Εκείνος που στάθηκε με θάρρος απέναντι σε μια ολόκληρη χώρα

Από κάθε μεγάλη ιστορία, θα δεις να αναδύεται ένα πρόσωπο ηρωικής μορφής το οποίο υστεροφημικά θα παραμείνει στις μνήμες μας, αποτελώντας πομπό έμπνευσης και φάρο ελπίδας. Κάθε ιστορία όμως, οφείλει να επισημαίνει πώς κάποιες από αυτές τις ηρωικές μορφές, οι μεγαλύτερες ίσως, πρόκειται να αναγνωριστούν μόνο μετά το πέρας της δράσης τους, ή ακόμη και ποτέ. Μια τέτοια ιστορία είναι κι αυτή του Αλέξανδρου Μοδινού.

Ο κύριος Μοδινός σήμερα, έχοντας ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, μιας ζωής πολυτάραχης και καθ’ όλα επαναστατικής, αποτελεί πολύτιμο παράδειγμα μίμησης. Αυτό βέβαια καθόλου δεν ταυτίζεται με το τι είχε να αντιμετωπίσει απ’ την κοινωνία γύρω του, μόλις λίγες δεκαετίες πριν. Ο Αλέξανδρος ή αλλιώς Αλέκος, ως Κύπριος ομοφυλόφιλος άντρας, σε δυσμενείς καιρούς για την Κυπριακή ολότητα, τόλμησε δημόσια να εκδηλώσει τον προσανατολισμό του, ενώ γνώριζε τα επακόλουθα αυτής του της απόφασης. Το να κατανοήσουμε το βάρος αυτής της απόφασης, απαιτεί λίγες επιπλέον πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατούσε την τότε περίοδο.

Βλέπεις, μέχρι και το 1989 η ομοφυλοφιλία στην Κύπρο αποτελούσε ποινικό αδίκημα. Αυτό με δυο λέξεις σημαίνει πως ακόμη και η εκδήλωση του σεξουαλικού σου προσανατολισμού, μπορούσε κυριολεκτικά να σε οδηγήσει πίσω από τα κάγκελα. Κι αν αυτό ακούγεται ακραίο, αξίζει να σημειωθεί πως σε αρκετές χώρες ανά τον κόσμο το καθεστώς αυτό επικρατεί ακόμη. Έχοντας όμως σθένος, άξιο αμέριστου θαυμασμού ο κύριος Μοδινός έκανε το απίστευτο. Βρίσκοντας τείχος μπροστά στις προσπάθειές του για αλλαγή του ποινικού κώδικα και χωρίς την υποστήριξη κανενός από τα πολιτικά και πολιτισμικά πρόσωπα της χώρας, αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Στις 25 Μαΐου 1989, υπέβαλε το αίτημά του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατηγορώντας την Κυπριακή Δημοκρατία για καταπάτηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και σεβασμού της ιδιωτικής ζωής. Μάλιστα, ναι. Αυτός ο άνθρωπος πήρε μια ολόκληρη χώρα στο ανώτατο δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι όχι μόνο αυτό˙ στο τέλος πήρε και τη νίκη.

Προφανέστατα η επόμενη περίοδος διαδέχθηκε αναστάτωση και συγκρούσεις. Έναντι στη μάχη αυτή πρωτοστάτησε η εκκλησία της Κύπρου καθώς και μερίδα του πολιτικού χώρου, οι οποίοι κατηγορηματικά αρνούνταν την όποια αλλαγή στη νομοθεσία. Γελειοδέστερο όλων στην υπόθεση αποτέλεσε και το αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας να επικρατήσει η υφιστάμενη νομοθεσία  για εθιμοτυπικούς σκοπούς κι ως σεβασμό στην παράδοση, με την υπόσχεση να μη γίνεται πλέον η εφαρμογή της. Η συζήτηση πήρε χρόνια χωρίς να φαντάζει ελπιδοφόρα. Παρ’ όλες τις πιέσεις από το Συμβούλιο της Ευρώπης, κάθε αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο η οποία υποβαλλόταν για έλεγχο, κατέληγε σε απόρριψη καθώς συνέχιζε να περιλαμβάνει άμεσα ή έμμεσα προσβλητικούς όρους και ρατσιστική διάθεση. Μέχρι που αναγκάστηκε το 2002 η Κύπρος υπό πιέσεις της Ευρώπης να συμμορφωθεί με τους όρους και να επαναδιατάξει το νόμο, αποποινικοποιώντας κάθε συναινούσα σχέση ομοφυλοφίλων ή ετεροφυλοφίλων άνω των 17 ετών.

Ένα ταξίδι χρόνων το οποίο αποτέλεσε πρόκληση έναντι σε κάθε στερεοτυπικό κατάλοιπο, υπήρξε πηγή ριζικών αλλαγών για την κοινωνία της Κύπρου και μέχρι σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς σε κάθε συζήτηση, όχι μόνο για την κατάκτηση του δικαιώματος της επιλογής στο σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα, αλλά κυρίως και πάνω απ’ όλα στη διεκδίκηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Αυτό είναι και το μήνυμα που μέχρι σήμερα εκπέμπει η πορεία του Αλέξανδρου Μοδινού. Πέρα από ομοφυλόφιλος άντρας, πέρα από ακτιβιστής καταλήγει να είναι ένας απλός άνθρωπος ο οποίος ένιωσε να στερείται τα ανθρώπινα δικαιώματά του και πάλεψε με το είναι του για να τα διεκδικήσει. Έκανε αυτό που ο καθένας μας και με κάθε τρόπο καλείται να κάνει για τη ζωή του και τη ζωή των γύρω του, ακόμη κι όταν όλα γύρω του μοιάζουν ανέλπιδα. Γιατί τελικά, αυτή δεν είναι η μόνη επιλογή;