Χειρότερα από τα μεγάλα λάθη είναι τα καθόλου λάθη

Μάλλον η σχέση μας με τα λάθη δεν είναι και η καλύτερη. Καταδικασμένα να επωμίζονται την ευθύνη για κάθε αποτυχία μας και να θεωρούνται η αιτία που ο στόχος γίνεται ολοένα και πιο μακρινός στη θέα τους, δε θα μπορούσαν παρά να είναι στην καλύτερη, αντιπαθή. Στη χειρότερη και μάλλον στην πιο συνήθη κατάσταση, γίνονται κάτι σαν την κακιά μητριά για τη Σταχτοπούτα, αχώνευτα και χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης. Ή και όχι; Γιατί, αν το πάρουμε κι αλλιώς, χωρίς την κακιά μητριά, κανείς δε θα απαγόρευε την έξοδο στη Σταχτοπούτα για το βασιλικό χορό, κάνοντάς τον αυτόματα τόσο δελεαστικό. Και ποιος μας λέει μετά πώς σε αυτήν την περίπτωση η Σταχτοπούτα δε θα προτιμούσε να κάτσει σπίτι βλέποντας νετφλιξ, παρά να τρέχει σε χορούς και πανηγύρια;

Κάπως έτσι και τα λάθη μας, μπορεί να είναι εκνευριστικά και απογοητευτικά, μα σίγουρα δεν είναι αχρείαστα. Εξυπηρετούν όπως και κάθε τι άλλο ένα σκοπό και μάλιστα έναν πολύ σημαντικό. Κάθε λάθος υποδεικνύει αυτόματα το σωστό, χωρίς προσπάθεια και κόπο. Όπως τα καλώδια μιας λάμπας˙ αν δεν είναι το κόκκινο θα είναι το μπλε, ή και το αντίθετο. Βέβαια σε αυτή τη περίπτωση το λάθος μπορεί να σου χαρίσει και μια ωραιότατη ηλεκτροπληξία. Πάντοτε όμως υπάρχει και η δυνατότητα να κατεβάσεις πρώτα τον γενικό. Το σίγουρο είναι πως άπαξ και γίνει, έχεις την απάντηση στο πιάτο.

Κάποιες φορές βέβαια τα λάθη δεν αποτελούν την ευθεία οδό για την εύρεση του σωστού. Προσφέρουν όμως μια πολύ χρήσιμη πληροφορία. Ξέρεις πλέον τι δεν είναι σωστό, τι δεν είναι λειτουργικό στο σύστημα. Σαν ένα μαθηματικό πρόβλημα. Μπορεί με το λάθος να μη σου δίνεται η σωστή απάντηση, μα ξέρεις σίγουρα ποια απάντηση δεν είναι η σωστή. Αναγνωρίζεις πως θα πρέπει να αλλάξεις λογική και τρόπο σκέψης αν θες να βρεις τη λύση. Όσο πιο δύσκολο το πρόβλημα, τόσο θα αυξάνονται και οι πιθανές απαντήσεις οι οποίες θα οδηγούν σε αναμενόμενα λάθη, μέχρι να πετύχεις το σωστό. Μα, όπως λέει και ο Τσόρτσιλ, «Η επιτυχία είναι βάδισμα από αποτυχία σε αποτυχία, χωρίς να χάνεις ενθουσιασμό». Οπότε, προς τι η απογοήτευση;

Υπάρχουν βέβαια και λάθη που μπορεί να σε μπερδέψουν ακόμη περισσότερο, στην αρχή τουλάχιστον. Μα και το να μπερδεύεσαι δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη αποτυχία. Το να πάρεις μια λάθος στροφή σε μια διαδρομή ωρών, δε σου στερεί τίποτα από τον τελικό προορισμό. Αντιθέτως μπορεί να σε οδηγήσει σε μονοπάτια που δε φαντάστηκες, ούτε θα διάλεγες ποτέ συνειδητά, μα προσέφεραν μια άλλη αξία στο ταξίδι. Και τότε πώς αυτές οι λοξοδρομήσεις να θεωρούνται πλέον λάθη, όταν κατάφεραν να σου υποδείξουν μια άλλη οπτική στα πράγματα; Ίσως τότε το μπέρδεμα να μην αφορά στην αναγνώριση του λάθους, μα την αδυναμία μας να το ορίσουμε. Ξαφνικά το λάθος δε φαντάζει τόσο λάθος, αφού κάπου, κάπως μας ωφέλησε, σωστά;

Τελικά ίσως τα λάθη να μην είναι τόσο λάθη, ίσως απλά να είναι επιλογές. Επιλογές που είτε ξέρουμε εξ’ αρχής ότι δε θέλουμε να πάρουμε, επιλογές που φοβόμαστε να πάρουμε, μόνο και μόνο στην ιδέα πώς ίσως και να μας αρέσουν ή απλά επιλογές που μέχρι τη στιγμή που θα τις δοκιμάσουμε δεν ξέρουμε αν μας ταιριάζουν ή όχι. Κάτι σαν τις μπάμιες για τα μικρά παιδιά. Μα ακόμη και τότε, κάτι που τη μια στιγμή ορίζεται ως λάθος, σε μια άλλη περίοδο της ζωής μας, μπορεί να αλλάξει εντελώς όψη.

Το σίγουρο είναι πώς δε χρειάζεται να μας φοβίζουν. Κάποιος μου είχε πει «Μη φοβάσαι τα λάθη, λάθη θα κάνεις αυτό είναι σίγουρο. Φρόντισε μόνο τα λάθη σου να διορθώνονται». Πλέον ξέρω πως αυτό που πρέπει να φοβάμαι δεν είναι το να κάνω λάθη, μα το να μην κάνω, καθώς στην πρώτη περίπτωση μπορώ να αναγνωρίσω την επιλογή μου κι ας είναι η λανθασμένη, ενώ στη δεύτερη μπορώ να διακρίνω την απουσία της. Κι αυτό είναι ίσως το μοναδικό λάθος χωρίς λόγο ύπαρξης.