«Μία εικόνα ίσον χίλιες λέξεις» υποστηρίζει ο λαός, καθησυχάζοντας έτσι τη συνείδησή του ότι μπορεί κι αντιλαμβάνεται τα πάντα μόνο στηριζόμενος στη μία απ’ τις πέντε του αισθήσεις. Άνθρωποι με αναλογίες μοντέλων κι αέρα γαλλικής φινέτσας περνούν από μπροστά μας κι εμείς ξεφυσάμε αγανακτισμένοι με την άσχημη μοίρα που μας όρισε, αναφωνώντας «Τι ανάγκη έχουν αυτοί;».
Είναι ευρέως γνωστό ότι για την εποχή που διανύουμε, η εικόνα καθορίζει μεγάλο μέρος της ζωής μας. Όμως πόσα είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε για κάποιον με μία απλή ματιά; Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο αέρας της αυτοπεποίθησης συνεχίζει να αποπνέει πίσω από κλειστές πόρτες;
Μία εικόνα πολλές φορές δε λέει τίποτα. Υπάρχουν άνθρωποι που κουβαλούν φορτία ασήκωτα στην πλάτη τους, χωρίς να αφήνουν τον απέναντί τους να καταλάβει το παραμικρό. Πηγαίνουν κάθε πρωί κεφάτοι στη δουλειά τους, ανταποκρίνονται χωρίς κανένα παράπονο σ’ όλες τις υποχρεώσεις τους, την ώρα όμως που επιστρέφουν στο χώρο τους, ξεκινά η δική τους οδύσσεια. Δε μεμψιμοιρούν, δε συζητούν για τα προβλήματά τους όπου σταθούν κι όπου βρεθούν, δεν αφήνουν να εννοηθεί απολύτως τίποτα. Με μία λέξη, είναι αξιοπρεπείς. Ενδεχομένως αυτή να είναι η εξήγηση της τόσο γοητευτικής εικόνας τους.
Η εικόνα ενός ατόμου δεν είναι τίποτα άλλο από εκείνη που θέλει το ίδιο να μας δείξει ή εκείνη που επιλέγουμε εμείς να δούμε. Τα σημάδια υπάρχουν πάντα. Είναι καλά κρυμμένα, μία λάθος κουβέντα όμως αρκεί για να τα απογυμνώσει. Έτσι εξηγείται, επομένως, το ανεπαίσθητο πετάρισμα των βλεφάρων ή ο στιγμιαίος δισταγμός να δοθεί μία απάντηση στη μη αναμενόμενη ερώτηση. Η αναφορά σε κάποια σοβαρή ασθένεια, σ’ ένα διαζύγιο, σ’ ένα παιδί που παρά τις προσπάθειες δε λέει να έρθει, έχει τη δύναμη να διαπεράσει για λίγο τη «μάσκα της ευφορίας» και να μας δείξει, έστω και στιγμιαία, το Γολγοθά που κρύβεται πίσω απ’ την τέλεια εμφάνιση και το τεράστιο τραπεζικό απόθεμα.
Υπάρχουν άνθρωποι που θα προτιμούσαν ν’ ανταλλάξουν, χωρίς δεύτερη σκέψη, όλα όσα εμείς βαφτίζουμε «προνόμια» μ’ εκείνα που χαρακτηρίζουμε ως «δεδομένα». Υπάρχουν άτομα που ενδόμυχα δεν είναι ευτυχισμένα με τη ζωή που έχουν κι αυτό όχι επειδή είναι αχάριστα, αλλά γιατί συνειδητοποίησαν από πολύ νωρίς ότι η ομορφιά βρίσκεται στα απλά. Βρίσκουν το θάρρος να χαμογελούν μέσα στη φαινομενική τους άνεση, παρ’ όλο που τα απλά για μας είναι δύσκολα γι’ αυτούς.
Μία εικόνα πολλές φορές δε λέει τίποτα. Μοιάζει σαν μία φωτογραφία που μας δείχνει στιγμιότυπα του παρελθόντος. Αλήθεια, πόσα είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε μέσα από μία βιαστική ματιά πέρα απ’ τα προφανή; Είμαστε σε θέση να καταλάβουμε το φωτογράφο της, χωρίς κάποιος να μας τον υποδείξει; Είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε τι υπάρχει λίγα εκατοστά δεξιά ή αριστερά της γωνίας του φακού; Αν είναι αληθινά αυθόρμητη ή υπερβολικά στημένη;
Κάπως έτσι είναι κι η ζωή μας. Γεμάτη από φωτογραφίες που πασχίζουμε να φαίνονται τέλειες, γιατί πιστεύουμε ότι μας αντιπροσωπεύουν απόλυτα. Στο χέρι μας, όμως, είναι να πάψουμε να κολυμπάμε στην επιφάνεια και να βουτήξουμε επιτέλους στο εσωτερικό τους. Να σταματήσουμε να επαναπαυόμαστε στο προφανές και ν’ αρχίσουμε ν’ αναζητάμε το βαθύτερο και πιο ουσιαστικό. Εκείνο που είναι πραγματικά υπεύθυνο για τη δημιουργία μιας εικόνας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη