Αν σκεφτείς πως κάθε ώρα, κάθε στιγμή, κάθε απόφαση κι επιλογή μας καθορίζει, τότε είμαστε όλα αυτά μαζί κι ορισμένοι καθένα από αυτά ξεχωριστά.
Οικογένεια, φίλοι, σχέσεις, καταστάσεις, ο καιρός και τα μέρη που μεγαλώσαμε έχτισαν σιγά-σιγά μια προσωπικότητα, που κουβαλάμε χρόνια. Με κοινό κεντρικό άξονα, είμαστε περίπου ίδιοι και πτυχές μας διαμορφώνονται σε κάθε μικρή επανάσταση που κάνει η ζωή εναντίον μας. Στις μικρές επιτυχίες και στις μεγάλες μας ήττες διαβρωνόμαστε κι επαναπροσδιοριζόμαστε. Πού καταλήγουμε; Στο σήμερα και στο τώρα. Γιατί; Δε θα μάθουμε ποτέ.
Χρηστικότερο ερώτημα θα ήταν με ποια ηθική και ποιο γνώμονα ο καθένας μας διαλέγει την πόρτα που θα ανοίξει. Η ηθική είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Τα σωστά και τα λάθη, τα παραπτώματα, οι αξίες και τα ιδανικά είναι προσωπικοί αντικατοπτρισμοί του καθενός. Η αντικειμενικότητα κι η αλήθεια είναι τόσο πολύτιμες όσο και δυσεύρετες κι αυτό, γιατί κανείς δε θα γίνει ποτέ πραγματικά αντικειμενικός, αν δεν βγει απ’ το καβούκι του κι αν δε σταματήσει να κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια.
Σαν παιδάκια ακούσαμε για τη δαφνοφόρο νίκη του καλού, σαν ακροατές παραμυθιών σώσαμε στο μυαλό μας τη δύσμοιρη πριγκίπισσα απ’ την κακιά μάγισσα. Παράχθηκε μέσα μας ένα εγχειρίδιο ηθικής, μια νόρμα από κανόνες κι ορισμούς για το τι πρέπει, τι δεν πρέπει, τι είθισται και τι απαγορεύεται. Πότε την ακολουθήσαμε, πότε την εκτοπίσαμε απ’ τις αποφάσεις μας, και κάποτε την εξωθήσαμε στο ασυνείδητο για να μεθύσουμε τις τύψεις.
Ωστόσο, ακόμη και τις φορές που έχρισες τον εαυτό σου άξιο σωστών κρίσεων κι υπήρξες περήφανος για τον ενάρετο δρόμο που ακολούθησες, έμαθες με το σκληρότερο τρόπο, πως το καλό δεν ανταμείβεται πάντα.
Αναμένουμε τη δίκαιη επιστροφή της καλής μας πράξης και μένουμε αναμένοντας. Αντίθετα παρατηρούμε γύρω μας κακόβουλες πράξεις, κακεντρεχείς συμπεριφορές, εκμετάλλευση και καμία νέμεση να φέρνει την αρμόζουσα τιμωρία. Και με μικροπρέπεια και μυαλό ανακατεμένο απ’ την κρίση της θείας πρόνοιας, αναρωτιέσαι, γιατί να είσαι καλός; Για ‘σένα.
Έχεις υπάρξει υπόδειγμα φίλου, συντρόφου, παιδιού. Έχεις υπάρξει πλήρως υπεύθυνος στις υποχρεώσεις και τις ευθύνες που σου επιρρίπτονται. Στις σχέσεις σου με το ίδιο ή το άλλο φύλο, στους συνεργάτες και κυρίως σε όσους δεν έχεις τίποτα να κερδίσεις. Ευγένεια, καλοί τρόποι, όμορφες συμπεριφορές. Σεβάστηκες τα αισθήματα, τα όρια του απέναντί σου, ξεπέρασες τα δικά σου, παρέμεινες όμως ειλικρινής, «σωστός», τηρώντας τους κώδικες.
Όμως, πληγώθηκες γιατί όλα αυτά δεν τα έκαναν οι άλλοι για ‘σένα, γιατί δεν αναγνώρισαν το πόσο κόπιασες για να σκεφτείς εκείνους, γιατί απλώς δεν ήθελαν. Εσύ καταλήγεις τραυματισμένος, εσύ καταλήγεις εκνευρισμένος κι απορημένος. Πού είναι το αντίβαρο της θυσίας να επιλέξεις το σωστό τρόπο να φερθείς, όταν έμοιαζε αδύνατο;
Δεν κυνηγάμε τρόπαια. Δε φερόμαστε σωστά για το έπαθλο. Φερόμαστε σωστά για να κοιμηθούμε ήσυχα το βράδυ και το μαξιλάρι μας να φιλοξενήσει μόνο γυαλιστερά όνειρα. Για να γυρίσεις πίσω μετά από δύο χρόνια, να αναλογιστείς και να πεις «ήμουν εντάξει». Για να μην πάρεις κανέναν στο λαιμό σου και για να μην αφήσεις κανένα να σε κατηγορήσει για ό,τι εσύ ξέρεις πως έκανες σωστά. Ή όπως πίστευες πως ήταν σωστά. Αλλά κυρίως για να μη γδάρεις τα αισθήματα και την ύπαρξη των άλλων.
Κατά συνήθη τρόπο, λίγοι θα φερθούν έτσι ή έστω λίγοι θα νοιαστούν. Κι έτσι εσύ είσαι το εξωγήινο πλάσμα, που σπάει το κεφάλι του για να μην πληγώσει κανέναν κι ίσως εν τέλει το πληγώσουν όλοι.
Δεν εγγυάται κανείς και μάλλον δεν ισχύει, πως ο σεβασμός, η ειλικρίνεια κι ό,τι άλλο σήμερα θεωρούμε σωστό, θα σε ανταμείψουν. Τουλάχιστον όχι υπό των συγκυριών που εσύ περιμένεις. Θα σου επιστραφεί, όμως, με τόκο η αναγνώριση τόσο του ίδιου σου του εαυτού όσο κι ανθρώπων που είναι αρκετά διορατικοί, για να πεις στους τίτλους τέλους, πως σκηνοθέτησες με περισσή αρετή το υλικό που είχες.
Κι αν φαίνεται ανάξιο, δεν είναι. Είναι αυτό που σε χαρακτηρίζει. Να σέβεσαι, να είσαι εντάξει, πρώτα για εσένα και μετά για τους άλλους.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Σιώρη: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Μαρία Σιώρη
