Όλοι έχουμε νιώσει επανειλημμένως αυτά τα απαίσια συναισθήματα που μας αναγκάζουν κατά κάποιο τρόπο να χρησιμοποιήσουμε το ψέμα προκειμένου να διευθετήσουμε την εκάστοτε κατάσταση με ομαλό τρόπο. Θεωρούμε ότι χρησιμοποιώντας το ψέμα θα βγούμε απ’ τη δύσκολη θέση, παρ’ όλο που εμείς βάλαμε τον εαυτό μας σε αυτήν. Και γνωρίζουμε ότι τα ψέματα κάποια στιγμή θα μας οδηγήσουν σε αδιέξοδο, ωστόσο στην παρούσα κατάσταση αισθανόμαστε ασφαλείς, όντας κρυμμένοι πίσω απ’ την κάλπικη ασπίδα που οι ίδιοι φτιάξαμε.
Σαφώς ό,τι και να μας λένε οι γύρω μας, όσες συμβουλές και να ακούσουμε περί ψεμάτων τις καταγράφουμε στα άδυτα του μυαλού μας ως ανυπόστατες. Παρ’ όλο που ξέρουμε ότι η αλήθεια θα μας λυτρώσει αρνούμαστε πεισματικά να το αποδεχτούμε κι ενδεχομένως είναι λογικό. Διότι το ένστικτό μας μας συμβουλεύει να μην αποκαλυφτούμε σε καμία περίπτωση, γεγονός που δε μας αφήνει περιθώρια επιλογής.
Σίγουρα αμφιβάλλουμε για το αν πράττουμε σωστά, σίγουρα αμφιταλαντευόμαστε και σκεφτόμαστε αν η απόφασή μας να ακολουθήσουμε το δρόμο του ψεύδους είναι ορθή, ωστόσο μέσα στο μυαλό μας τα πράγματα είναι τόσο μπερδεμένα που η αλήθεια δε φαντάζει ως πιθανή επιλογή. Ακόμη κι αν ξέρουμε ότι τα πράγματα ενδέχεται να γίνουν περισσότερο σύνθετα, δεν επηρεαζόμαστε. Ξέρουμε ότι εκείνη τη στιγμή απλώς πρέπει να βελτιώσουμε την ήδη βεβαρημένη θέση μας.
Κι ενώ στο παρελθόν αναμφίβολα έχουμε δεχθεί κριτική για τα ψέματά μας, εμείς είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι σύμμαχοί μας. Διότι αφενός αποτελούν ελαφρυντικό για τα γεγονότα κι αφετέρου παρουσιάζουν τα πράγματα όπως εμείς θα θέλαμε να είχαν συμβεί. Αποτελούν ουσιαστικά την καλύτερη εκδοχή της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε, ακόμη κι αν ξέρουμε ότι αυτή υφίσταται μόνο μέσα στο μυαλό μας.
Εν τέλει, ωστόσο, όταν η ίδια η πραγματικότητα αρνείται να επιβεβαιώσει τα γεγονότα, εμείς βρισκόμαστε στην πολύ δύσκολη θέση να πρέπει να αποκρυπτογραφήσουμε τα ίδια μας τα ψέματα πλάθοντας καινούργια – πιο σύνθετα αυτή τη φορά προκειμένου να επιβεβαιώνουν τα προηγούμενα. Κι εκείνη τη στιγμή αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο που μόνο λέγοντας την αλήθεια μπορούμε να σταματήσουμε.
Το θέμα είναι ότι μέσα σε αυτή τη διαδικασία χάνουμε σταδιακά τον ίδιο μας τον εαυτό. Διότι για μία ακόμη φορά μπερδεύουμε τις πραγματικές επιδιώξεις μας με αυτές που δημιουργήσαμε στη διαδικασία της κάλυψής μας. Κι οι άνθρωποι γύρω μας αντιλαμβάνονται αυτή τη μεταβολή, η οποία δεν είναι σαφώς θετική, κι απομακρύνονται από εμάς φοβούμενοι ότι ίσως αποτελούμε τροχοπέδη στη ζωή τους ή ότι αποτελούν μαριονέτες που εμείς τις κινούμε με τα ψέματά μας.
Η ουσία είναι ότι τα ψέματα φαντάζουν αναμφισβήτητα ελκυστικά όταν η αλήθεια γνωρίζουμε ότι θα είναι επώδυνη, εν τούτοις αν καταφέρουμε να δούμε μακροπρόθεσμα θα αντιληφθούμε ότι η αλήθεια ενδεχομένως να είναι επώδυνη για τους ανθρώπους γύρω μας, ωστόσο τα ψέματα είναι εκ των υστέρων επώδυνα ακόμα και για τον ίδιο μας τον εαυτό.
Άλλωστε ψέματα χρησιμοποιεί μονάχα όποιος φοβάται και εμείς τι έχουμε να φοβηθούμε – αν τα έχουμε καλά με τον εαυτό μας- από αυτό το περίεργο ταξίδι που ονομάζουμε ζωή;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη