέσουν, τότε δε φταίμε εμείς.
Εμείς κάναμε απ’ την πλευρά μας το πρώτο βήμα· εκδηλώσαμε τη μετάνοιά μας και προσπαθήσαμε να λάβουμε τη συγχώρεση. Δε φταίμε εμείς αν οι άλλοι δεν έχουν την ψυχική δύναμη να μας τη δώσουν -ή αν ο εγωισμός τους τούς κρατάει πίσω και επιβάλει να μη μας την παρέχουν. Άλλωστε, πρέπει να μάθουμε να συγχωρούμε πρώτα απ’ όλα εμείς τον εαυτό μας για τα λάθη του. Όταν αρχίσουμε να συγχωρούμε τα δικά μας λάθη αφενός θα μας είναι πιο εύκολο να συγχωρέσουμε τους άλλους κι αφετέρου θα ανακουφιστούμε.
Δεν υπάρχει delete στα λάθη μας· δυστυχώς πρέπει να ζήσουμε με αυτά. Υπάρχει, όμως, «επεξεργασία» η οποία μας επιτρέπει να τα φέρουμε στα δικά μας μέτρα και σταθμά, προκειμένου να τα αποδεχτούμε. Διότι ολόκληρη η ζωή μας περιστρέφεται γύρω απ’ την αποδοχή του εαυτού μας και κατ’ επέκταση των πράξεών μας. Προσπαθούμε διαρκώς να δικαιολογούμε τις επιλογές μας, έστω και μέσα στα στενά πλαίσια του μυαλού μας.
Πρέπει, ωστόσο, να έρθει κάποια στιγμή που δε θα νιώθουμε την ανάγκη να προβάλουμε δικαιολογίες στον εαυτό μας για τις αποφάσεις μας. Το οφείλουμε στον εαυτό μας να έρθει η στιγμή που θα αισθανόμαστε περήφανοι για όλα όσα έχουμε κατορθώσει και κάνει εν γένει στη ζωή μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη