Έχεις ποτέ αμφιβάλει για κάποιον άνθρωπο που υπάρχει στη ζωή σου; Σου έχει μπει ποτέ η ιδέα στο μυαλό ότι κάποιος σου λέει επανειλημμένως ψέματα, όμως, δεν μπορείς να το αποδείξεις; Είμαι σίγουρος ότι σου έχει συμβεί κάτι απ’ τα παραπάνω. Όπως είμαι σίγουρος ότι κι εσύ έχεις ξεστομίσει κανένα ψεματάκι κάπου τυχαία· είμαι σίγουρος ότι άμεσα ή έμμεσα έχεις αποκρύψει πράγματα ή γεγονότα κάποια στιγμή, έχεις σκεπάσει λιγάκι την αλήθεια.
Κι εδώ, έχοντας αυτές τις σκέψεις, εύλογα μπορεί να προκύψει μία απορία: τελικά ποιος είναι απολύτως ειλικρινής; Ποιος αποκαλύπτει όλες τις πτυχές του «εγώ» του, όλα τα βιώματα κι όλες τις σκέψεις του; Μάλλον, πλέον, κανένας δεν το κάνει. Κι όχι επειδή οι άνθρωποι έχουν κακές προθέσεις και θέλουν να μας βλάψουν λέγοντάς μας ψέματα, αλλά διότι δεν είναι εφικτό να γνωρίζουμε τα πάντα για ‘κείνους.
Όλοι έχουν δικαίωμα να κρατούν ορισμένες αναμνήσεις και σκέψεις μόνο για τον εαυτό τους κι αυτό είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Δεν μπορούμε να εξαναγκάσουμε κανέναν να μας επιτρέψει να εισβάλουμε στο μυαλό του και να διαβάσουμε με το έτσι θέλω τις σκέψεις του. Άσε που –αν εν τέλει συνέβαινε αυτό– ίσως να καταλήγαμε σε πολλές περιπτώσεις δυστυχείς κι απογοητευμένοι· ίσως οι άνθρωποι να μη σκέφτονται ακριβώς αυτά που περιμένουμε.
Σαφώς, η άγνοια δεν είναι η πρώτη μας επιλογή –ούτε καν η δεύτερη ή η τρίτη–, εν τούτοις έχουμε αρκεστεί στο να μαθαίνουμε απ’ τους ανθρώπους αυτά που θέλουν να ξέρουμε. Κι εμείς αντίστοιχα, με τη σειρά μας, γνωστοποιούμε στους άλλους αυτά που θέλουμε να γνωρίζουν. Τα παραπάνω συνέβαιναν ανέκαθεν και δε νομίζω ότι υπάρχει περίπτωση να σταματήσουν να συμβαίνουν.
Ούτε μπορούμε εμείς να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων· το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μάθουμε να ζούμε με αυτά. Να μάθουμε να εμπιστευόμαστε· όχι να γινόμαστε θύματα, αλλά να αφήνουμε χώρο και χρόνο στους ανθρώπους γύρω μας για να μην τους πνίξουμε απ’ τα υπερβολικά συναισθήματά μας. Να κατανοούμε την ανάγκη για ιδιωτικότητα και να μην πιέζουμε τις καταστάσεις -διότι τίποτε καλό δεν μπορεί να επιφέρει αυτή μας η στάση.
Κι όσον αφορά στα ψέματα, ίσως να μη μάθουμε ποτέ ποιος είναι απολύτως ειλικρινής. Αλλά, αν το σκεφτούμε καλύτερα, πρέπει να αναλογισθούμε αρχικά πόσο ειλικρινείς είμαστε εμείς τόσο με τους άλλους όσο και με τον εαυτό μας. Πρέπει να ζυγίσουμε τις σκέψεις και τις πράξεις μας και να δούμε πόση αλήθεια εμπεριέχουν. Σύντομα θα αντιληφθούμε ότι κι εμείς αποκρύπτουμε ορισμένα πράγματα· ίσως όχι καθοριστικά ή σοβαρά, μα συνεχίζουμε να το κάνουμε.
Πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να κοιτάμε τη δική μας συμπεριφορά· να κατανοούμε ότι κι οι άλλοι άνθρωποι σκέφτονται μέσες άκρες όπως κι εμείς. Μπορεί κανένας να μην είναι απολύτως ειλικρινής, ωστόσο αυτό δεν τους κάνει όλους αυτομάτως απολύτως ψεύτες. Όλοι έχουμε δικαίωμα να κρατάμε ορισμένα πράγματα για τον εαυτό μας κι αυτό δεν είναι παράλογο· παράλογο είναι όταν κάποιος αυτό το θεωρεί εξαπάτηση.
Κανένας δεν μπορεί να πει ότι δεν το κάνει, όλοι το κάνουμε. Όλοι έχουμε πει έστω και μία φορά ψέματα. Επομένως, την επόμενη φορά που πρόκειται να κρίνεις ή να σχολιάσεις μία συμπεριφορά, σκέψου αν εσύ την έχεις υιοθετήσει ποτέ μέχρι τώρα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη