Με βεβαιότητα θα μπορούσαμε να πούμε ότι όλοι έχουμε συναναστραφεί τουλάχιστον ένα άτομο το οποίο τείνει να βρίζει. Όμως βωμολοχία με βωμολοχία διαφέρει· ορισμένοι φαίνεται ότι έχουν κάνει σύστημα το μπινελίκωμα κι αυτό πλέον αποτελεί κομμάτι της προσωπικότητάς τους. Αυτούς τους ανθρώπους όταν τους επαναφέρουμε στη μνήμη μας, αντιλαμβανόμαστε άμεσα ότι τους έχουμε συνδέσει με αισχρολογίες και κατεβασμένα καντήλια –φυσικά και δεν αναφέρομαι σε αυτά που θα βρίσκουμε στο σπίτι της μέσης Ελληνίδας γιαγιάς.
Είναι δεδομένο ότι η πλειονότητα του κόσμου σοκάρεται και δυσανασχετεί στο άκουσμα βρισιών και φαινομενικά «άσεμνων» λέξεων· στο κάτω-κάτω δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι αισθητικά τους ενοχλούν τέτοιου είδους λέξεις και φράσεις. Το σεβόμαστε, μα προχωράμε στο θέμα μας.
Σίγουρα η ελευθερία του λόγου μας έχει δώσει το δικαίωμα να εκφραζόμαστε όπως επιθυμούμε, αρκεί να μην προσβάλουμε κανέναν και να μην ξεπερνάμε τα όρια της άλλης πλευράς στην εκάστοτε συναναστροφή μας. Όμως, είναι μονάχα η ελευθερία του λόγου που κάνει ορισμένους ανθρώπους να βωμολοχούν ακατάπαυστα;
Μέσα στο μυαλό μου φέρνω, ασυναίσθητα, πολλά παραδείγματα ανθρώπων που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν αρκετά συχνά λέξεις-ταμπού, ενώ κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το υψηλό νοητικό τους επίπεδο. Συμπληρωματικά με τις υψηλές νοητικές τους ικανότητες, έχουν κατορθώσει να μη χάσουν το επίπεδό τους στα μάτια μου. Πέραν, ωστόσο, της βιωματικής μου εμπειρίας η οποία σαφώς βασίζεται αποκλειστικά σε δικά μου συμπεράσματα, έχει ενδιαφέρον να αναφερθώ σε πρόσφατες έρευνες που αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που βωμολοχούν περισσότερο τείνουν να είναι πιο ευφυείς.
Δεν αναφέρομαι σαφώς σε clickbait έρευνες που παρουσιάζουν αυθαίρετα πορίσματα· ένα deep search περί του ζητήματος θα σας πείσει -αν δεν το έχει κατορθώσει ως το τέλος του αυτό το κείμενο. Σίγουρα, όλα αυτά δεν αφορούν όλους τους ανθρώπους που έχουν αδυναμία σε ένα πιο υβριστικό λεξιλόγιο, θα αποτελούσε γενίκευση αν ισχυριζόμουν ότι όλοι οι άνθρωποι με τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά είναι πιο ευφυείς από όλους τους υπόλοιπους.
Δεν είναι γενικευμένο συμπέρασμα, όμως, το γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι που συνηθίζουν να βρίζουν συχνά κι έχουν συμμετάσχει σε σχετικές έρευνες παρουσιάζουν μεγαλύτερο γλωσσικό πλούτο από αυτούς που δε βωμολοχούν καθόλου και τείνουν να είναι πιο ανοιχτοί όσον αφορά στις σχέσεις τους.
Για να είμαστε ακριβείς, το άνωθεν πόρισμα ανήκει σε μία αρκετά πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στην αμερικάνικη επιθεώρηση των γλωσσικών επιστημών (The Languages Sciences Journal) και στην οποία ζητήθηκε απ’ τους συμμετέχοντες να καταγράψουν, μέσα σε περιορισμένο χρόνο, όσες περισσότερες βρόμικες λέξεις γνώριζαν, ή εν πάση περιπτώσει μπορούσαν να θυμηθούν. Το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό· οι άνθρωποι που γνώριζαν τις περισσότερες «απαγορευμένες» λέξεις-ταμπού δεν περιορίζονταν μονάχα σε αυτές τις ορολογίες, αλλά αντ’ αυτού είχαν εν γένει πιο πλούσιο λεξιλόγιο. Τα παραπάνω αποτελούν απλώς τα αποτελέσματα μίας έρευνας εκ των πολλών που υπάρχουν διαθέσιμες για τον αναγνώστη και τον ερευνητή.
Όπως και να ‘χει, όποια κι αν είναι η αλήθεια, οι βωμολοχίες δεν υποδεικνύουν σε καμία περίπτωση έλλειψη πνευματικού επιπέδου ή ευφυΐα. Επομένως, είναι αν μη τι άλλο άδικο να κρίνουμε εκ των προτέρων τους ανθρώπους μονάχα από αυτό το χαρακτηριστικό τους.
Σαφώς δεν είναι όλοι όσοι βρίζουν διάνοιες -αυτό είναι αδύνατον· όμως, ίσως είναι λιγάκι πιο ελεύθεροι απ’ τους υπόλοιπους – ίσως κι όχι. Πάντως, καλό είναι να δεχόμαστε τους ανθρώπους γι’ αυτό που είναι αντί να γινόμαστε επικριτικοί μαλάκες, τι λέτε κι εσείς;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη