Αυτοί οι άνθρωποι, οι «δυνατοί», νιώθεις λες και μπορούν να αντέξουν τα πάντα· λες και πλέον έχουν αποποιηθεί την ανθρώπινη υπόστασή τους κι έχουν δυνάμεις υπερφυσικές, τις οποίες έχουν μάθει να ελέγχουν άριστα. Αυτοί οι άνθρωποι φαντάζουν σκληροί· οι αντιδράσεις τους είναι ήρεμες και μετρημένες, όμως στο βλέμμα τους είναι εμφανές ότι κάτι τους βασανίζει -κάτι που αδυνατούν να εντοπίσουν και να λύσουν.
Συχνά επιλέγουν τη μοναξιά τους κι αυτό μας προβληματίζει ή ίσως να μας πληγώνει ενδόμυχα. Έχουν μάθει να κινούνται μόνοι κι αυτό είναι ολοφάνερο· εν τούτοις, εμείς αισθανόμαστε ότι μας βγάζουν έξω απ’ τη ζωή και τα προβλήματά τους. Θεωρούμε, επίσης, ότι εφόσον έχουν μάθει να διαχειρίζονται τα θέματά τους μόνοι και το καταφέρνουν καλά, απ’ ότι φαίνεται, δεν υπάρχει λόγος εμείς να τους παρέχουμε οποιαδήποτε βοήθεια.
Αντιθέτως, ενίοτε ξεσπάμε πάνω σε αυτούς τους ανθρώπους· εκτονώνουμε τα νεύρα και το θυμό μας με ακραίες αντιδράσεις ενώπιόν τους. Διότι μέσα μας νομίζουμε ότι μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά μας καλύτερα από όλους τους υπόλοιπους. Νομίζουμε ότι η «δύναμη» που εκπέμπουν είναι πέρα για πέρα αληθινή κι άθραυστη. Κι έτσι –ίσως άθελά μας– εκμεταλλευόμαστε αυτή τους τη στάση προκειμένου να αισθανθούμε ανακούφιση.
Γνωρίζουμε πολύ καλά πως η συμπεριφορά μας είναι άδικη, διότι οι περισσότεροι έχουμε βρεθεί στη θέση των «δυνατών» ορισμένες φορές. Είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή στη ζωή μας κάποιος θα μας αντιμετωπίσει ως δυνατούς -ενώ εμείς ίσως δεν είμαστε όσο σκληροί φαινόμαστε. Ένα απτό παράδειγμα είναι οι γονικές παρατηρήσεις. Συνήθως, στις οικογένειες που απαρτίζονται από δύο ή περισσότερα παιδιά, οι γονείς ασκούν εντονότερη πίεση στα μεγαλύτερα παιδιά, τα «δυνατά».
Αντίστοιχα, στις ερωτικές σχέσεις, συνήθως ο πιο σκληρός, ο πιο «δυνατός» καλείται να υποστεί τις συνέπειες ενός τσακωμού· κι αυτό συμβαίνει γιατί η συμπεριφορά του δείχνει ότι το αντέχει, ενώ μέσα του ίσως να μην μπορεί να το διαχειριστεί στην πράξη. Σε όλες τις σχέσεις υπάρχει μια κάποια εκμετάλλευση· ίσως να υποβόσκει στις περισσότερες των περιπτώσεων και γι’ αυτό να μη γίνεται αμέσως αντιληπτή. Είναι απολύτως φυσιολογικό να έχουμε ορισμένες απαιτήσεις απ’ τον εκάστοτε άνθρωπο.
Τι γίνεται, ωστόσο, όταν οι απαιτήσεις μας ξεπερνούν τα όρια αυτού του ανθρώπου; Ή αν οι δικές του ανάγκες, αντίστοιχα, είναι περισσότερες απ’ τις ήδη υπάρχουσες παροχές μας; Μία σχέση, σε φυσιολογικό πλαίσιο, βασίζεται στο «δούναι και λαβείν». Σαφώς, δεν υπάρχει ζυγαριά στις σχέσεις, εν τούτοις υπάρχουν ορισμένες απαιτήσεις κι απ’ τις δύο πλευρές οι οποίες πρέπει να συγκλίνουν για να υπάρχει ηρεμία. Το βασικότερο λάθος που συμβαίνει είναι ότι κι οι δύο θεωρούν τον άλλο πιο «δυνατό».
Έτσι καταλήγουν ο ένας να ξεσπάει στον άλλο -ενώ κανένας απ’ τους δύο δεν αντέχει το ξέσπασμα. Θεωρούμε, συχνά, δεδομένη την υπομονή των ανθρώπων που αγαπάμε, ωστόσο ξεχνάμε ότι ίσως έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια του άλλου. Αμελούμε ότι κι η υπομονή έχει τα όριά της κι ο άνθρωπος που έχουμε δίπλα μας μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να ξεσπάσει -όπως κάνουμε διαρκώς εμείς. Οι ήσυχοι άνθρωποι θυμώνουν –όπως κι εμείς– στεναχωριούνται και πονούν· απλώς ξέρουν καλά να το κρύβουν.
Την επόμενη φορά που θα καταλάβουμε ότι πρόκειται να ξεσπάσουμε ή να φερθούμε σκληρά με τον οποιοδήποτε τρόπο σε έναν φαινομενικά «δυνατό» άνθρωπο, ας αναλογιστούμε ότι η δύναμη κι η υπεροχή τις περισσότερες φορές είναι η άμυνα αυτού του ανθρώπου.
Είναι η άμυνά του για να μην τον εκμεταλλεύονται και να τον εκτιμούν -παρ’ όλο που ενίοτε συμβαίνει το αντίθετο. Είναι πολύ σημαντικό να σεβόμαστε τις ψυχές των ανθρώπων· κι η πραγματική όψη των ψυχών συνήθως διαφέρει απ’ την εξωτερική όψη ή στάση του εκάστοτε ανθρώπου.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη