Κάθε φορά που έρχεται Κυριακή θυμάμαι τη μάνα μου να λέει, «Την Κυριακή τρώμε όλοι μαζί».
Δυστυχώς τις τελευταίες δεκαετίες έχει χαθεί όλη αυτή η αίγλη και η συχνότητα των κυριακάτικων οικογενειακών τραπεζιών. Συνήθως θυμόμαστε τα οικογενειακά τραπέζια μόνο στις γιορτές. Κι όμως, για θυμηθείτε με πόση νοσταλγία αποζητάτε καμιά φορά ένα τέτοιο τραπέζι.
Είναι γεγονός πως οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας δεν καθιστούν εύκολη τη συγκέντρωση γύρω από ένα τραπέζι. Οι γονείς δουλεύουν, τα παιδιά είναι στις εξωσχολικές δραστηριότητες ή «πνίγονται» στο ίντερνετ, οι παππούδες είναι μακριά. Συνήθως χάνεται όλη η ιεροτελεστία του φαγητού, αφού το «θα φάω κάτι απ ‘έξω» ή «θα φάω μπροστά στην τηλεόραση» είναι πια παγιωμένα φαινόμενα.
Ξεχνάμε, όμως, πόσο σημαντική είναι η ώρα του φαγητού.
Το φαγητό δεν είναι μόνο ένας κορεσμός της πείνας, είναι μια κοινωνική συνήθεια που ενώνει τους ανθρώπους. Είναι εκείνη η στιγμή που ανοίγονται όμορφες συζητήσεις, τσουγκρίζονται ποτήρια με ευχές, μοιράζονται ιδέες και μπολ με κεφτεδάκια. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι και μια συνθήκη αγάπης.
Σίγουρα υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που τα οικογενειακά τραπέζια καταλήγουν σε φιάσκο, γιατί κάποιος άνοιξε μια πολιτική συζήτηση, κάποιος θίχτηκε γιατί τον αδίκησε η μάνα του πριν από 40 χρόνια ή κάποια θεία κατέκρινε την 30αρα ανιψιά της που δεν έχει παντρευτεί ακόμα, αλλά είμαι σίγουρη πως ακόμα κι αυτά τα δυσάρεστα περιστατικά στο τέλος αντιμετωπίστηκαν με χιούμορ, αφού τα οφέλη εκείνου τα τραπεζιού ήταν περισσότερα, ακόμα κι αν τότε δεν τα πήραμε χαμπάρι.
Κατ’ αρχάς σ’ ένα οικογενειακό τραπέζι συνεργάζεσαι. Στρώνεις το τραπέζι παρέα με την ξαδέρφη σου, τη μαμά σου, τη γιαγιά σου. Ο μπαμπάς σου κόβει τη σαλάτα και ο θείος γεμίζει τα ποτήρια με κρασί. Ακόμα και ο πεντάχρονος της οικογένειας φτιάχνει της χαρτοπετσέτες.
Μαθαίνεις βασικούς κανόνες συμπεριφοράς. Όπως να περιμένεις να τελειώσουν όλοι το φαγητό τους για να σηκωθείς απ ‘το τραπέζι, να πλένεις τα χέρια σου. Επικοινωνείς με τα μέλη της οικογένειας, αφού μπορείς να περιγράψεις το πώς ήταν η μέρα σου ή να κάνεις διάλογο για τις ανησυχίες ή τις χαρές σου. Επίσης, τρως υγιεινά.
Το σπιτικό φαγητό δε συγκρίνεται με κανένα fast food. Είναι δυνατόν να συγκριθεί εξάλλου το παστίτσιο της μάνας σου; Ή τα γεμιστά της γιαγιάς σου;
Αλήθεια, δε σας έχει τύχει μετά από ένα λουκούλλειο γεύμα στο οικογενειακό τραπέζι να νιώθετε σκασμένοι από το φαγητό; Εκείνη ακριβώς τη στιγμή νιώθετε και σκασμένοι από συναισθήματα ολοκλήρωσης και ευγνωμοσύνης. Νιώθετε ευλογημένοι που «φάγατε» συναισθήματα. Που βρεθήκατε σ’ ένα γεύμα με ανθρώπους που σας αγαπούν, σας νοιάζονται και σας φροντίζουν. Σίγουρα δε θα δεις πιο φωτεινό και ικανοποιημένο πρόσωπο απ’ αυτό της γιαγιάς σου, επειδή σου άρεσε το φαγητό της.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, πολλές οικογένειες διαλύονται και αποξενώνονται. Δεν μπορούν εύκολα τα νέα ζευγάρια να φτιάξουν μια οικογένεια που θα έχει γερές βάσεις. Κι αυτό συμβαίνει, γιατί δεν έχουν την υπομονή και την επιμονή. Λόγω του χρόνου, λόγω των προβλημάτων πάσης φύσεως; Δεν ξέρω.
Αυτό που ξέρω όμως είναι πως η φράση της μάνας μου «την Κυριακή τρώμε όλοι μαζί» είναι ένας από τους βαθύτερους λόγους που μια οικογένεια μπορεί και επαναπροσδιορίζεται προς το καλύτερο. Ακούγεται ίσως αστείο το ότι θα μας σώσει ένα κυριακάτικο τραπέζι, όμως σκεφτείτε πώς αυτή η ένωση μεταξύ των μελών μιας οικογένειας είναι πολύ σημαντική και γερά θεμελιωμένη.
Όχι γιατί απλώς είναι η συνέχεια της ελληνικής οικογενειακής παράδοσης, αλλά γιατί είναι μια μικρογραφία για το πώς λειτουργεί η ίδια η οικογένεια.
Δεν είναι ποτέ αργά να δείτε τους ακριβείς δεσμούς σας με τους οικείους σας. Αυτή την Κυριακή, κλείστε ραντεβού με την οικογένεια σας στο σπίτι. Μαγειρέψτε, στρώστε το τραπέζι σα να’ ναι γιορτή, βγάλτε τα καλά σερβίτσια και τα κολονάτα ποτήρια –για τα οποία δουλεύετε τη μάνα σας που τα κρατάει ακόμα στο σκρίνιο– βγάλτε απ ‘το συρτάρι τις καλές τις χαρτοπετσέτες, βάλτε το πιο ωραίο σας χαμόγελο και γιορτάστε.
Γιορτάστε που έχετε το προνόμιο και ζείτε μέσα σε μια οικογένεια, γιορτάστε που υπάρχει ακόμα φαγητό για να φάτε, γιορτάστε που θα δείτε τη μάνα σας χαρούμενη που της πέτυχε ο μουσακάς, γιορτάστε που είστε μια δεμένη οικογένεια, που τρώει μαζί, χωρίς να τρώγεται!
Συντάκτης: Χαρά Χρυσάφη
