Η αυτό-αξία ως έννοια, αλλά κι ως πραγματικότητα βασίζεται σε δυο πολύτιμες αρετές, την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση. Δυο σπουδαίες αξίες οι οποίες δεν καθορίζονται από εξωτερικά χαρακτηριστικά, αλλά από μια ακαθόριστη εσωτερική δύναμη που κρύβεται μέσα μας. Ο καθένας από μας έχει μια άποψη για τον εαυτό του. Το σύνολο των απόψεων αυτών βρίσκονται στο επίκεντρο της αυτοεκτίμησής μας κι επηρεάζουν καθοριστικά το πώς νιώθουμε τον εαυτό μας και το πώς νομίζουμε πως μας βλέπουν οι άλλοι.
Η αυτοεκτίμησή μας δεν είναι όμως κάτι στατικό κι αμετάβλητο. Είναι κάτι ευμετάβλητο κι άμεσα καθοριζόμενο απ’ τις πεποιθήσεις μας, οι οποίες αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής μας, ως αποτέλεσμα των περιστάσεων και των εμπειριών μας.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση βρίσκεται συχνά στη βάση της πυραμίδας των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στις σχέσεις, στη συμπεριφορά, στα συναισθήματα. Ενώ η υψηλή αυτοεκτίμηση, αυξάνει τις πιθανότητες να δημιουργούμε υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, να είμαστε ικανοποιημένοι κι αποτελεσματικοί στις καθημερινές μας δραστηριότητες.
Τι μπορούμε να κάνουμε για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης; Να εκπαιδευτούμε! Ξέρουμε άραγε καλά τον εαυτό μας; Κι η αυτογνωσία αλλά κι οι επιτυχημένες ανθρώπινες σχέσεις (προσωπικές κι εργασιακές) περνούν μέσα από μια διαδικασία μάθησης. Αν ανακαλύψουμε τις δυνατότητες και τις δυνάμεις μας, αν αποκτήσουμε καλές διαπροσωπικές σχέσεις, εκτιμάμε τον εαυτό μας πολύ περισσότερο. Να μη διστάσουμε λοιπόν να απευθυνθούμε στον κατάλληλο σύμβουλο-επαγγελματία ψυχικής υγείας που θα μας διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Επίσης, μπορούμε να παρακολουθήσουμε εκπαιδευτικά ή και βιωματικά σεμινάρια στον τομέα της συμβουλευτικής και της ψυχολογίας. Έτσι ενισχύουμε τις γνώσεις μας, μας δίνονται νέες προοπτικές, αποκτάμε νέες ικανότητες διερεύνησης του εαυτού μας και δεξιότητες διαπροσωπικής επικοινωνίας. Να ξεκινήσουμε μια νέα δραστηριότητα σε κάτι που μας ενδιαφέρει. Εκεί θα βρούμε ανθρώπους με παρόμοια ενδιαφέροντα και θα αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας.
Γενικά, η επικοινωνία με ανθρώπους που μας καταλαβαίνουν κι η ενασχόληση με κάτι που ξέρουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε, τονώνει άριστα το ηθικό! Τέλος, μπορούμε να εφαρμόζουμε στην καθημερινή μας ζωή μερικές απλές τεχνικές για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Για παράδειγμα, κάντε μία λίστα με τα θετικά σας χαρακτηριστικά. Αν επιμένετε να καταγράψετε και τα αρνητικά σας χαρακτηριστικά, βρείτε τη θετική τους όψη. Καταγράψτε τα θετικά της κάθε ημέρας (για παράδειγμα: έκανα ηλιοθεραπεία, αγόρασα ένα δώρο στη φίλη μου, έφτιαξα ένα ωραίο κέικ, πέρασα καλά στη δουλειά) και το θετικό συναίσθημα που είχατε.
Κάντε μία λίστα με τα επιτεύγματά σας, τις επιτυχίες σας, ό,τι κάνετε καλά, ό,τι καταφέρνετε, απ’ τα πιο σημαντικά ως τα πιο ασήμαντα. Καταγράψτε τις γκάφες ή τις αποτυχίες σας και βρείτε την αστεία τους πλευρά. Αντιμετωπίστε τα λάθη σας με χιούμορ και μάθετε από αυτά, αποφασίστε να αποφεύγετε την τελειοθηρία ή την τελειομανία, η ζωή είναι εδώ και τώρα και καλό είναι να την απολαύσουμε χωρίς να παίρνουμε τα πάντα πολύ σοβαρά!
Γράψτε το πώς θα θέλατε να νιώθετε ή τι θα θέλατε να κάνετε και θυμίστε το στον εαυτό σας. Για παράδειγμα «είμαι άξιος», «φροντίζω τον εαυτό μου», «αρέσω στους φίλους μου». Κάντε μία λίστα με τα στοιχεία που σας αρέσουν στον εαυτό σας: «Μου αρέσω γιατί… Καταγράψτε τρόπους με τους οποίους θα νιώσετε καλύτερα, που δεν κοστίζουν σε χρήμα ούτε έχουν σχέση με φαγητό. Παράδειγμα: να κάνω μια βόλτα στην εξοχή, να χαζέψω τις βιτρίνες, να χαϊδέψω τη γάτα μου. Σκεφτείτε πράγματα που θα σας κάνουν να γελάσετε, τρόπους να βοηθάτε τους άλλους, λόγους για να γιορτάζετε, για τι μπορείτε να είστε περήφανοι.
Κλείνοντας, να επισημάνουμε ότι είναι καλό να θυμόμαστε ότι στη ζωή δεν έρχονται πάντα τα πράγματα όπως τα περιμένουμε κι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μην καταφέρουμε κάτι που θέλουμε, όσο κι αν προσπαθήσουμε. Εμπόδια υπάρχουν πολλά. Αν δεν εκτιμάμε τον εαυτό μας βάζουμε από μόνοι μας ένα ακόμα.
Τελικά, αν με ρωτήσετε ποιος είναι πιο ειδικός να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε την ζητούμενη αυτοπεποίθηση: ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας ή οι ίδιες μας οι εμπειρίες, η απάντησή μου θα σας δοθεί μέσα από ακόμη μία ερώτηση: «Τι είστε διατεθειμένοι να πράξετε προκειμένου να νιώσετε κι εσείς κυρίαρχοι του παιχνιδιού που λέγεται ζωή;»
Επιμέλεια Κειμένου Νάντιας Κοκκίνου: Πωλίνα Πανέρη
